Zdrowie jamy ustnej: 2 x 2 x 2
Niemal codziennie słyszymy o wielkich postępach w medycynie. To, co nieosiągalne było wczoraj – dziś jest codzienną praktyką szpitali powiatowych. Szczepienia spowodowały eradykację niegdyś groźnych chorób. Mamy nowe technologie, przeszczepy, implanty, komórki macierzyste i… do tego wszechobecną próchnicę.
20 marca obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej.
Tego dnia ludzie z całego świata jednoczą się, by uwidocznić ogromne obciążenia, które niosą choroby jamy ustnej (90% populacji podczas swojego życia cierpi na schorzenia jamy ustnej). Jest to również okazja do przypomnienia naszym przywódcom politycznym, że inwestycja w profilaktykę to zdrowa jama ustna i poprawa ogólnego stanu zdrowia.
Choroby jamy ustnej mogą wpływać na wiele aspektów życia, począwszy od relacji osobistych, pewności siebie po radość z jedzenia, niekiedy prowadzą do izolacji społecznej. Schorzenia jamy ustnej mogą zwiększać ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób serca, raka trzustki i płuc. Dlatego zdrowie jamy ustnej jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Choroby jamy ustnej wg FDI
Dotykają 3,9 mld ludzi na całym świecie, a nieleczona próchnica – prawie połowy populacji (44%), co czyni ją najbardziej rozpowszechnioną wśród wszystkich 291 dolegliwości zawartych w globalnych obciążeniach chorób. Na całym świecie, 60-90% dzieci w wieku szkolnym i prawie 100% dorosłych ma chorobę próchnicową.
- Choroby przyzębia mogą prowadzić do utraty zębów, cierpi na nią 15-20% dorosłych w średnim wieku (35-44 lat).
- Choroby przyzębia i nieleczona próchnica zębów mlecznych należą do czołowych 10 najbardziej rozpowszechnionych wśród wszystkich dolegliwości u dzieci.
- Około 30% osób w wieku 65-74 lata nie ma naturalnych zębów.
- Leczenie stomatologiczne jest na czwartym miejscu pod względem ponoszonych kosztów. W USA to ponad 110 mld USD, a w UE roczne wydatki na opiekę zdrowotną jamy ustnej oszacowano na 70 mld euro w latach 2008-2012, co daje większe środki niż te przekazywane na leczenie raka czy choroby układu oddechowego.
- Rak jamy ustnej jest jednym z 10 najczęściej występujących nowotworów. Może zaatakować każdą część jamy ustnej.
- Czynniki zwiększające ryzyko chorób jamy ustnej to niezdrowa dieta, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu i niewłaściwa higiena jamy ustnej.
- Choroby jamy ustnej są związane z dużym bólem i niepokojem, zakłóceniami w jedzeniu i w śnie, mogą prowadzić do upośledzenia jakości życia oraz do ostrych i chronicznych zakażeń.
- Choroby jamy ustnej mogą mieć wpływ na każdy aspekt życia, m.in. relacje międzyludzkie, pewność siebie, mogą też prowadzić do niskiej samooceny, izolacji społecznej i ograniczenia dochodów.
Zdrowie jamy ustnej jest niezbędne do utrzymania ogólnego stanu zdrowia i dobrego samopoczucia. Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej niesie ze sobą przesłanie, że przyjęcie dobrych nawyków higieny jamy ustnej, unikanie czynników ryzyka i regularne kontrole u lekarza dentysty pomagają zapobiegać chorobom. Kampania 2017 pokazuje, jak podstawowe funkcje jamy ustnej – możliwość mówienia, uśmiech, westchnienie i pocałunek, zapach, smak, dotyk, żucie, połykanie, wyrażanie uczuć za pomocą mimiki – wpływają na dobre samopoczucie fizjologiczne, psychiczne i społeczne.
Nigdy nie jest za późno. Jama ustna jest ważna w każdym wieku. FDI poprzez kampanię ŚDZJU zaleca proste działania, m.in. mycie zębów przez dwie minuty dwa razy dziennie, niepłukanie zębów wodą od razu po szczotkowaniu, lecz jedynie wyplucie po nim nadmiaru pasty, ograniczanie cukru w diecie, regularne wizyty u stomatologa (zaleca się co najmniej 2x w roku), niepalenie tytoniu, ograniczanie spożycia alkoholu.
FDI zachęca wszystkich do wzięcia udziału w tym ważnym globalnym wydarzeniu. Na swojej stronie internetowej opublikowało już liczne materiały promocyjno-edukacyjne www.worldhealthday.org. Zachęcam do ich lektury.
Anna Lella
Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 3/2017
