Polski reaktor Maria pomoże leczyć nowotwory

Naukowcy Narodowego Centrum Badań Jądrowych chcą uruchomić specjalistyczne laboratorium do badań nad wiązkami neutronów epitermicznych. Dzięki temu Polska będzie mogła włączyć się w badania nad terapią borowo-neutronową (BNCT), innowacyjną metodą leczenia nowotworów np. mózgu. 

Rdzeń reaktora jądrowego. Foto: Rama, CC BY 2.0

Informację o planach Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) przesłał PAP w środę rzecznik instytucji Marek Sieczkowski.

Jak poinformowano w komunikacie NCBJ, terapia borowo-neutronowa (BNCT, Boron Neutron Capture Therapy) to metoda skutecznego leczenia niektórych typów nowotworów, w szczególności nowotworów mózgu. Polega na wprowadzeniu do ciała pacjenta stosunkowo bezpiecznego dla zdrowia związku boru.

W ramach terapii BNCT radiofarmaceutyk zawierający związki boru przez około 2 godziny osadza się selektywnie w tkance nowotworowej. Następnie chory przez kilkadziesiąt minut napromieniany jest wiązką neutronów epitermicznych, w wyniku czego w tkance nowotworowej atomy boru rozpadają się. Powstałe w tym procesie cząstki niszczą komórki nowotworowe, nie naruszając zdrowych komórek. Dzięki terapii BNCT można leczyć np. glejaki wielopostaciowe, nawracające nowotwory szyi i karku, nowotwory okrężnicy czy czerniaki złośliwe.

„Włączamy się w światowe trendy związane z renesansem terapii BNCT, przywracając w Świerku badania związane z tą metoda leczenia nowotworów – podkreśla dyrektor NCBJ prof. Grzegorz Wrochna. – Polski reaktor Maria, ze względu na swoje unikatowe właściwości takie jak np. wysoki strumień neutronów, doskonale nadaje się do prowadzenia tak innowacyjnych projektów. Dzięki temu stajemy się wiodącym ośrodkiem naukowym w Europie prowadzącym te nowatorskie badania”.

Do niedawna do przeprowadzenia terapii BNCT niezbędne były badawcze reaktory jądrowe. Na całym świecie, m.in. w Japonii, Argentynie, Włoszech, Chinach czy Rosji trwają obecnie prace nad wybudowaniem generatora, który mógłby dostarczać niezbędnej wiązki neutronów i mógłby być zainstalowany bezpośrednio w szpitalu onkologicznym. Przewiduje się, że już w przyszłym roku pojawi się pierwsze takie urządzenia.

„Zanim lekarze przystąpią do stosowania terapii BNCT w szpitalach, muszą przejść odpowiednie szkolenia na stanowiskach treningowych i badawczych, które obecnie znajdują się przy nielicznych reaktorach jądrowych. Dzięki temu pod okiem doświadczonych ekspertów fizyki nuklearnej zdobędą niezbędne umiejętności do stosowania tej metody leczenia. To właśnie szansa dla nas – tłumaczy kierownik pracowni dozymetrii promieniowania mieszanego w NCBJ dr inż. Michał Gryziński.

W NCBJ realizowany jest projekt „Neutrony H2”. W konsekwencji w reaktorze Maria powstaną dwa nowe stanowiska badawcze. Obecnie trwają prace związane z ich przygotowaniem, remontem pomieszczeń jak również instalacją specjalnego konwertera. Naukowcy ze Świerku szacują, że w przyszłym roku będzie można wyprowadzić wiązkę neutronów empirycznych.

Dzięki temu w Polsce będzie możliwe nie tylko szkolenie specjalistów terapii BNCT, ale również prowadzenie badań nad wiązkami neutronów epitermicznych, związkami boru, szukanie optymalnych form planowania terapii, testowanie materiałów osłonnych i przyrządów dozymetrycznych, jak również prace badawcze na hodowlach komórkowych, czy opracowanie metod zwalczania przetrwalników opryszczki oraz pasożytów np. nicieni.

Terapia borowo-neutronowa to jeden z tematów poruszanych podczas międzynarodowego kongresu z okazji 50-lecia Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej (PTFM). Kongres odbywa się między 2 a 5 września na Wydziale Mechatroniki PW. W trakcie sesji naukowych poruszone zostaną zagadnienia związane z: ochroną radiologiczną, radioterapią, obrazowaniem medycznym, dozymetrią, nanotechnologią, medycyną nuklearną, edukacją, a także nowymi technologiami.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl

Więcej o onkologii piszemy tutaj.