O prawach i obowiązkach biegłych sądowych

Lekarze mogą opiniować dla potrzeb pionu odpowiedzialności zawodowej izb lekarskich oraz oczywiście dla potrzeb różnych stowarzyszeń, gdzie istnieje taka potrzeba, a także dla sądów oraz organów prowadzących postępowania przygotowawcze.

Nie jest dla nikogo tajemnicą, że lekarzy biegłych jest coraz mniej. Ubywa ich zarówno z tzw. przyczyn naturalnych, jak i dlatego, że nawet długoletni, bardzo doświadczeni biegli zaprzestają takiej działalności z wielu powodów (nie są one jednak tematem niniejszego artykułu).

Od 2010 r. w okręgowych izbach lekarskich zawiązują się zespoły dedykowane pracy biegłych sądowych i służące pomocą wymiarowi sprawiedliwości.

Pierwszym z nich był Zespół ds. orzekania i opiniowania sądowo-lekarskiego powołany przez Śląską Izbę Lekarską, który zorganizował już sześć cykli szkoleń dla kandydatów na biegłych oraz dla biegłych. Potem powstały kolejne, m.in. w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Gdańsku i w kilku innych OIL.

Styczniowe webinarium

W 2019 r. powstał Ośrodek ds. opiniowania sądowo-lekarskiego i orzecznictwa Naczelnej Izby Lekarskiej, mając na uwadze konieczność rekomendowania lekarzom podejmowania obowiązków biegłych sądowych. Ośrodek ten, przy współpracy z działem szkoleń Śląskiej Izby Lekarskiej, zorganizował w styczniu br. szkolenie online dla kandydatów na biegłych sądowych oraz dla biegłych sądowych.

Możliwość uczestniczenia w nim stworzono nie tylko lekarzom i lekarzom dentystom z terenu całego kraju, ale także innym zawodom medycznym (np. psychologom) i pracownikom wymiaru sprawiedliwości. Szkolenie obejmowało 22 godziny wykładowe. Wzięło w nim udział 87 osób, w tym 70 lekarzy (wśród nich ośmiu bez specjalizacji i jeden stażysta), 14 lekarzy dentystów, jeden psycholog i dwóch prokuratorów.

Różnorodna tematyka

Program szkolenia obejmował tematy istotne dla kandydatów na biegłych oraz dla biegłych, którzy chcą uaktualnić i pogłębić swoją wiedzę. Organizatorom zależało m.in. na tym, aby zasób wiedzy biegłych był ujednolicony, a także uspójnione zostały ich zachowania w kontakcie z wymiarem sprawiedliwości i kwestie związane ze sporządzaniem opinii. Omawiano także prawa i obowiązki biegłych.

O roli biegłego w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz o opiniach wystawianych dla potrzeb wydziałów pracy oraz wydziałów pracy i ubezpieczeń społecznych mówiła sędzia Sądu Apelacyjnego w Katowicach w stanie spoczynku Jolanta Pietrzak. Mnie przypadł w udziale wykład na temat psychologii biegłego.

W kolejnym dniu szkolenia jego uczestnicy zgłębiali wiedzę z obszaru praw i obowiązków biegłych w postępowaniu sądowym i przygotowawczym oraz roli biegłego w sprawach karnych. Temat ten przybliżył sędzia Sądu Apelacyjnego w Katowicach Gwidon Jaworski, omawiając szczegóły dotyczące sporządzania opinii dla potrzeb wydziałów karnych.

Z kolei mecenas Marcin Nowak wyjaśniał, czego od opinii lekarskiej oczekuje adwokat. Poruszano także temat wynagrodzenia biegłych i kosztów sądowych podczas prelekcji Aldony Kawalec, specjalistki w dziedzinie księgowości. Ja miałem możliwość opowiedzieć o karcie pracy biegłego jako integralnej części rachunku.

Sędzia Sądu Rejonowego w Bytomiu, Anna Kulis, przybliżyła aspekty opiniowania dla potrzeb wydziałów rodzinnych. Ostatni, czwarty dzień szkolenia, był równie bogaty tematycznie. Tadeusz Urban, prezes Śląskiej Izby Lekarskiej oraz członek Rady Ośrodka ds. opiniowania sądowo-lekarskiego i orzecznictwa NIL, mówił o pracy biegłych w sprawach o błąd medyczny oraz o opiniach sporządzanych dla pionu odpowiedzialności zawodowej.

Prokurator Prokuratury Regionalnej w Katowicach Mariusz Gózd przybliżył uczestnikom kursu to, jak istotna jest rola biegłego w postępowaniu przygotowawczym oraz jak ważna jest ich opinia w postępowaniu przygotowawczym. O pracy biegłych w sprawach cywilnych oraz opiniowaniu dla potrzeb tych wydziałów mówiła sędzia Sądu Rejonowego w Bytomiu Aleksandra Mucha.

W najbliższym czasie planowane jest kolejne szkolenie dla kandydatów na biegłych sądowych oraz dla biegłych sądowych. Już teraz serdecznie na nie zapraszam. To cenna wiedza w zasięgu każdego lekarza i lekarza dentysty.

Dr. n. med. Ryszard Szozda, kierownik Ośrodka ds. Opiniowania Sądowo-Lekarskiego i Orzecznictwa NIL