Kiedy komornik może zająć unit dentystyczny?

Załóżmy, że zadłużony lekarz dentysta prowadzi praktykę w miejscu nienależącym do niego. Sprawy zaszły na tyle daleko, że komornik najpierw zajął jego rachunek bankowy, a następnie pojawił się w miejscu pracy dłużnika, gdzie – jako jedna z kilku osób – ma zarejestrowaną działalność leczniczą i gdzie – razem z innymi lekarzami – przyjmuje pacjentów.

Czy w świetle obowiązujących przepisów komornik może zająć unit dentystyczny, przy którym zastał stomatologa, oraz inne mienie znajdujące się w gabinecie (np. narzędzia), a nienależące do zadłużonego?

Odpowiada Monika Janus, rzecznik prasowy Krajowej Rady Komorniczej, komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu.

– Przede wszystkim zwracam uwagę na to, iż zajęcie ruchomości nie oznacza jej zabrania czy odebrania.

Komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie do protokołu zajęcia, naklejenie nalepki ujawniającej fakt dokonania czynności oraz oddanie pod dozór u osoby, u której nastąpiło zajęcie.

Tylko z ważnych przyczyn komornik może powierzyć sprawowanie dozoru innej osobie, np. gdy dłużnik grozi, że usunie ruchomość spod zajęcia.

Co do samej czynności to komornik, stosownie do przepisu art. 845 kpc, co do zasady, dokonuje zajęcia ruchomości u osoby, która tą ruchomością włada, przy czym komornik nie ma uprawnienia do badania i oceny własności zajętej ruchomości.

Na podstawie stwierdzenia władania, może ruchomość zająć. Dłużnik przy zajęciu lub niezwłocznie po nim, w celu zabezpieczenia interesów właściciela musi podać komornikowi, do kogo należny zajęta ruchomość, ze wskazaniem danych personalnych i adresowych.

Następnie komornik zawiadamia tę osobę trzecią o zajęciu, pouczając, że służy jej prawo do wniesienia środka do sądu w postaci powództwa o zwolnienie.

W powództwie tym sąd dopiero bada status własności ruchomości i w zależności od oceny zwalnia rzecz spod zajęcia lub czynność komornika utrzymuje. Taka konstrukcja służy maksymalnemu zabezpieczeniu interesów i wierzyciela, i osoby trzeciej.

W przeciwnym przypadku mogłoby dochodzić do takich sytuacji, w których dłużnicy, nie chcąc spłacać swojego zadłużenia, kupowaliby majątek na inne osoby, który de facto stanowi ich własność.

Oczywiście wszystkich czynności komornik powinien dokonać w okolicznościach konkretnej sprawy, biorąc pod uwagę charakter sprzętu, charakter pracy i okoliczności zajęcia.

Zgodnie z przepisem art. 829 k.p.c. nie podlegają zajęciu narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych.

I w tym przypadku stosownie do okoliczności dana rzecz może być uznana, jako przedmiot niepodlegający egzekucji, niezbędny i służący do osobistej pracy zarobkowej dłużnika. Istotne są przesłanki definiujące „niezbędność” i „osobistą pracę zarobkową”.

Skierowanie egzekucji do ww. przedmiotów skutkuje umorzeniem postępowania z urzędu w całości lub w części. Komornik powinien badać, czy zajmowane ruchomości nie spełniają przesłanek z art. 829 k.p.c. i jeśli tak, to powinien odstąpić od ich zajmowania, a po dokonanym zajęciu uchylić je.

Wniosek o umorzenie postępowania lub o uchylenie zajęcia co do pewnych przedmiotów może zostać zgłoszony przez dłużnika nie tylko w chwili zajęcia, ale również w toku postępowania, i nie tylko bezpośrednio komornikowi, ale także do sądu w postaci skargi na czynność komornika.

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesujesz się prawem medycznym, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej” (zobacz więcej). Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.