Lean w Medycynie: co może przynieść w Polsce?

Lean obejmuje swoim działaniem coraz więcej obszarów wymagających natychmiastowej poprawy, nie tylko w krajach wysoko rozwiniętych, ale również w Polsce. Nisko kosztowe usprawnienia procesów i korzystanie z potencjału personelu medycznego to szansa także dla polskiej służby zdrowia.

W ostatnich dniach odbyła się konferencja, podczas której koncepcja Lean Healthcare wzbudziła wiele pytań na temat możliwości wykorzystania jej w Polsce. Zarządzający placówkami medycznymi spotkali się w Śląskiej Izbie Lekarskiej na pierwszej konferencji Lean w Medycynie, podczas której poznali techniki ciągłego doskonalenia firm oparte o tzw. szczupłe zarządzanie.

Koncepcja Lean wśród polskich podmiotów leczniczych jest praktycznie w ogóle nie znana. Jednak, jak pokazują przykłady szpitali ze Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej, warto poświęcić jej uwagę. Stosowanie metod Lean w pracy z personelem medycznym i generowane w ten sposób oszczędności mogą wzbudzać zdumienie, tym bardziej, że wiele z nich jest osiąganych praktycznie bezkosztowo.

Wyodrębnij procesy konieczne i zbędne

Pochodzące z Toyoty metody pracy, przez lata były podpatrywane przez światowe koncerny samochodowe. Później techniki zaczęto wykorzystywać w firmach logistycznych oraz innych gałęziach usługowych, w tym liniach lotniczych, bankach i urzędach.

Doskonalenie tych firm oparło się odtąd nie na zwiększaniu wydajności poprzez przyśpieszenie pracy, ale poprzez identyfikację marnotrawstw w procesach, o czym opowiadał Henryk Metz ze stowarzyszenia INCOSE Poland Chapter, kierownik projektów i ekspert Lean. W swoim wystąpieniu opisał skalę marnotrawstwa – nadprocesowości, zbędnych ruchów, zapasów, transportu, błędów itp., które odkrywano przez lata w procesach produkcyjnych i biurowych.

Grzegorz Koczor, trener biznesu, reprezentujący Interim Manager Hill Train Sp. z o.o., pokazał jak korzystanie z codziennych doświadczeń pracowników pomaga w podnoszeniu wydajności i jakości obsługi pacjenta. Zastosowanie tablic z aktualnymi projektami, wynikami pracy oraz zatorami w procesie to przykładowe rozwiązania, które pomagają zwiększać świadomość celu załogi i usprawniać komunikację między działami.

Zaangażować branżę w zmiany

Następnie przyszedł czas na warsztaty, podczas których rozgorzały dyskusje na temat możliwości stosowania Lean w polskiej służbie zdrowia. Uczestnicy poruszali nie tylko kwestię motywacji pracowników do zmian, ale także sposobu komunikacji zadań i wyznaczania standardów. We wszystkich grupach warsztatowych pojawiły się pytania na temat Narodowego Funduszu Zdrowia, który zarządzając publicznymi kontraktami stawia ograniczenia i mnoży procedury.

Okazuje się, że podobne obawy przed stosowaniem Leanu miał jeszcze kilka lat temu sektor bankowy, który powoływał się na zarządzenia stawiane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Jednak obecnie przykłady z największych banków działających w Polsce pokazały, że możliwości doskonalenia procesów wewnętrznych są ogromne, a klienci i banki korzystają na sprawniejszej obsłudze.

Rozwiązania wspomagające

Po warsztatach głos zabrał Marek Walczak, dyrektor sprzedaży w firmie Wasko. Przedstawił rolę IT w zarządzaniu placówką medyczną. Zaznaczył, że informatyzacja powinna być podyktowana dobrze sprecyzowanymi celami procesowymi, a nie ustawowym przymusem. Regulacje prawne wpływają na fakt, iż medycyna jest obecnie na wszystkich etapach informatyzacji jednocześnie, jednak być może „opóźnione wejście” stanie się tak naprawdę szansą na wybór najlepszych rozwiązań.

Zygmunt Chudy, dyrektor Działu Produkcji Haxon Id Bank S.A., pokazał natomiast zastosowanie technologii RFID w zarządzaniu zasobami materiałowymi szpitala, automatyzacji rozliczeń, identyfikacji procesów czy inwentaryzacji zasobów. Ograniczenie biurokracji, a zatem niższe koszty, świadome zarządzanie i kontrola, to przyszłość, której składnikami są wirtualizacja karty pacjenta, wyników badań czy recept.

Lean Healthcare w polskiej służbie zdrowia?

Czy w polskiej służbie zdrowia jest miejsce dla Lean Healthcare? Pierwsze przykłady z polskich placówek pokazują, że warto próbować. Nauka płynąca z sektora usługowego podpowiada, że stosowanie tzw. szczupłego zarządzania Lean przynosi znaczące oszczędności placówkom, a jednocześnie znacząco poprawia jakość obsługi pacjentów.

Krzysztof Bednarz, Mariusz Machura