Mąż i żona mogą zaoszczędzić spore kwoty

Małżonkowie nie muszą już pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok, by móc wypełnić wspólny PIT. Wystarczy, że ślub wzięli w grudniu ubiegłego roku.

Jeśli nawet lekarz lub lekarka zawarli związek małżeński pod koniec 2022 roku, nie ma przeszkód, by mogli się rozliczyć wspólnie z małżonkiem. Muszą tylko sprawdzić, czy takie rozliczenie jest dla nich opłacalne.

Będzie, jeśli jedno z małżonków nie zarabia wcale (bo na przykład opiekuje się dziećmi) albo jedno z małżonków zarabia znaczne kwoty (powyżej progu podatkowego, czyli 120 tys. zł), zarobki drugiego są zaś niewielkie (poniżej tej kwoty). Wspólny PIT z reguły nie jest opłacalny wtedy, gdy zarobki małżonków są na podobnym poziomie.

Przykład

Mąż zarabia 170 tys. zł, zarobki żony wynoszą zaś ok. 80 tys. zł rocznie. W tym wypadku wspólny PIT będzie opłacalny. To dlatego, że po zsumowaniu dochodów męża i żony (170 tys. + 80 tys. = 250 tys. zł) i podzieleniu przez dwa (250 tys. zł/2 = 125 tys. zł), okaże się, że podatek według stawki 32 proc. zapłacą tylko od nadwyżki ponad 120 tys. zł.

Gdyby nie wspólne rozliczenie, mąż zapłaciłby 32-proc. podatek aż od 50 tys. zł (od nadwyżki dochodów powyżej 120 tys. zł).

Konieczne warunki

By móc wypełnić wspólny PIT, małżonkowie muszą spełniać warunki określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pozostawanie w związku małżeńskim to tylko jeden z nich. Pozostałe to konieczność posiadania wspólności majątkowej.

Jeśli więc małżonkowie są po ślubie już dłuższy czas, ale zdecydowali się w ubiegłym roku na jedną z umów modyfikujących ustrój wspólności majątkowej (np. intercyzę), nie będą mogli wypełnić wspólnego PIT. Małżonkowie, by móc się razem rozliczać, muszą też podlegać obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Możliwość wspólnego rozliczenia uzależniona jest również od formy opodatkowania. Żaden z małżonków nie może być opodatkowany:

• podatkiem liniowym 19 proc.,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem najmu prywatnego),
• na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Część lekarzy może jeszcze korzystać – w ramach praw nabytych – z karty podatkowej. Oni również nie mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Przeszkodą do złożenia wspólnego PIT nie będzie natomiast sytuacja, gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej (czyli stawkami 12 i 32 proc.), pod warunkiem oczywiście że spełnione są pozostałe warunki (m.in. małżonkowie mają wspólność majątkową).

Ważną zmianą z punktu widzenia małżonków jest możliwość wspólnego rozliczenia nawet wtedy, gdy z PIT się spóźnią. Do niedawna w takiej sytuacji byli pozbawiani prawa do wspólnego rozliczenia. Czyli jeśli termin na złożenie PIT mijał 30 kwietnia i do tego dnia nie złożyli wspólnego PIT, musieli się rozliczać oddzielnie. Teraz takiego ograniczenia nie ma.

Dodatkowo w tym roku jest nieco więcej czasu na przygotowanie rocznego zeznania, bo 30 kwietnia wypada w sobotę, a poniedziałek to 1 maja. PIT trzeba zatem złożyć do 2 maja (dochodzi w myśl ordynacji podatkowej do przesunięcia terminu).

Nawet ze zmarłym

Wspólne rozliczenie PIT z małżonkiem możliwe jest również wtedy, gdy w trakcie roku doszło do zawarcia związku małżeńskiego, a przed złożeniem zeznania rocznego jeden z małżonków zmarł. Skorzystanie ze wspólnego rozliczenia ze zmarłym małżonkiem wymaga wyboru na formularzu zeznania rocznego sposobu rozliczenia przewidzianego dla wdów oraz wdowców.

W kolejnych sekcjach formularza powinien zostać uwzględniony dochód podatnika w części „Dochody/straty podatnika”, jak również małżonka w części „Dochody/straty małżonka”. Jeśli małżonek chce uwzględnić ulgi, tj. ulgę na dziecko, rehabilitacyjną czy ulgę na internet, powinien dołączyć załącznik PIT/O.

Warto wiedzieć, że jeżeli wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem skutkuje nadpłatą podatku, będzie ona zwrócona małżonkowi, który złożył wspólne zeznanie, i będzie w całości do jego dyspozycji. Jeśli jednak rozliczenie skutkuje podatkiem do zapłaty, małżonek, który złożył wspólne zeznanie, jest zobowiązany do zapłaty należnego podatku w całości. Powinien to zrobić do 2 maja 2023 r.

Agata Zięba