Ochrona sygnalistów w podmiotach leczniczych

Kim są sygnaliści i jakie obowiązki względem nich nakładają nowe przepisy na pracodawców? Dlaczego medycy nie wszystko mogli zgłosić jako sygnaliści?

Nowe regulacje o ochronie sygnalistów wprowadzają dla podmiotów prawnych zatrudniających co najmniej 50 pracowników obowiązek wdrożenia wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń lub nieprawidłowości – w tym także w podmiotach leczniczych.

Implementacja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii wprowadza do polskiego porządku prawnego ustawę z 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów. Weszła ona w życie 25 września.

Ustawa definiuję sygnalistę jako osobę fizyczną, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą. Sygnalistą może być każdy, kto świadczy pracę, niezależnie od tego, na jakiej podstawie ją świadczy i dla jakiego podmiotu. Jedynym wymaganiem jest to, żebyśmy mieli wiedzę o naruszeniach obszarów prawa wymienionych w ustawie.

Zasadniczym celem ustawy o ochronie sygnalistów jest zapewnienie bezpiecznej drogi umożliwiającej zgłaszanie naruszeń lub nieprawidłowości w podmiocie prawnym. Obszarem naruszenia prawa lub występowania nieprawidłowości, które mogą być przedmiotem zgłoszenia dokonanego przez sygnalistę, jest m.in. ochrona zdrowia publicznego.

Medycy nie wszystko będą mogli zgłosić jako sygnaliści, bo nie mogą zgłaszać naruszeń objętych tajemnicą zawodową. W związku z koniecznością ochrony informacji objętych tajemnicą ustawa o ochronie sygnalistów wyłącza możliwość dokonywania zgłoszeń w trybie przewidzianym w ustawie.

Innymi słowy, jeżeli sygnalista w kontekście związanym z pracą (warunek konieczny) uzyska informacje o naruszeniu prawa, ale ujawnienie tego na zasadach określonych w przepisach ustawy o ochronie sygnalistów oznaczałoby naruszenie tajemnicy zawodowej – nie może dokonać zgłoszenia. Działanie wbrew przepisom ustawy i zgłoszenie lub ujawnienie publiczne, które będzie obejmować ujawnienie tajemnicy zawodowej, może skutkować odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Małgorzata Węgrzynek