Samorządy zawodowe apelują, by przestrzegać konstytucji (wideo)

Ogólnopolskie Porozumienie Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego (OPSZZP) zaapelowało do przedstawicieli władzy o poszanowanie istotnej roli samorządów zawodów zaufania publicznego w procesie stanowienia i stosowania prawa.

Apel podpisali przedstawiciele OPSZZP podczas konferencji samorządów zawodów zaufania publicznego, która odbyła się 15 października w Warszawie. Organizatorem spotkania była Naczelna Izba Lekarska.

„(…) Zawody zaufania publicznego stanowią jeden z fundamentów prawidłowego funkcjonowania Państwa Polskiego. Niestety, na przestrzeni ostatnich lat rola samorządów zawodowych była deprecjonowana, a możliwość realizacji ich zadań konstytucyjnych i ustawowych znacząco ograniczane. Powyższe skutkowało istotnymi naruszeniami interesu publicznego, którego te samorządy są strażnikami. Taka sytuacja nie może dłużej mieć miejsca. Dlatego apelujemy do władz państwowych o przestrzeganie konstytucyjnych norm wyrażonych w art. 17 Ustawy Zasadniczej. W szczególności dotyczy to możliwości realnego udziału samorządów zawodowych w procesach legislacyjnych i zapewnienia samorządom zawodowym skutecznego sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony” – zaznaczono w dokumencie.

Głos całego środowiska

W czasie konferencji odbyły się również panele dyskusyjne, w czasie których rozmawiano o roli samorządności zawodowej. W spotkaniu uczestniczyli reprezentanci Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, Krajowej Izby Fizjoterapeutów, Naczelnej Izby Aptekarskiej, Naczelnej Izby Lekarskiej, Naczelnej Rady Adwokackiej, Krajowej Izby Radców Prawnych, Krajowej Rady Komorniczej, Krajowej Izby Doradców Podatkowych, Polskiej Izby Biegłych Rewidentów, Krajowej Rady Kuratorów, Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, Polskiej Izby Rzeczników Patentowych. Ministerstwo Zdrowia reprezentował prof. Mariusz Klencki, Ministerstwo Sprawiedliwości – mec. Jacek Różycki, a Ministerstwo Technologii i Rozwoju – Krzysztof Kuczyński.

–  Bardzo się cieszę, że możemy się dzisiaj spotkać – powiedział Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, otwierając konferencję. W swoim przemówieniu podkreślił, że samorządy zawodów zaufania publicznego są potrzebne i stanowią podstawę społeczeństwa. –  Bez zawodów zaufania publicznego i bez naszej samorządności nie ma po prostu społeczeństwa obywatelskiego – stwierdził prezes NRL.

Dodał także, że zawody zaufania publicznego łączą odporność, zarówno na „różnorakie ataki rządzących”, jak i na wpływy polityczne, ale też problemy ze strukturą samorządu. – Mam wrażenie, że zbyt często myślimy o tym, jak reprezentować tego naszego pojedynczego członka samorządu, a za mało o tym, jak ważny jest głos całego naszego środowiska i jak bardzo potrzebne jest to, że istnieją rady czy izby, które potrafią ponad podziałami wewnątrz środowisk powiedzieć jednym głosem, czego to środowisko tak naprawdę potrzebuje – mówił Łukasz Jankowski.

Technologie i jakość kształcenia

W panelu medycznym uczestniczyli dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych Ministerstwa Zdrowia prof. Mariusz Klencki, wiceprezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej (KRLW) Marek Kubica, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej (NRA) Alina Górecka, sekretarz Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL) Mateusz Chmielarz, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych (NRPiP) Mariola Łodzińska, wiceprezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów (KRF) Elżbieta Skorupska, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej (NRL) Mateusz Kowalczyk. Prelegenci dyskutowali o roli samorządu zawodowego w ochronie zdrowia publicznego. Dyskusję moderowała Maria Kłosińska z Naczelnej Izby Lekarskiej.

Rozmawiano m.in. o roli samorządów w zapewnianiu bezpieczeństwa w ochronie zdrowia. Prof. Mariusz Klencki stwierdził, że wykonywanie zawodów medycznych jest nieodłącznie związane z bezpieczeństwem zdrowotnym pacjenta. Dodał też, że dla Ministerstwa Zdrowia i przedstawicieli poszczególnych samorządów naturalny jest układ partnerski.

Wiceprezes NRL Mateusz Kowalczyk opowiedział o wyzwaniach, przed jakimi stoi samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa. – Tych wyzwań tak naprawdę jest bardzo dużo, natomiast punktem wyjściowym dla nas powinna być jakość kształcenia i przyszłość technologii, od której nie uciekniemy – stwierdził Mateusz Kowalczyk. Dodał, że sztuczna inteligencja i wszelkiego rodzaju nowości technologiczne mogą być bardzo przydatne i ułatwić pracę, ale rolą samorządu jest pilnować wdrażania jakichkolwiek takich nowinek. Z kolei odnosząc się do jakości kształcenia, nawiązał do tworzenia wydziałów lekarskich „w wielu miejscach bez adekwatnego przygotowania”.

Mateusz Kowalczyk wymienił także dwa przymioty, które chciałby, żeby młody lekarz miał – odwagę i odpowiedzialność. Trzeba być odważnym, żeby ten zawód wybrać, ale też, by nie zgadzać się na pewne zastane schematy w miejscu pracy, takie jak mobbing. Z kolei odpowiedzialność to m.in. poczucie współtworzenia miejsca, w którym się pracuje.

Braki kadrowe wśród medyków

Prezes NRPiP Mariola Łodzińska podkreśliła, że samorząd zawodowy, które reprezentuje z jednej strony sprawuje nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu, ale też musi zwracać niezwykłą uwagę na jakość kształcenia i monitorować to, co dzieje się w podmiotach kształcących. Zwróciła uwagę, że kształceniem podyplomowym pielęgniarek i położnych może zająć się każdy, kto otworzy działalność gospodarczą. – Nie może być tak, że zakład pogrzebowy kształci pielęgniarki – stwierdziła Mariola Łodzińska. Dodała, że samorząd pielęgniarek i położnych chce w jakiś sposób ograniczyć dostępność podmiotów kształcenia.

Prezes NRPiP poruszyła też kwestię braków kadrowych, w tym nierównomiernego rozłożenia kadr pielęgniarek w poszczególnych województwach – dramatycznego braku kadr na zachodniej ścianie Polski, ale też pewnych nadwyżkach kadrowych, jeśli chodzi o województwa: podkarpackie i lubelskie. – Musimy znaleźć formułę, co zrobić w tej sytuacji i jakie znaleźć rozwiązanie, żeby ta nadwyżka kadr pielęgniarskich zechciała przejść na drugą stronę Polski – powiedziała Mariola Łodzińska.

Mówiła też o utracie pracy przez wiele położnych ze względu na niż demograficzny i zamykane w związku z tym oddziały ginekologiczno-położnicze, a co za tym idzie, potrzeby znalezienia położnym nowych obszarów do działania w systemie.

Perspektywa weterynarzy, aptekarzy i fizjoterapeutów

Wiceprezes KRLW Marek Kubica podkreślił, że zawód lekarza weterynarii nie polega tylko na opiece medycznej nad zwierzętami. Ważną jego rolą jest weterynaryjna ochrona zdrowia publicznego. – Jedna czwarta wszystkich aktów prawnych, które są w obrocie prawnym we wspólnocie europejskiej, dotyczy właśnie szeroko rozumianej weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego. Takie są fakty – stwierdził Marek Kubica.

Zadeklarował, że lekarze weterynarii i ich samorząd zawodowy troszczą się o bezpieczeństwo zdrowia publicznego. Zwrócił też uwagę, że 80 proc. wszystkich chorób, które dotykają cywilizacje, to choroby odzwierzęce. Dodał, że zadaniem samorządu lekarzy weterynarii jest m.in. wskazywanie decydentom szczebla centralnego, w którym kierunku powinna pójść weterynaryjna ochrona zdrowia publicznego, aby w sposób optymalny zabezpieczyć społeczeństwa.

Wiceprezes NRA Alina Górecka omówiła kwestię bezpieczeństwa z perspektywy farmaceuty. – Żeby ochrona zdrowia była efektywna, wymagana jest multidyscyplinarna współpraca, ale to nie znaczy, że wchodzimy sobie w kompetencje. Każdy ma swoją rolę. Wzajemnie się uzupełniamy – powiedziała Alina Górecka. Dodała też, że opieka farmaceutyczna wspiera bezpieczeństwo pacjentów: Farmaceuta, współpracując zarówno z pacjentem jak i lekarzem prowadzącym leczenie, czuwa nad optymalną farmakoterapią i bezpieczeństwem tej farmakoterapii – stwierdziła.

Sekretarz KRDL Mateusz Chmielarz mówił o standardach wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej. Podkreślił też, że samorząd zawodowy powinien być jak kapitan statku, który jednocześnie wymaga, ale też wspiera. Z kolei wiceprezes KRF Elżbieta Skorupska opowiedziała o bezpieczeństwie wykonywania zawodu fizjoterapeuty.  – Jesteśmy najmłodszym zawodem zaufania publicznego. Przed nami jest wiele wyzwań i samorządowych, i w zakresie jakości kształcenia, i bezpieczeństwa pacjentów – stwierdziła Elżbieta Skorupska.

Poza panelem medycznym odbyły się również panele: prawny i techniczny. W części prawnej rozmawiano o znaczeniu samorządu zawodowego dla zapewnienia sprawiedliwości i równości w systemie prawnym. Podczas panelu technicznego dyskusja toczyła się wokół innowacji roli samorządu w zawodach technicznych we wspieraniu innowacji i postępu.

Współpraca zawodów zaufania publicznego

Na koniec spotkania odbył się panel prezesów oraz wiceprezesów Ogólnopolskiego Porozumienia Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego. Uczestnicy szukali odpowiedzi na pytanie, czy samorząd zawodowy jest reliktem przeszłości, czy może stanowi podstawę przyszłości.

Czy współpraca samorządów zawodów zaufania publicznego może być skutecznym narzędziem zapewniającym bezpieczeństwo, praworządność i postęp społeczny? – Oczywiście nasza współpraca jest istotna, dopóki jesteśmy zawodami zaufania publicznego – zaznaczył prezes NRL Łukasz Jankowski. Dodał też, że zawody zaufania publicznego powinny wspólnie się przeciwstawiać wszystkim ruchom, które przede wszystkim uderzają w to zaufanie, a także wspólnie działać, żeby utrzymać etos zawodu zaufania publicznego. 

Dzień konferencji był dniem kończącym prezydencję Naczelnej Izby Lekarskiej w Ogólnopolskim Porozumieniu Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego. Szefostwo na kolejnych 12 miesięcy przejęła Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych.

Apel Ogólnopolskiego Porozumienia Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego można znaleźć na stronie NIL.

Lidia Sulikowska