29 marca 2024

Nowe wytyczne WHO dotyczące spożycia cukru

Czołowi europejscy lekarze dentyści, zrzeszeni w Sojuszu dla Przyszłości Wolnej od Próchnicy (Alliance for a Cavity-Free Future – ACFF), uznali ogłoszenie nowych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na temat spożycia cukru, za ważny krok w stronę pokonania próchnicy zębów. Na spotkaniu, które odbyło się w Rzymie, Europejski Oddział ACFF przedstawił kluczowe sposoby na to, jak skutecznie dbać o zęby.

Foto: Mariusz Tomczak

Jest to odpowiedź na nowe wytyczne WHO zalecające ograniczenie spożycia cukrów poniżej ilości pokrywającej 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego, w celu obniżenia ryzyka pojawienia się próchnicy.

Prof. Nigel Pitts, współprzewodniczący Europejskiego Oddziału ACFF i dyrektor Dental Innovation and Translation Centre (ITC) w Instytucie Stomatologii na Uniwersytecie King’s College w Londynie, powiedział, że nowe wytyczne dotyczące spożycia cukru są ważnym krokiem w stronę przeciwdziałania wpływowi, jaki wywiera na zdrowie zębów nadmiar cukrów obecnych w codziennej diecie.

– Niezaprzeczalnie to cukry są główną przyczyną powstawania próchnicy. Jednakże trzeba zaznaczyć, że są jeszcze inne czynniki, o których trzeba pamiętać w codziennej profilaktyce. Chodzi tu przede wszystkim o stosowanie fluoru i usuwanie kamienia nazębnego – powiedział prof. Nigel Pitts.

– Chcemy wykorzystać fakt wydania takich zaleceń przez WHO i podsunąć kilka praktycznych wskazówek, które pozwolą poprawić stan higieny jamy ustnej, zarówno u dzieci jak i dorosłych – dodał współprzewodniczący Europejskiego Oddziału ACFF.

Próchnica zębów jest procesem prowadzącym do powstawania ubytków. Przypadłość ta dotyczy 60-90% dzieci w wieku szkolnym oraz 100% dorosłych na całym świecie. W Polsce prawie wszyscy dorośli mają ubytki, a aż 43,9% osób w wieku 65-74 lat jest bezzębnych. Dobrą wiadomością jest to, że we wczesnych stadiach uszkodzenia próchnicowe można zatrzymać, a nawet je odwrócić.

Czy wiesz, że?

Im bardziej wystawiasz zęby na działanie cukrów, tym bardziej zostaną zniszczone. Wytyczne WHO zalecają, by cukier nie zaspokajał więcej, niż 10% dziennego zapotrzebowania organizmu na energię. Dla przeciętnego dorosłego o średniej wadze oznacza to dawkę, której przekraczać nie należy, czyli 50 g cukru dziennie, co jest ekwiwalentem jednego z poniższych:

  • 6 kubków herbaty, zawierających po dwie łyżeczki cukru (bez wliczenia herbatników!),
  • 1 mała miska płatków kukurydzianych z beztłuszczowym jogurtem,
  • 2 małe puszki mrożonej herbaty (po 330 ml),
  • 1 litr cydru,
  • 2 proteinowe batoniki.

Jak pokonać próchnicę – 5 najważniejszych rad od ACFF

  1. Pomyśl zanim zjesz coś słodkiego. Zapytaj siebie: „Czy nie zjadam ponad 50 g cukru dziennie?”.
  2. Czyść zęby pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie.
  3. Czyść zęby efektywnie, by usunąć kamień. Upewnij się, że docierasz do trudnodostępnych miejsc z tyłu jamy ustnej. Pamiętaj też, by na szczotkowanie zębów poświęcać przynajmniej dwie minuty za każdym razem, gdy je czyścisz.
  4. Ceń swoje zęby i zmień sposób, w jaki o nich myślisz. Wyobraź sobie, że możesz widzieć i czuć uszkodzenia, którym podlegają Twoje żeby przez ciągłe wystawienie ich na działanie cukrów. Wszyscy spędzamy czas przed lustrem, dbając o naszą skórę i włosy, więc czemu by nie zadbać także o zęby?
  5. Działaj zanim nie jest za późno! Zapytaj swojego dentystę o ryzyko rozwoju próchnicy, ustal z nim optymalną częstotliwość wizyt i zapytaj o inne środki, które pozwolą pokonać próchnicę.

Powyższe rady zostały przedstawione na spotkaniu ACFF przez profesora Nigela Pittsa, który stwierdził, że „należy pomóc ludziom zrozumieć, jak wygląda 10% ich dziennego zapotrzebowania na energię i uświadomić im proste kroki, które można podjąć w celu poprawy zdrowia jamy ustnej. Dzięki temu będziemy mogli zatrzymać próchnicę teraz, by zdążać ku przyszłości wolnej od ubytków”.

Problemy coraz częściej mają dorośli, a nie dzieci

Zaprezentowane na spotkaniu wyniki analizy ogólnoświatowych danych wykazały, że problemy z zębami stają się coraz częściej domeną dorosłych, nie zaś dzieci, jak było wcześniej. Młodzi dorośli w wieku 25 lat są najbardziej narażeni na ryzyko, jako że mogą zaniedbywać higienę jamy ustnej ze względu na brak wpojonego we wczesnym dzieciństwie nawyku dbania o zęby.

Współautor badania, dr Eduardo Bernabé, wykładający na King’s College w Londonie, specjalista od zdrowia publicznego w obszarze zdrowia jamy ustnej, twierdzi że istnieje oczywista potrzeba dbania o higienę jamy ustnej przez okres dojrzewania i w wieku dorosłym.

– Łatwo jest założyć, że jako dzieci robimy to, czego nas nauczono. Wyniki badania pokazują jednak, że we wczesnej dorosłości ludzie są wyjątkowo skłonni do zaniedbywania zdrowia zębów. Mimo, że zaproponowane przez nas zasady dotyczące higieny jamy ustnej mogą brzmieć trywialnie i prosto, brak stosowania się do nich jest ewidentny – powiedział dr Eduardo Bernabé.


Jesteś lekarzem dentystą? Studiujesz na kierunku lekarsko-dentystycznym? Interesuje cię stomatologia? Sprawdź, co na ten temat ostatnio opublikowaliśmy na naszym portalu (zobacz więcej).