Po pierwsze zdrowie. Na pohybel chorobom cywilizacyjnym (foto)

Porady otolaryngologów, okulistów i periodontologów cieszyły się największym zainteresowaniem podczas inauguracji wielospecjalistycznego programu przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym „Po pierwsze zdrowie”.

Foto: archiwum

Program wystartował w pierwszą środę czerwca w Warszawie. Chętni mogli skorzystać również z porad innych specjalistów: kardiologów, dermatologów, urologów, hematologów, dietetyków, audiologów, foniatrów i psychiatrów dziecięcych. Łącznie przeprowadzono ponad 1300 badań i konsultacji.

– Celem programu jest m.in. kreowanie postaw prozdrowotnych – mówi prof. Henryk Skarżyński, jego pomysłodawca i inicjator. Jak dodaje, dzięki badaniom przesiewowym na bardzo wczesnym etapie można wykryć choroby, które często mogłyby zostać niezdiagnozowane przez długie lata.

Wstydliwe NTM

Niektóre pacjentki właśnie wtedy, podczas inauguracji programu, po raz pierwszy rozmawiały o zaburzeniach mikcji i nietrzymaniu moczu. – Nie poruszały tego tematu nawet podczas wcześniejszych wizyt u ginekologa – mówi dr Kamila Żebrowska. Na jednym z najbardziej obleganych stanowisk lekarze okuliści wykonywali rutynowe badania wzroku i udzielali porad dotyczących profilaktyki chorób oczu.

Najczęściej pytano o jaskrę – chorobę rozwijającą się powoli, często bezobjawowo, wykrywaną zwykle przypadkiem (np. podczas dobierania okularów). – Około jedna trzecia pacjentów odwiedzających nasze stoisko prosiła o ich obejrzenie pod dermoskopem – mówi dr Agnieszka Staniewska, dodając, że poza oceną znamion, pacjenci zgłaszali się z takimi problemami skórnymi jak wyprysk.

– To choroba o podłożu alergicznym, którą można już uznać za chorobę cywilizacyjną. Pojawia się na skutek uszkodzenia bariery naskórkowej przez detergenty obecne w kosmetykach do mycia i demakijażu – podkreśla dermatolog. Natomiast do dietetyków najczęściej zgłaszały się osoby z nadwagą i otyłością, choć – jak przyznaje Klaudia Wiśniewska – edukowano również osoby niemające problemów z masą ciała.

Niedobór żelaza a rak

Hematolodzy zaproszeni do udziału w programie apelowali do pacjentów o wykonywanie podstawowego badania krwi raz w roku nie tylko z uwagi na możliwość wczesnego wykrycia nowotworów krwi, ale również na potencjalną niedokrwistość i leukopenię. – Niedokrwistość ma co 5-6. kobieta, a jej przyczyną jest utrata krwi podczas miesiączki i modne, zwłaszcza bezmięsne, diety odchudzające – wyjaśnia dr Monika Dąbrowska.

Niektóre pacjentki uzupełniają niedobór żelaza bez konsultacji z lekarzem, mimo że czasami konieczne jest farmakologiczne skrócenie miesiączkowania i zmiana sposobu odżywiania. – Spotykając się z takim problemem podczas konsultacji, przekonujemy, że obniżony poziom żelaza to za mało do postawienia diagnozy. Niezbędne są przynajmniej trzy wyniki badań: poziom żelaza, hemoglobiny i ferrytyny – dodaje. Niedobór żelaza może być objawem m.in. rak jelita grubego, żołądka, jajnika, nerki, płuca czy gruczołu krokowego.

Od zęba do chorób ogólnych

Prof. Renata Górska podkreśla niedostateczną wiedzę o skutkach chorób przyzębia nie tylko wśród pacjentów, ale również lekarzy pierwszego kontaktu. Tymczasem to one mają związek z chorobami serca, udarem mózgu, cukrzycą, chorobą Parkinsona czy reumatoidalnym zapaleniem stawów. – Mogą być przyczyną przedwczesnych porodów, mają związek z niską wagą urodzeniową, a według ostatnich doniesień naukowych nawet z rakiem trzustki – mówi prof. Górska.

Na wciąż niedocenianą rolę więzi tworzonej przez matkę i dziecko zwraca uwagę dr Lidia Popek. Wiele zaburzeń psychicznych bierze swój początek w czasie ciąży i podczas pierwszych miesięcy życia, a nawet wtedy, kiedy przyszli rodzice jeszcze nie myślą o posiadaniu potomstwa. – To dlatego bardzo ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie tych chorób – apeluje dr Popek.

Do połowy września eksperci programu „Po pierwsze zdrowie” odwiedzą ponad 20 miast, tych większych (jak Toruń czy Gdynia) i tych mniejszych (np. Grunwald, Szczebrzeszyn, Giżycko), z czego cztery razy Warszawę. To już trzecia edycja programu wspieranego przez Komitet Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk i Radę Główną Instytutów Badawczych, nad którym patronat medialny objęła „Gazeta Lekarska”.

Mariusz Tomczak