Bruksela nie powinna wtrącać się w amalgamat

Apel Nr 5/17/ VII Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 10 marca 2017 r. do Rady Ministrów o podjęcie działań związanych z właściwym wdrożeniem spodziewanych regulacji w zakresie stosowania amalgamatu stomatologicznego.

Posiedzenie rządu
Foto: M. Rzewuski / KPRM

Mając na uwadze zaawansowane prace legislacyjne nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rtęci oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1102/2008PE, które będzie określać warunki stosowania w państwach członkowskich Unii Europejskiej rtęci oraz produktów z jej dodatkiem, w tym amalgamatu stomatologicznego,

dostrzegając, iż z przebiegu dotychczasowych prac legislacyjnych należy wnioskować, iż stosowanie amalgamatu stomatologicznego zostanie poddane daleko idącym ograniczeniom, mającym bezpośredni wpływ na warunki wykonywania zawodu lekarza dentysty, a także na koszty świadczeń stomatologicznych, w szczególności świadczeń finansowanych ze środków publicznych,

uznając, że przewidywane regulacje prawa unijnego powinny skutkować przyjęciem odpowiednich regulacji na poziomie krajowym, które umożliwią wdrożenie w Polsce nowych zasad wiążących się ze stosowaniem amalgamatu w taki sposób, aby nie stało się to wyłącznie obciążeniem dla podmiotów udzielających świadczeń stomatologicznych oraz ich pacjentów,

Naczelna Rada Lekarska apeluje do Rady Ministrów o podjęcie wieloresortowych, skoordynowanych działań w celu zapewnienia, aby spodziewane regulacje prawa unijnego w zakresie stosowania amalgamatu stomatologicznego zostały wdrożone w Polsce we właściwy sposób, uwzględniający uzasadnione potrzeby lekarzy dentystów oraz ich pacjentów.

Należy podkreślić, że koszty ponoszone przez praktyki stomatologiczne na zapewnienie prawidłowego funkcjonowania sprzętu, serwisowanie i utrzymywanie skutecznych środków w zakresie ochrony środowiska są znaczne, a w przypadku zmian, o których mowa, należy się spodziewać dalszego ich wzrostu. Celem stosowania separatorów amalgamatu jest zaś wyłącznie ochrona środowiska, która jest zadaniem należącym do władz państwowych oraz samorządu terytorialnego. Stosowanie separatorów amalgamatu nie służy ani zapewnieniu lepszej jakości świadczeń stomatologicznych, ani ułatwieniu pracy lekarzy dentystów.

Naczelna Rada Lekarska uważa wobec tego, że władze państwowe, w szczególności resort zdrowia i resort ochrony środowiska, powinny zapewnić, iż:

• obowiązek stosowania separatorów amalgamatu w gabinetach stomatologicznych w Polsce znajdzie odzwierciedlenie w regulacjach umożliwiających świadczeniodawcom uzyskanie pokrycia kosztów z tym związanych, poprzez sfinansowanie kosztów dostosowania gabinetów stomatologicznych do wymogów, które będą wynikać z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rtęci (np. w drodze refundacji poniesionych kosztów ze środków publicznych bądź umożliwienia odliczenia takich kosztów od podatku);
• spodziewane ograniczenia w stosowaniu amalgamatu, a docelowo odstąpienie od jego stosowania, zostaną z odpowiednim wyprzedzeniem uwzględnione w ramach regulacji dotyczących zasad udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych (wyeliminowanie amalgamatu z użytku jako wypełnienia standardowego na rzecz wypełnień alternatywnych np. kompozytowych) oraz ich właściwej wyceny;
• zmiany w zakresie stosowania amalgamatu stomatologicznego zostaną we właściwy sposób uwzględnione w programach kształcenia przed- i podyplomowego lekarzy dentystów.

Naczelna Rada Lekarska podtrzymuje przy tym dotychczasowy pogląd samorządu lekarskiego, wyrażony w stanowisku Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej Nr 6/16/P-VII z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rtęci oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1102/2008, zgodnie z którym:

• warunki stosowania amalgamatu stomatologicznego nie powinny być regulowane na poziomie unijnym – każde państwo członkowskie powinno we własnym zakresie, uwzględniając własne krajowe potrzeby, podejmować decyzje co do środków, jakie zamierza wdrażać; art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że „działania Unii są prowadzone w poszanowaniu obowiązków Państw Członkowskich w zakresie określania ich polityki dotyczącej zdrowia, jak również organizacji i świadczenia usług zdrowotnych i opieki medycznej”;
• samorząd lekarski jest przeciwny wprowadzeniu obowiązku wyposażenia wszystkich gabinetów stomatologicznych w separatory amalgamatu;
• zakaz stosowania amalgamatu stomatologicznego nie jest uzasadniony medycznie i na chwilę obecną korzyści wynikające z jego stosowania są nadal duże;
• najskuteczniejszą metodą redukcji stosowania amalgamatu stomatologicznego, a co za tym idzie zawartej w nim rtęci, jest wzmożenie działań, w szczególności działań profilaktycznych, w celu redukcji występowania choroby próchniczej.

Samorząd lekarski popiera wszelkie inicjatywy, które odnoszą się do strategii profilaktyki. Skuteczne środki profilaktyczne są konieczne dla zmniejszenia potrzeby interwencji naprawczej. Inwestowanie w promocję zdrowia jamy ustnej i rozwijanie programów profilaktyki próchnicy zębów, to nie tylko najlepsze rozwiązanie w interesie ochrony środowiska, ale również społeczno-ekonomicznych korzyści zdrowotnych dla kraju i pacjentów.