Kasy fiskalne: kolejne pytania i odpowiedzi

Nadal nie brakuje wątpliwości w związku z niedawnym rozszerzeniem obowiązku posiadania kas fiskalnych. Poniżej lista pytań, na które odpowiedzi udzieliło nam Ministerstwo Finansów.

Foto: freeimages.com

Jakie sankcje grożą lekarzom i lekarzom dentystom za brak kasy fiskalnej?

Odpowiedzialność za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, w tym związane z nieprzestrzeganiem obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, reguluje ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy.

Zgodnie z art. 62 §1 tej ustawy, kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

Natomiast art. 62 § 4 stanowi, iż karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży.

Jak przebiega kontrola kasy fiskalnej przez pracownika urzędu skarbowego? O co kontroler ma prawo zapytać i czego może zażądać?

Organy podatkowe prowadzą swoje działania w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, przestrzegając przy tym procedur określonych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zaś szczegółowy zakres działania naczelników urzędów skarbowych wynika z przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych.

Jeśli zatem wobec lekarza lub lekarza dentysty prowadzącego działalność gospodarczą została wszczęta kontrola prawidłowości ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz wydawania paragonów fiskalnych, to pracownicy urzędów skarbowych sprawdzają, czy kontrolowany należycie wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

W praktyce sprowadza się to przede wszystkim do żądania udostępnienia akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, z wyjątkiem danych medycznych pacjentów oraz informacji stanowiących tajemnicę lekarską.

Jednocześnie należy nadmienić, że w art. 286 Ordynacji podatkowej ustawodawca zawarł szczegółowy katalog uprawnień kontrolującego, z którego jednocześnie wynikają obowiązki kontrolowanego. Organy podatkowe, przeprowadzając czynności kontrolne, mają obowiązek przestrzegania powyższych zasad.

Czy resort planuje przeprowadzać masowe kontrole posiadania kas fiskalnych wśród osób prowadzących indywidualne praktyki lekarskie i indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie?

W odniesieniu do lekarzy lub lekarzy dentystów nie są planowane wzmożone działania kontrolne. Wobec tej grupy podatników prowadzone są na bieżąco analizy ryzyka i stosowne działania podejmowane są w razie potrzeby.

Równocześnie z działaniami o charakterze kontrolno-sankcyjnym urzędy skarbowe podejmują liczne działania o charakterze prewencyjnym, informacyjnym i edukacyjnym.

Czy przy pierwszej kontroli lekarze i lekarze dentyści od razu karani są mandatami karnymi, czy też mogą liczyć jedynie na upomnienie?

Kks, w przeciwieństwie do Kodeksu wykroczeń, nie przewiduje kary nagany (upomnienia) w przypadku stwierdzenia popełnienia czynu zabronionego. Jednocześnie w okolicznościach danej sprawy organ postępowania może ustalić, że szkodliwa społeczność danego wykroczenia skarbowego jest znikoma i na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 kpk odstąpić od wszczęcia dochodzenia.

W jakich przypadkach osoby kontrolowane w zakresie prawidłowości korzystania z kasy fiskalnej mają prawo do odmowy przyjęcia mandatu karnego?

Zgodnie z art. 137 kks odmowa przyjęcia przez sprawcę mandatu karnego jest uprawnieniem powszechnym. Może z niego skorzystać każdy lekarz lub lekarz dentysta.

Czy jakiekolwiek sprawy dotyczące indywidualnych praktyk lekarskich i indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich skierowano do sądu?

Ministerstwo Finansów nie znajduje się w posiadaniu takich danych. Statystyki karne skarbowe nie uwzględniają poszczególnych grup zawodowych wśród sprawców.

Za poprawność wpisów wprowadzanych do książki przez serwisanta odpowiada właściciel kasy fiskalnej. Dlaczego lekarzowi czy lekarzowi dentyście grozi mandat za to, że adnotacja serwisanta jest nieczytelna, nie wstawi on swojej pieczątki lub zapomniał się podpisać?

Do znamion czynów zabronionych, o których mowa w art. 62 kks, należy umyślność działania sprawcy – nie wydaje się, by w podanym przykładzie zachodziła odpowiedzialność karna skarbowa.

Co grozi właścicielowi kasy za samowolną likwidację kasy fiskalnej? W jaki sposób należy przeprowadzić końcowy odczyt pamięci, aby wszystko przebiegło w sposób zgodny z przepisami?

Jeżeli likwidacja, usunięcie kasy fiskalnej itp. działanie, prowadzi w sposób zamierzony do dokonania sprzedaży z jej pominięciem, statuuje to odpowiedzialność karną skarbową. Końcowy odczyt kasy rejestrującej należy przeprowadzić zgodnie z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r. poz. 363).

Zgodnie z tym przepisem w przypadku zakończenia przez kasę pracy w trybie fiskalnym podatnik:

1) wykonuje raport fiskalny dobowy i raport fiskalny okresowy (miesięczny);

2) składa w terminie 7 dni od dnia zakończenia pracy kasy w trybie fiskalnym wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o dokonanie odczytu pamięci fiskalnej kasy, którego wzór stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia;

3) składa wniosek o wyrejestrowanie kasy z ewidencji prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego;

4) dokonuje przy pomocy serwisanta kasy odczytu zawartości pamięci fiskalnej kasy przez wykonanie raportu rozliczeniowego za cały okres pracy kasy w obecności pracownika urzędu skarbowego.

Czy kasy jednostanowiskowe nadające się do pracy przenośnej, oczywiście pod warunkiem wskazania tego we wniosku rejestracyjnym, mogą służyć do wystawiania paragonów po wizycie domowej u pacjenta?

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zgodnie natomiast z art. 111 ust. 3a pkt 1 ww. ustawy, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.

Lekarz przy spełnieniu wymogów ww. przepisu art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy może używać jednej kasy przenośnej podczas wizyt domowych u pacjentów.

Czy dwoje lekarzy może korzystać z tej samej kasy fiskalnej w jednym gabinecie?

Zgodnie z art. 111 ust. 3a pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani stosować kasy rejestrujące wyłącznie do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, z zastrzeżeniem ust. 3b.

W ust. 3b zostali wymienieni podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze albo marża, jednak przepis ten nie dotyczy sytuacji wskazanej w pytaniu.

Mając na uwadze przepis art. 111 ust. 3a pkt 7 ustawy, dwoje lekarzy, którzy prowadzą dwie odrębne praktyki lekarskie, nie mogą ewidencjonować swoich obrotów na jednej kasie rejestrującej.

Mariusz Tomczak

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 5/2015

Chcesz wiedzieć więcej o kasach fiskalnych? Zobacz tutaj.