OC w praktyce lekarskiej. Jakie ubezpieczenie wybrać?

W prawie każdej sprawie, w której pomagam lekarzom jako obrońca lub pełnomocnik, pojawia się wątek ubezpieczenia. Niestety bardzo często lekarze podchodzą do tej kwestii formalnie – prawo nakazuje mieć ubezpieczenie obowiązkowe¹, więc je mają.

Bardzo często lekarze nie zwracają jednak uwagi na wiele drobnych szczegółów w umowach ubezpieczeniowych, które odgrywają istotną rolę. Co więcej, znaczna część z nich bazuje na obecnych w środowisku medycznym mitach dotyczących ubezpieczenia. Poniżej postaram się rozwiać kilka z nich.

Mit 1 – ubezpieczenia lekarzy są takie same, więc nie ma znaczenia, które wybiorę.

Nie są takie same. Oczywiście można mówić o pewnych prawidłowościach, jednakże każda firma ma swoje własne specyficzne ogólne warunki ubezpieczenia i ofertę. Warto je przejrzeć i porównać oferty różnych firm, aby wybrać te, które najbardziej nam odpowiadają. Przykładowo, niektóre firmy ubezpieczeniowe nie pokrywają szkód będących wynikiem „rażącego niedbalstwa”.

Warto więc wybrać takiego ubezpieczyciela, który pokrywa szkody wyrządzone również z takiej przyczyny. Dlaczego? Ponieważ ustalenie, czy działanie lekarza było rażąco niedbałe, dokonuje się w toku procesu – jeżeli więc lekarz nie jest ubezpieczony od rażącego niedbalstwa, to przy zasądzeniu wyroku może się okazać, że musi pokryć szkodę z własnej kieszeni².

Mit 2 – ubezpieczenie obowiązkowe wystarczy do pokrycia roszczeń pacjentów.

Pokrywa ono roszczenia do kwoty 75 tys. euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 tys. euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia lekarza wykonującego działalność leczniczą w formie praktyki lekarskiej³. Kwota ta nie jest jednak ustalana w oparciu o aktualne trendy orzecznicze, tylko wynika z przekonania Ministra Finansów, że tyle wystarczy.

Na pokrycie niektórych roszczeń oczywiście kwota ubezpieczenia obowiązkowego będzie wystarczająca, jednakże w wielu sytuacjach będzie ona zbyt mała. Z tego powodu rekomenduję każdemu lekarzowi, który nie pracuje na etacie, wykupienie ubezpieczenia dodatkowego w wysokości adekwatnej do ryzyka związanego ze specjalizacją, którą wykonuje⁴.

Mit 3 – sąd, przyznając odszkodowanie, bierze pod uwagę wysokość ubezpieczenia, które ma lekarz.

W toku procesu sąd często musi ustalić, jakie odszkodowanie jest odpowiednie dla danego pacjenta. Na kwotę, która będzie ostatecznie wypłacona pacjentowi, składają się: odszkodowanie oraz zadośćuczynienie. Odszkodowanie jest ustalane w oparciu o koszty, które poniósł pacjent (a więc w oparciu o rachunki, faktury czy paragony), zaś zadośćuczynienie jest wymierzane w oparciu o tzw. uznanie sędziowskie, czyli wynosi tyle, ile sąd uważa za stosowne.

Z tego powodu w orzecznictwie wyróżnia się kilkanaście kryteriów wysokości zadośćuczynienia, w tym m.in. rozmiar uszczerbku, który poniósł pacjent w wyniku błędu medycznego; trwałość następstw uszczerbku; czas trwania dolegliwości wywołanych uszczerbkiem; wiek pacjenta; możliwość powrotu pacjenta do normalnego funkcjonowania; stopień winy lekarza; przyczynienie się pacjenta do uszczerbku. Tym samym sąd w ogóle nie patrzy na wysokość ubezpieczenia, które ma lekarz, tylko na rozmiar i charakter szkody, której doznał pacjent w wyniku działania albo zaniechania lekarza.

Podsumowując, uważam, że wybór odpowiedniego ubezpieczenia to dla lekarza niezwykle ważna sprawa. Dzięki dobremu ubezpieczeniu można spać, nie martwiąc się o kwestie finansowe. W razie wątpliwości zawsze można skonsultować się z prawnikiem, jakie ubezpieczenie byłoby najbardziej optymalne w przypadku danego lekarza.

Dr n. praw. Radosław Tymiński, radca prawny zajmujący się obroną lekarzy w sprawach sądowych

Przypisy:

1. Zob. art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2020 r., poz. 295 ze zm.).
2. Tak np. zdarzyło się w sprawie pewnego anestezjologa, który z własnej kieszeni musiał zapłacić 150 tys. zł (wyrok SA w Katowicach z 23 czerwca 2017 r., sygn. akt I ACa 181/17).
3. § 3 ust. 1 pkt 3-4 rozp. Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. ws. obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 866).
4. Więcej na ten temat: https://prawalekarzy.pl/artykuly/ktore-specjalizacje-beda-mialy-najwiekszy-potencjal-roszczen-w-najblizszych-latach-344