Postojowe z ZUS. Tarcza antykryzysowa

Jakie są terminy na złożenie wniosku RSP-D oraz RSP-DK?

Zgodnie z przepisami specustawy koronawirusowej¹ (art. 15zs), wnioski o świadczenie postojowe dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą, czyli również lekarzy wykonujących zawód w formie praktyk lekarskich, powinny być złożone w ZUS najpóźniej w ciągu trzech miesięcy w odniesieniu do miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii.

Jednocześnie (zgodnie z art. 15zua), złożenie wniosku o kolejne świadczenie postojowe (formularz RSP-DK) jest możliwe tylko wówczas, gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą wcześniej złożyła wniosek o świadczenie postojowe (formularz RSP-D). Patrząc na te zapisy, nie powinno być wątpliwości, że skoro nadal mamy stan epidemii, to nie upłynął jeszcze termin do złożenia wniosku o świadczenie postojowe np. za kwiecień, jeżeli lekarz nie złożył jeszcze wniosku, a właśnie w tym miesiącu nastąpił spadek obrotów.

Które miesiące są porównywane?

Niestety, okazuje się, że ZUS PUE automatycznie we wniosku wypełnia okresy i dla wniosku składanego w czerwcu porównuje automatycznie miesiące maj z kwietniem. Chcąc dostać postojowe z uwagi na kwietniowy przestój – według ZUS – należało zatem złożyć wniosek w maju. Jeżeli w maju była jakakolwiek sprzedaż, postojowe nie będzie przysługiwać także za czerwiec (bo maj na pewno będzie lepszy niż kwiecień).

W takiej sytuacji lekarz albo musi poczekać do kolejnego miesiąca, w którym wystąpi spadek przychodów, albo musi zawiesić działalność gospodarczą – wtedy nie porównuje się przychodów z dwóch miesięcy.

Zdaniem ZUS harmonogram składania wniosków wynika z zapisów odnoszących się do daty miesiąca składania wniosku. Przypomnieć należy, że świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Osobie prowadzącej taką działalność świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła jej prowadzenie przed 1 kwietnia br. i:

• nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej – w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych – uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15 proc. niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc;
• zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po 31 stycznia br.

Jak zaradzić?

Wydaje się, iż problem może wynikać z braku wyraźnego rozróżnienia przez ustawodawcę miesiąca, którego dotyczy wniosek, oraz miesiąca złożenia wniosku. Posługiwanie się jedynie pojęciem „miesiąca złożenia wniosku” ogranicza prawa wynikające z art. 15zs ustawy koronawirusowej. Ratunkiem dla tych, którzy znajdują się w opisanej sytuacji, a z różnych przyczyn nie złożyli wniosku np. za kwiecień w maju, może być złożenie wniosku w formie papierowej, bez pośrednictwa ZUS PUE, z powołaniem się na podstawę prawną z art. 15zs¹.

Drukując wniosek, należy przekreślić drukowane wprost z systemu okresy i daty, a następnie wpisać właściwe – zgodnie z intencją wnioskodawcy. Ewentualna odmowa przyznania świadczenia przez ZUS musi być sformalizowana i przyjąć formę decyzji, od której przysługuje odwołanie do sądu ubezpieczeń, dlatego jest nadzieja na pogłębioną ocenę stanu prawnego w zakresie postojowego i pozytywny wynik dla wnioskodawców. Niezależnie od tej możliwości można też spróbować skorzystać z instytucji przywrócenia terminu do złożenia wniosku.

Beata Wierzchowska, radca prawny NIL

¹ Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.).