Relacja z posiedzenia Stałego Komitetu Lekarzy Europejskich

W pierwszych dniach listopada 2018 r. w Genewie odbyło się posiedzenie Stałego Komitetu Lekarzy Europejskich (CPME).

Foto: pixabay.com

Stronę polską reprezentowali prof. Romuald Krajewski – jako przewodniczący polskiej delegacji i dr Maciej Hamankiewicz – aktualny wiceprezes CPME – obydwaj członkowie Naczelnej Rady Lekarskiej.

Obrady toczyły się przez trzy dni i wypełniły w całości nasz czas tam spędzony. Wielość tematów i wątków powoduje, że w skromnych rozmiarach oddanej mi wierszówki „Gazety Lekarskiej” poruszę tylko niektóre.

Prof. Murat Civaner z Tureckiego Stowarzyszenia Lekarzy bardzo obrazowo pokazała, jak rodził się w ostatnich latach system totalitarny w Turcji i jak okrutnie los w takim systemie obchodzi się z lekarzami.

Aresztowania medyków udzielających pomocy poszkodowanym w trakcie protestów i manifestacji żywo przypominają, że zawód lekarza jest misją, która w pewnych okolicznościach wymaga największego poświęcenia – nie tylko bezpośrednio dla chorych w oddziałach szpitalnych i poradniach, lecz również osobistego.

Kiedy o tym mówiła, w mojej głowie natychmiast pojawiła się sylwetka doktora Andrzeja Mielęckiego, który w Katowicach (gdzie przybył z Ostrowa Wlkp.) oddał życie podczas ratowania rannych. Zakatowany przez niemieckich bojówkarzy, mimo że ratował właśnie Niemców biorących udział w przedplebiscytowej manifestacji. Jego przykład sprzed stu lat i te aktualne ze Stambułu i Doniecka powinny dla nas stanowić specjalne memento.

Systemy totalitarne tępią wszelkie niezależne myślenie. Aresztowanie, przetrzymywanie w więzieniu całego wieloosobowego zarządu Tureckiego Stowarzyszenia Lekarzy za stanowisko sprzeciwiające się wojnie spowodowało protesty całego lekarskiego świata. Polski samorząd w minionym roku również wystosował protest. Trzeba ich nadal wspierać, bo problem jest wciąż aktualny.

Prezes Austriackiej Izby Lekarskiej Joerg Hutter przedstawił informację o planowanych zmianach w systemie ubezpieczeń. Nowe kierownictwo resortu zdrowia planuje zmniejszenie liczby ubezpieczycieli do trzech z obecnych dwudziestu jeden i utworzenie centrali w Wiedniu. Uzasadnieniem ma być ponad 1 mld euro oszczędności. Wyraźnie Austriacy nie przeanalizowali obecnego polskiego systemu, bo wydaje się, że efektem końcowym tych zmian będzie jeden płatnik.

Należy zauważyć sprzeciw Austriackiej Izby Lekarskiej wobec ujednolicenia wynagrodzeń lekarzy. Nie byłoby dobrze, gdyby minister zdrowia w Polsce wpadł na podobne pomysły jak rząd austriacki, chociaż już dziś widać, że wprowadzane zasady wynikające z porozumień ministra z rezydentami tak naprawdę wprowadzają „urawniłowkę płacową”. Na pewno przy takich pomysłach widzę dużą rolę polskiego samorządu.

Dr Terry John przedstawił działania Brytyjskiego Stowarzyszenia Lekarskiego (BMA) w związku z Brexitem. BMA starało się od początku o zapewnienie praw pracowników medycznych oraz pacjentów. Wiele naszych koleżanek i kolegów tam wykonuje swój zawód, wielu naszych obywateli tam pracuje, stąd i nasze zainteresowanie powinno być duże. Z satysfakcją odnotowałem, że BMA zmieniło jednak początkowo apolityczne podejście do Brexitu i przyłączyło się do organizacji sprzeciwiających się Brexitowi. Wnosi też o powtórzenie referendum w tej sprawie.

Prawie na każdym posiedzeniu CPME pojawia się wątek szkodliwości nikotynizmu i innych środków psychoaktywnych. Tym razem Dr Ray Walley z Irlandzkiej Organizacji Lekarskiej (IMO) przedstawił problemy związane ze spożyciem alkoholu, które, jak wiadomo, w Irlandii jest wysokie. IMO nalega na ograniczenie reklam alkoholu, wprowadzenie minimalnej ceny na napoje alkoholowe (na gram alkoholu niezależnie od rodzaju napoju). IMO stara się o te zmiany od 2002 r. Sadzę, że i my w Polsce musimy głośno te sprawy podnosić, również w odniesieniu do tzw. suplementów diety.

Tzw. medycyna defensywna stwarza problemy natury etycznej, ekonomicznej, prawnej, szkodzi pacjentom i lekarzom. Zaproponowano opracowanie stanowiska zawierającego wskazówki postępowania dla lekarzy. To również powinno stać się zadaniem dla naszego samorządu. Podkreślono znaczenie systemów rejestracji zdarzeń niepożądanych. Niepokój budzą niewłaściwe regulacje prawne i roszczeniowa atmosfera, która zawitała już do wszystkich krajów UE. Powstaje termin „poszkodowanego lekarza” i konieczność rozpowszechnienia tego terminu w publikacjach.

Powinniśmy wskazywać działania, które mogą zmienić defensywne podejście. Do takich należy wprowadzanie systemów odszkodowań bez dowodzenia winy. Przykład daje Litwa, gdzie ten system wejdzie w życie w 2020 r. Apel polskiej izby lekarskiej dotyczący problemów wywoływanych przez ruchy antyszczepionkowe został wysłuchany ze szczególną uwagą, bowiem informacje o tym, co dzieje się w polskiej polityce, w polskich organizacjach medycznych, są przedmiotem dużego zainteresowania.

Maciej Hamankiewicz
Wiceprezydent Stałego Komitetu Lekarzy Europejskich (CPME)