Dla kogo dyrektywa transgraniczna jest szansą?

Jeśli dany model leczenia nie jest dostępny w krajowym systemie ubezpieczenia zdrowotnego, pacjent ma prawo do leczenia w innym państwie UE – tak będzie po wejściu w życie dyrektywy transgranicznej. Rzecznik prasowy ministra zdrowia, Krzysztof Bąk, w rozmowie z Mariuszem Tomczakiem mówi, że nowe przepisy zostaną uchwalone w ciągu najbliższych tygodni.

Foto: Marta Jakubiak

Niedawno wiceminister zdrowia, Sławomir Neumann, zapowiedział, że wdrożenie dyrektywy transgranicznej oznacza powstanie nowych etatów. Czy to prawda?

– Zgodnie z Oceną Skutków Regulacji projektu ustawy wdrażającej dyrektywę UE nr 2011/24 w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej, 70 nowych etatów zostanie utworzonych w Narodowym Funduszu Zdrowia, z czego 58 etatów w oddziałach wojewódzkich Funduszu i 12 etatów w centrali Funduszu.

Konieczność wzmocnienia kadrowego NFZ wiąże się z realizacją przez Fundusz nowych zadań, w szczególności chodzi o zadania informacyjne KPK, rozpatrywanie i realizację wniosków o zwrot kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej, rozpatrywanie wniosków o wydanie uprzedniej zgody na uzyskanie takich świadczeń oraz rozpatrywanie odwołań od decyzji dyrektorów oddziałów wojewódzkich przez prezesa NFZ.

Od kiedy resort przygotowuje się do wdrożenia dyrektywy?

– Ministerstwo Zdrowia pracowało nad wdrożeniem dyrektywy od końca 2012 roku opracowując i przeprowadzając przez wszystkie etapy rządowego procesu legislacyjnego: najpierw projekt założeń do ustawy, a następnie projekt samej ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków oraz niektórych innych ustaw, który od dnia 1 kwietnia tego roku znajduje się na etapie prac sejmowych.

Jakie znaczenie ma ona dla osób zarządzających podmiotami, które zajmują się ochroną zdrowia?

– Projektowana ustawa, zgodnie z wymogami dyrektywy, wprowadza w ustawie o działalności leczniczej przepisy zobowiązujące podmioty wykonujące tę działalność do właściwego udostępniania pacjentom informacji na temat zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych, wysokości opłat za te świadczenia, stosowanych metod diagnostycznych i terapeutycznych oraz na temat zawartych umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, a także do wystawiania pacjentom czytelnych rachunków wyszczególniających zrealizowane procedury diagnostyczne i terapeutyczne.

Wdrożenie dyrektywy, przede wszystkim przez pozostałe państwa członkowskie UE, powinno przyczynić się do wzrostu zainteresowania pacjentów z innych państw Unii odpłatnymi usługami medycznymi w Polsce, co może być szansą na pozyskanie dodatkowego źródła dochodów dla wielu podmiotów leczniczych.

Co oznacza wejście w życie nowy przepisów z punktu widzenia polskich pacjentów?

– Świadczeniobiorca, który skorzystał z odpłatnych usług zdrowotnych w innym państwie UE, uzyska prawo do otrzymania zwrotu kosztów takich świadczeń od NFZ na podstawie przedstawionego rachunku, wystawionego przez zagraniczny podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych. Zwrot kosztów nastąpi według średnich stawek krajowych, obowiązujących przy rozliczeniach ze świadczeniodawcami w ramach kontraktów zawartych przez NFZ.

Prawo do uzyskania zwrotu kosztów obejmie także koszty leków (wyrobów medycznych) zakupionych w innym państwie UE na podstawie polskiej recepty refundowanej albo recepty wystawionej przez lekarza wykonującego zawód w innym państwie członkowskim, a także leków (wyrobów medycznych) zakupionych w polskich aptekach na podstawie recept wystawionych przez lekarzy z innych państw UE.

A jak to będzie wyglądało w przypadku bardzo kosztownych zabiegów?

– W odniesieniu do świadczeń szpitalnych lub świadczeń ambulatoryjnych, wymagających zastosowania wysoce specjalistycznej i kosztownej infrastruktury medycznej, zwrot kosztów będzie uzależniony od uzyskania uprzedniej zgody dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ na skorzystanie z danego świadczenia opieki zdrowotnej w innym państwie UE, o ile będzie ono figurować w wykazie świadczeń wymagających takiej zgody.

Zgody będzie można odmówić w szczególności w przypadku, gdy wnioskowane świadczenie nie będzie objęte koszykiem świadczeń gwarantowanych lub będzie mogło zostać udzielone w Polsce w terminie nieprzekraczającym dopuszczalnego czasu oczekiwania. Od decyzji dyrektora OW NFZ w sprawie uprzedniej zgody będzie przysługiwać odwołanie do prezesa NFZ.

Aby przepisy zawarte w dyrektywie weszły w życie muszą zostać jeszcze przyjęte przez polski parlament. Kiedy to nastąpi?

– Prawdopodobny termin uchwalenia przez Sejm ustawy to lipiec 2014 roku.

Jakie będą koszty jej wdrożenia?

– Koszty wdrożenia dyrektywy zostały oszacowane na ok. 374 mln zł za pierwszy pełny rok obowiązywania nowych przepisów, z czego 367 mln zł mają wynieść wydatki NFZ na zwrot kosztów świadczeń transgranicznej opieki zdrowotnej.

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesujesz się prawem medycznym, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej” (zobacz więcej). Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.