6 października 2024

Dane pacjentów. Lipowicz pisze do Szczurka

Zastępca Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, w piśmie do Rzecznika Praw Obywatelskich, zwrócił uwagę na problem potencjalnej niezgodności z konstytucją przepisu ustawy o kontroli skarbowej dotyczącego przetwarzania danych o stanie zdrowia pacjentów.

Foto: Marta Jakubiak

Wskazał m.in. na to, że informacje pozyskane przez Urząd Kontroli Skarbowej od Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego zawierały dane wrażliwe, które powinny być objęte tajemnicą medyczną. O zajęcie stanowiska w tej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił Ministra Finansów.

„Zgodnie z art. 47 Konstytucji RP, każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Konstytucyjny standard w odniesieniu do ochrony prywatności uzupełnia art. 51 Konstytucji, odnoszący się już bezpośrednio do ochrony informacji dotyczących jednostki. Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy zasadniczej, nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. Co więcej, art. 51 ust. 5 Konstytucji stanowi w sposób jednoznaczny, że zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa” – czytamy w piśmie prof. Ireny Lipowicz adresowanym do szefa resortu finansów Mateusza Szczurka.

„W wyroku z dnia 20 kwietnia 2004 r. o sygn. akt K 45/02 Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę m.in. na to, że ustawodawca, ograniczając wskazane prawa i wolności konstytucyjne, winien jednocześnie stworzyć gwarancje prawne i instytucjonalne, pozwalające stosować określone działania tylko w zakresie koniecznym dla realizacji konstytucyjnych celów i w sposób charakteryzujący się jak najmniejszym stopniem dolegliwości dla obywateli i z zastosowaniem określonych procedur. Nakaz ten jest funkcjonalnie związany z zasadami pewności i bezpieczeństwa prawnego oraz ochrony zaufania do państwa i prawa. Zasady te mają szczególnie doniosłe znaczenie w sferze wolności i praw człowieka i obywatela” – podkreśla Rzecznika Praw Obywatelskich.


„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesujesz się prawem medycznym, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej” (zobacz więcej). Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.