Spastyczność poudarowa – przykłady ćwiczeń

Jednym z najbardziej dokuczliwych następstw udaru mózgu jest niesprawność ruchowa. Bardzo często stanowi główny problem w codziennym życiu, ponieważ jest źródłem dotkliwego bólu i przyczyną wielu ograniczeń. Nad następstwami udaru mózgu można jednak skutecznie pracować, a spastyczność nie musi być procesem nieodwracalnym – dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom, stan osoby po udarze może ulec poprawie. 

Foto: freeimages.com

Spastyczność objawia się dużą sztywnością mięśni, które przykurczają się i powodują utratę sprawności całej kończyny górnej a szczególnie dłoni. Jej charakterystycznymi objawami są zaciśnięta pięść, nadmiernie zgięty nadgarstek i łokieć, ramię przyciśnięte do piersi.

Niestety, w wielu przypadkach spastyczność jest przyczyną ograniczenia samodzielności, co sprawia, że podstawowe czynności dnia codziennego – takie jak ubranie się czy przesunięcie przedmiotu – stają się wielkim wyzwaniem i trudnością.

Ze spastycznością należy pracować świadomie i stopniowo. Ręka, mimo ograniczonej sprawności, jest bardzo wrażliwa na ruch. Nieodpowiednie postępowanie ze spastyczną ręką może spowodować pogorszenie jej stanu. Pierwszym krokiem w powrocie do zdrowia jest wiedza jak radzić sobie ze spastycznością, drugim – leczenie, a trzecim – aktywna fizjoterapia.

Fizjoterapia ma kluczowe znaczenie w powrocie do sprawności – nad następstwami udaru mózgu możesz skutecznie pracować. Bardzo ważne jest jednak, że każde zbyt forsowne ćwiczenie lub próba siłowego otworzenia dłoni kończy się skurczem mięśni. W pracy nad spastycznością liczy się cierpliwość.

– Najważniejsze są ćwiczenia codzienne i żmudne, lecz postępy są co raz bardziej widoczne! Kciuk dotyka każdego palca, dłoń w pięść się „zwija” i prostuje. Mogę chwycić przedmioty, przenieść i w sposób coraz bardziej kontrolowany wypuścić – w taki sposób o roli fizjoterapii mówi jeden z pacjentów.

Poniżej podajemy przykłady trzech prostych ćwiczeń, które mogą obniżyć napięcie w obrębie dłoni. Pamiętaj, aby wcześniej rozciągnąć palce, robiąc to w stopniowy i bezpieczny sposób:

1. Przy stole staraj się utrzymywać swoją dłoń i przedramię w jednej pozycji. W czasie tego ćwiczenia uczysz się kontrolować napięcie mięśniowe w obrębie dłoni i palców. Dłoń i palce nie muszą być w stu procentach wyprostowane.
2. Siedząc na łóżku, staraj się utrzymywać niedowładną kończynę wyprostowaną w stawie łokciowym z wyprostowanymi palcami.
3. Na blacie kuchennym lub stole ułóż dłoń z wyprostowanymi palcami i spróbuj powoli odwracać się tułowiem tak, aby dłoń nie odrywała się od stołu, a palce się nie uginały. Początkowo wystarczy, że odwrócisz się tylko o kilka stopni.

Wskazówki, które mogą ułatwić wykonywanie codziennych czynności:

1. Wstawanie i siadanie – zadbaj, aby meble, na których siadasz i z których wstajesz najczęściej, były wystarczająco wysokie. W czasie wstawania i siadania możesz podtrzymywać niedowładną kończynę górną zdrową dłonią.
2. Samodzielne chodzenie – przy pierwszych próbach samodzielnego chodzenia, możesz wspomagać się przedmiotem, na którym możesz się oprzeć – np. długim, prostym kijem. W miarę dalszej poprawy będziesz mógł z niego zrezygnować.
3. Leżenie – obracając się na boki w łóżku, staraj się unikać podciągania zdrową dłonią za brzeg łóżka – może to wzmagać spastyczność.

We współpracy z fizjoterapeutą, należy nakreślać realne cele w rehabilitacji. Bieżący stan nie określa przyszłych możliwości. Można usprawniać się bez końca, wykorzystując odpowiednie leczenie i fizjoterapię.

Więcej o neurologii piszemy tutaj.