Waleczny chirurg. Kujawsko-pomorskie ślady Ludwika Rydygiera

Dziś mija kolejna rocznica urodzin Ludwika Rydygiera. Z postacią tego wybitnego polskiego chirurga związany jest cenny przyrodniczo obszar w powiecie grudziądzkim, będący częścią Zespołu Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą.

Dusocin to wieś w Polsce położona w gminie Grudziądz
Foto: Dosp84 CC BY-SA 3.0

W ostatnich dniach sejmik województwa podjął decyzję o włączeniu nowo utworzonego Parku Krajobrazowego Góry Łosiowe do Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Instytucja ma też nową nazwę: Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą.

– Parki krajobrazowe to nasze wielkie bogactwo nie tylko przyrodnicze, ale również kulturowe, bo na tych atrakcyjnych turystycznie i rekreacyjnie obszarach znajdziemy mnóstwo cennych pamiątek historii i dziedzictwa materialnego – mówi marszałek Piotr Całbecki.

– Tak jest również w przypadku Parku Krajobrazowego Góry Łosiowe, gdzie znajdują się obiekty związane z wybitnym polskim chirurgiem, profesorem Ludwikiem Rydygierem. To jeden z pionierów nowoczesnej medycyny i ważna postać historyczna związana z naszym regionem – dodaje.

Urodził się w 21 sierpnia 1850 roku jako syn właściciela majątku Dusocin Karola Riedigera. Karol, mimo niemieckiego nazwiska, czuł się Polakiem i – podobnie jak jego syn Ludwik – od najmłodszych lat demonstrował swoje polskie pochodzenie.

W latach 1869-1873 Ludwik Rydygier studiował medycynę w Krakowie i w Greifswaldzie, gdzie – jak podają Antoni Czupryna i Anita Orzeł-Nowak w książce „Ludwik Rydygier: życie i dzieło” – samowolnie zmienił nazwisko na spolszczone Rydygier. Biorąc pod uwagę jego nastawienie, nie był to przypadek.

Ludwik Rydygier okazał się światowej sławy chirurgiem, twórcą szkoły chirurgicznej, która wydała wielu wybitnych operatorów. W czasie swojej kariery wykonał z sukcesem szereg pionierskich i skomplikowanych zabiegów. W 1880 roku przeprowadził drugi na świecie zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka, rok później pierwszy na świecie zabieg resekcji żołądka z powodu owrzodzenia.

Był profesorem uniwersytetów w Krakowie i we Lwowie. To on zorganizował też pierwszy zjazd chirurgów polskich. 100 lat temu, w listopadzie 1918 roku, w trakcie walk o Lwów  z Ukraińcami, włączył się w tworzenie służb medyczno-sanitarnych Wojska Polskiego. Zmarł w 1920 roku we Lwowie pozostawiając po sobie znaczny dorobek naukowy, a jego szczątki ostatecznie przeniesiono do kwatery dowódców na Cmentarzu Obrońców Lwowa.

We wsi Dusocin (powiat grudziądzki) zachowały ruiny domu rodzinnego Ludwika Rydygiera. Dzięki postaci profesora do historii światowej chirurgii wpisało się również Chełmno, w którym prowadził prywatną klinikę. Jego imię nosi m.in. Wojewódzki Szpital Zespolony w Toruniu oraz Collegium Medicum w Bydgoszczy, czyli część bydgoska Uniwersytetu Mikołaja Kopernika ukierunkowana na kształcenie studentów w naukach medycznych.