19 marca 2024

Potajemne nagrywanie wizyty. Relacja pacjent-lekarz

Jak ma zachować się lekarz, gdy zorientuje się, że jest potajemnie nagrywany przez pacjenta?

Foto: pixabay.com

W środowisku medycznym wiele kontrowersji wzbudza potajemne nagrywanie wizyt przez pacjentów. Wielu medyków uważa, że godzi to w tajemnicę lekarską i podważa wzajemne zaufanie.

Mimo to takie zachowanie jest coraz częstsze. Z danych opublikowanych w jednym z badań przeprowadzonych na zlecenie Dartmouth Institute for Health Policy and Clinical Practice wynika, że do nagrywania wizyt przyznaje się co dziesiąty pacjent1.

Brak zaufania

Na taką sytuację wpływa wiele czynników, wśród których trzy są najbardziej oczywiste. Po pierwsze, nagrywanie jest proste, ponieważ każdy smartfon jest wyposażony w funkcję dyktafonu.

Po drugie, powszechne jest przekonanie pacjentów o popełnianiu przez lekarzy błędów medycznych, co powoduje, że poszukuje się dowodów „na wszelki wypadek” (z badań CEBOS wynika, że 33 proc. polskich pacjentów uważa, iż padło ofiarą błędu medycznego2). Po trzecie, niektórzy prawnicy zajmujący się dochodzeniem roszczeń od podmiotów leczniczych i lekarzy zachęcają do nagrywania, widząc w tym jedną z przewag procesowych lub rozwiązanie problemów organizacyjnych.

Na jednym z blogów znalazłem taki oto wpis: „W polskiej służbie zdrowia zdarzają się sytuacje, w których zachowanie personelu medycznego aż się prosi o nagrania. Użycie tych nagrań w sądzie będzie miało szczególne znaczenie, gdy lekarz, będący bohaterem agrania twierdzi, że nie pamięta nagranych wydarzeń lub zwyczajnie kłamie”3 albo: „Jakie jest – nomen omen – lekarstwo na «znikającą» dokumentację z teleporady? Pozostaje tylko udokumentowanie przez pacjenta teleporady, poprzez jej nagranie”4.

Zgodne z prawem

Nie ulega wątpliwości, że zdarzają się pacjenci, którzy nagrywają przebieg wizyty lekarskiej. Trzeba podkreślić, że działają zgodnie z prawem – nagrywanie rozmów czy wydarzeń, w których się uczestniczy, nie jest zabronione przez prawo5. W związku z tym w orzecznictwie coraz częściej formułowany jest pogląd, że: „Istnieje możliwość skorzystania w procesie sądowym z dowodu z nagrań, nawet jeżeli nagrań tych dokonano bez wiedzy i zgody jednego z rozmówców”6.

Jak się zachować?

W sytuacji, gdy lekarz zauważy, że jest potajemnie nagrywany, ma różne możliwości reakcji. Wielu lekarzy złości się, żąda wyłączenia nagrywania albo odmawia kontynuowania wizyty. W moim przekonaniu każde z takich zachowań jest nieprawidłowe, ponieważ może zostać interpretowane jako chęć ukrycia czegoś. Jako dość oczywiste jawi się w takiej sytuacji pytanie, czego obawia się lekarz, skoro nie chce zgodzić się na nagrywanie wizyty.

Czy taką sytuację można przekuć na korzyść lekarza? Oczywiście, że tak. W moim przekonaniu istnieją trzy podstawowe kwestie, o których powinien pamiętać lekarz. W pierwszej kolejności lekarz powinien zachęcić pacjenta do jawnego nagrywania z uwagi na to, że nie ma nic do ukrycia: „Proszę się nie krępować i nagrywać, ja nie mam nic do ukrycia”. Już samo takie stwierdzenie prowadzi do zwiększenia zaufania do lekarza (a często skłania pacjenta nawet do wyłączenia nagrywania; zapobiega też nagrywaniu w przyszłości).

W drugiej kolejności lekarz powinien odnotować w dokumentacji medycznej, że wizyta była nagrywana, np. „Wizyta nagrywana przez pacjenta telefonem”. Taki wpis może mieć znaczenie dowodowe, ponieważ umożliwi w razie sporu prawnego zobligowanie pacjenta do dostarczenia do sądu nagrania, które potwierdzi prawidłowe przeprowadzenie wizyty.

W ostatniej kolejności lekarz powinien pamiętać o skrupulatnym odnotowaniu w dokumentacji medycznej przebiegu wizyty. Chodzi przede wszystkim o to, żeby treść dokumentacji była maksymalnie zbliżona do treści nagrania. W razie ewentualnego sporu pozwoli to wykazać, że lekarz rzetelnie wszystko odnotowywał i właściwe prowadził diagnostykę i leczenie pacjenta.

Dr n. praw. Radosław Tymiński, radca prawny zajmujący się obroną lekarzy w sprawach sądowych

Przypisy:

  1. https://www.fiercehealthcare.com/practices/more-patients-are-recording-doctor-visits, data odwiedzin: 16.02.2021 r.
  2. Komunikat z badań CBOS, nr 165/2014, s. 3.
  3. https://bladlekarza.com/nagrywanie-wizyt-lekarskich-czy-pacjent-moze-nagrywac-lekarza/, data odwiedzin: 16.02.2021 r.
  4. https://bladprzyporodzie.com/teleporada-i-jej-zasadzki, data odwiedzin: 16.02.2021 r.
  5. Por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 4 października 2018 r. (sygn. akt I SA/Go 244/18). Więcej na ten temat: R. Tymiński, Czy pacjent może nagrywać wizytę u lekarza bez informowania go o tym? „Kardiologia po Dyplomie” 2018, nr 5.
  6. Wyrok SA w Łodzi z dnia 12 sierpnia 2016 r. (sygn. akt I ACa 1653/15).