Recepty na leki refundowane – zmiany

W dniu 12 grudnia 2015 r. weszła w życie ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw. Akt ten, oprócz zmian związanych z informatyzacją ochrony zdrowia, wprowadza bardzo istotne, zmiany w zakresie ordynacji leków refundowanych.

Foto: freeimages.com

Likwidacja umów upoważniających do wystawiania recept

Ustawa likwiduje konieczność podpisywania z Narodowym Funduszem Zdrowia umów upoważniających do wystawiania recept na leki refundowane. Zmianie uległa zawarta w tzw. ustawie refundacyjnej, definicja osoby uprawnionej do wystawiania recept na leki refundowane.

Obecnie osobą uprawnioną do wystawiania recept na leki refundowane jest osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego jest uprawniona do wystawiania recept. Lekarz jest zatem obecnie z mocy posiadanego prawa wykonywania zawodu uprawniony do wystawiania recept na leki refundowane.

Konieczność uzyskania numerów recept od NFZ

Należy jednak zaznaczyć, że recepta na lek refundowany musi być opatrzona indywidualnym numerem nadawanym przez Fundusz. Oznacza to, że lekarz będąc ustawowo uprawnionym do wystawiania recept na leki refundowane, będzie musiał uzyskać od Funduszu numery recept, aby móc skorzystać ze swego ustawowego uprawnienia.

Ważność zawartych umów upoważniających

Podpisane dotychczas umowy upoważniające do wystawiania recept na leki refundowane, zachowują ważność do 31 grudnia 2016 r., z upływem tego dnia wygasną z mocy prawa. Oznacza to, że odpowiedzialność za ewentualne nieprawidłowości w ordynacji leków refundowanych lekarza, który podpisał umowę upoważniającą, nadal opierać się będzie na postanowieniach tej umowy i w istotny sposób różnić się od odpowiedzialności lekarza wystawiającego recepty na leki refundowane na nowych zasadach.

Uwaga! Likwidacja umów upoważniających nie oznacza zwolnienia lekarza wystawiającego receptę na lek refundowany z odpowiedzialności za ewentualne nieprawidłowości związane z ordynacją.

Obowiązek poddania się kontroli

W świetle znowelizowanego art. 48 ust. 7 ustawy refundacyjnej osoba uprawniona do wystawiania recept na leki refundowane oraz podmiot wykonujący działalność leczniczą, w ramach którego wystawiono receptę na co najmniej jeden refundowany lek, są obowiązani poddać się kontroli Funduszu w zakresie dokumentacji medycznej dotyczącej zasadności i prawidłowości wystawiania recept na leki refundowane. Kontrola będzie przeprowadzana na zasadach przewidzianych dla kontroli świadczeniodawców.

Kary

Zgodnie z treścią art. 48 ust. 7 a ustawy refundacyjnej, osoba wystawiająca receptę na lek refundowany jest obowiązana do zwrotu Funduszowi kwoty stanowiącej równowartość kwoty refundacji wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia dokonania refundacji, w przypadku:

1) wypisania recepty w okresie pozbawienia prawa wystawiania recept;

2) wypisania recepty nieuzasadnionej udokumentowanymi względami medycznymi;

3) wypisania recepty niezgodnej z uprawnieniami świadczeniobiorcy;

4) wypisania recepty niezgodnej ze wskazaniami zawartymi w obwieszczeniach.

Oznacza to, że lekarz będzie zobowiązany do zwrotu kwoty refundacji, jeśli wystawi receptę w okresie pozbawienia prawa wystawiania recept (np. w skutek zawieszenia prawa wykonywania zawodu lub w przypadku prawomocnego skazania za jedno z przestępstw wskazanych w art. 48 ust. 5 ustawy refundacyjnej).

Lekarza nadal obciążać będzie konieczność: udokumentowania względów medycznych uzasadniających ordynację leku, weryfikacji uprawnień pacjenta do refundacji oraz ordynacji leków refundowanych według wskazań zawartych w obwieszczeniach (związanie treścią ChPL).

Ustawa nie przewiduje szczególnego trybu dochodzenia należności z tytułu zwrotu kwoty refundacji, co oznacza, że roszczenia Funduszu z tego tytułu będą dochodzone na drodze sądowej przed sądami powszechnymi.

Ustawa wprowadza dodatkowo możliwość nałożenia przez Fundusz kar pieniężnych na osobę, która wystawiła receptę na refundowany lek, albo na podmiot wykonujący działalność leczniczą, w ramach którego wystawiono receptę, w przypadku:

1) uniemożliwienia czynności kontrolnych;

2) niewykonania w terminie zaleceń pokontrolnych.

Kara pieniężna wymierzana jest w kwocie stanowiącej równowartość kwoty refundacji za okres objęty kontrolą w przypadku uniemożliwiania kontroli, zaś w przypadku utrudniania kontroli kara może być wyznaczona w wysokości do równowartości tej kwoty.

Kary może nakładać dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu w drodze decyzji administracyjnej. Od jego decyzji przysługuje odwołanie do Prezesa NFZ. Po wyczerpaniu trybu administracyjnego w sprawach kar pieniężnych właściwe będą odwołania do sądów administracyjnych.

Możliwość wystawiania recept jako lekarz ubezpieczenia zdrowotnego

Likwidacja umów upoważniających do wystawiania recept na leki refundowane nie oznacza pozbawienia lekarzy możliwości ich wystawiania jako lekarz ubezpieczenia zdrowotnego.

Lekarz wykonujący zawód w szpitalu/przychodni, który wystawia recepty na leki refundowane w ramach realizacji kontraktu z NFZ, zachowuje prawo wystawiania takich recept na druku tego podmiotu i nadal nie będzie ponosił odpowiedzialności wobec Funduszu za ewentualne nieprawidłowości w tym zakresie.

Za nieprawidłowości związane z ordynacją lekarską, w relacji Fundusz – świadczeniodawca, nadal odpowiadał będzie świadczeniodawca, a nie lekarz, który wykonując zawód w szpitalu/przychodni, daną receptę wystawił.

Konsekwencje dla lekarzy, którzy podpisali umowy upoważniające

Lekarze, którzy podpisali umowy upoważniające do wystawiania recept na leki refundowane, powinni rozważyć wypowiedzenie ich jeszcze przed 31 grudnia 2016 r. (tj. przed terminem ich wygaśnięcia z mocy ustawy) i wystawiać je na podstawie znowelizowanej ustawy refundacyjnej. W przypadku ewentualnych nieprawidłowości sankcje, jakie będzie mógł stosować Fundusz, mogą być po wypowiedzeniu umowy znacznie łagodniejsze.

Przed rozwiązaniem umów upoważniających należy jednak zasięgnąć szczegółowych informacji w Funduszu co do zasad i sposobu przekazywania numerów recept, tak aby zmiana podstawy prawnej wystawiania recept odbyła się w sposób płynny, bez kłopotliwej przerwy w możliwości ich wystawiania.

WI/ZRP NIL

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.