Ruszyła kampania edukacyjna „Niezbędne dla zdrowia”

Rola edukacji zdrowotnej i profilaktyki jest niedoceniana. Naczelna Izba Lekarska i Rzecznik Praw Pacjenta chcą to zmienić. W czwartek, inaugurując kampanię „Niezbędne dla zdrowia”, przedstawiono 10 najważniejszych zasad, jak zadbać o zdrowie własne i bliskich.

Kampania edukacyjna „Niezbędne dla zdrowia” składa się z rekomendacji przygotowanych wspólnie przez przedstawicieli Naczelnej Izby Lekarskiej i Rzecznika Praw Pacjenta. Jej celem jest kształtowanie wśród obywateli poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie.

– Kampania miała ruszyć w marcu, ale ze względów epidemiologicznych byliśmy zmuszeni ją przesunąć – powiedział prezes Naczelnej Rady Lekarskiej prof. Andrzej Matyja w czwartek 3 września w czasie konferencji prasowej, która odbyła się w siedzibie NIL w Warszawie.

Jak tłumaczył prezes NRL, kampania ma mieć charakter długofalowy oraz przypominać i propagować podstawowe zasady zdrowego trybu życia. Dodał, że dobry stan zdrowia zwiększa odporność organizmu, co w dobie trwającej pandemii COVID-19 warte jest szczególnego podkreślenia, podczas inauguracji kampanii „Niezbędne dla zdrowia”.

– To wspólna inicjatywa środowisk reprezentujących środowisko lekarskie i środowisko pacjentów. Chcemy pokazać, że mówimy jednym głosem – powiedział prezes NRL. Prof. Andrzej Matyja zwrócił uwagę, że w lwiej części (w 70 proc.) od każdego człowieka zależy to, czy będzie żył w zdrowiu i jak długo, stąd profilaktyka ma kluczowe znaczenie. – Jako samorząd lekarski bijemy na alarm, widząc dramatyczną sytuację w ochronie zdrowia. W różny sposób zabiegamy o zwiększanie nakładów na zdrowie. Wiemy jednak, że to nie wystarczy. Potrzeba zmiany myślenia, skupienia nie tylko na medycynie naprawczej – mówił prezes NRL.

– Trzeba podejmować różne działania dla dobra pacjentów. Pacjenci i lekarze mają wspólnego wroga – chorobę. Wiele zależy od nas samych. Jesteśmy współodpowiedzialni za stan swojego zdrowia, nasze zachowania i wybory – mówił Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec w trakcie konferencji prasowej w NIL. Zwrócił uwagę na konieczność dobrej współpracy pacjentów z całym personelem medycznym oraz cierpliwe oczekiwanie na wynik leczenia, bo to warunki potrzebne do postawienia trafnej diagnozy.

Jak wskazał Rzecznik Praw Pacjenta, obecnie najważniejszym wyzwaniem są sprawne działania, minimalizujące negatywne skutki pandemii COVID-19, poprawa sytuacji pacjentów i ich dostępu do leczenia oraz profilaktyki. W jego opinii nie ma lepszej i skuteczniejszej metody zachęcania społeczeństwa do prozdrowotnych zachowań, niż ciągła edukacja prowadzona w tym zakresie. – Ta kampania jest aktualna zwłaszcza teraz, kiedy dotyka nas pandemia. Mam nadzieję na kontynuowanie współpracy z Naczelną Izbą Lekarską w kolejnych miesiącach i latach dla dobra pacjentów – dodał RPP.

O tym, że pełne porozumienie z pacjentem to podstawowy warunek skuteczności medycyny, mówił w trakcie konferencji w NIL prof. Jan Duława, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Jak podkreślił w czasie wideopołączenia, najważniejszym celem kampanii „Niezbędne dla zdrowia” jest edukacja, bo podstawowych celów medycyny nie da się osiągnąć bez udziału społeczeństwa. – Celem kampanii jest zmniejszenie, jeśli nie zlikwidowanie napięć w medycynie – podkreślił prof. Jan Duława.

Na rolę edukacji i profilaktyki zwrócił uwagę także prof. Andrzej Fal, kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych w CSK MSWiA w Warszawie. W Polsce koncentrujemy się na medycynie naprawczej, wiele hospitalizacji jest niepotrzebnych, a jeśli profilaktyka jest w złym stanie, w złym stanie są też pacjenci trafiający do lekarzy. Jak podkreślił prof. Andrzej Fal, w obliczu ograniczonych zasobów kadrowych, które będą odtwarzane jeszcze wiele lat, trzeba myśleć, jak tą samą liczbą lekarzy osiągnąć pożądane rezultaty, a profilaktyka jest jednym z najlepszych sposobów.

Pomysłodawca kampanii „Niezbędne dla zdrowia”, wiceprezes NRL dr Jacek Kozakiewicz, podziękował za zaangażowanie wszystkim, którzy przyczynili się do jej zrealizowania, ze strony NIL, RPP oraz ekspertów zaangażowanych w jej przygotowanie. – To spotkanie jest historyczne. Po raz pierwszy pokazujemy dokument, którego każde słowo jest sygnowane przez samorząd lekarski, Rzecznika Praw Pacjentów i wybitnych ekspertów medycznych – powiedział wiceprezes NRL. Dodał, że do tej pory nie było programu edukacyjnego, który byłby stworzony przy współudziale tych trzech grup, będących kluczowymi uczestnikami systemu ochrony zdrowia. Zaapelował do wszystkich, w tym m.in. do dziennikarzy, o traktowanie medycyny przez pryzmat zysków społecznych i zysków grupowych, a nie tylko finansów.

Jak podkreślają inicjatorzy kampanii „Niezbędne dla zdrowia”, będzie ona stopniowo rozwijana, a włączyć się mogą do niej wszyscy, którym zależy na poprawie kondycji społeczeństwa. – Musimy docenić profilaktykę i edukację zdrowotną – zaapelował prof. Andrzej Matyja. Materiały przygotowane dla potrzeb kampanii dostępne są na stronach www.nil.org oraz www.gov.pl/rpp. Tam również będą zamieszczane aktualne informacje o przebiegu kampanii wraz z kolejnymi materiałami przygotowywanymi w miarę rozwoju tego projektu. – Kampania „Niezbędne dla zdrowia” to nie wykład akademicki, to crème de la crème – podkreślił dr Jacek Kozakiewicz.

Mariusz Tomczak

Według Marca Lalonde’a największy wpływ na stan zdrowia człowieka ma styl życia (53 proc.), w dalszej kolejności otoczenie (21 proc.), czynniki genetyczne (16 proc.), a jedynie w 10 proc. opieka zdrowotna. Tymczasem systemy opieki zdrowotnej pochłaniają ok. 90 proc. wszystkich nakładów na ochronę zdrowia. Nakłady na edukację prozdrowotną i kształtowanie stylu życia sięgają tylko 1,5 proc., podczas gdy ich wpływ na redukcję umieralności sięga 43 proc. (dane za A. Czupryna, S. Paździoch, A. Ryś, W. C. Włodarczyk „Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia”, Kraków 2001).

„Niezbędne dla zdrowia” – 10 najważniejszych zasad

1. Dbaj o zdrowie – zdrowie jest najważniejsze!
2. Bądź aktywny fizycznie i zdrowo się odżywiaj.
3. Nie pal papierosów, nie zażywaj narkotyków oraz dopalaczy, nie nadużywaj alkoholu.
4. Korzystaj ze szczepień ochronnych i badań profilaktycznych.
5. Dbaj o higienę osobistą.
6. Nie lekceważ niepokojących objawów, przedstaw lekarzowi dokładnie swój problem. Niczego nie ukrywaj.
7. Poinformuj koniecznie lekarza o zażywanych lekach, suplementach diety i innych produktach, jeśli czegoś nie wiesz lub masz wątpliwości – śmiało zadawaj pytania.
8. Stosuj się do zaleceń lekarza. Miej cierpliwość w oczekiwaniu na efekt leczenia.
9. Nie żyj złudzeniami – reklama i „doktor Google” nie leczą!
10. Informuj lekarza o braku możliwości przyjścia na umówioną wizytę, dasz szansę innym na szybszą pomoc.

Zdjęcia z konferencji inaugurującej kampanię TUTAJ