Zobowiązanie do pracy w DPS. Wykonywanie zawodu w stanie epidemii

Czy wedle obowiązujących przepisów prawa podczas epidemii można nakazać lekarzowi udzielania świadczeń zdrowotnych w domach pomocy społecznej?

Dom Pomocy Społecznej w Tomaszowie Mazowieckim. Foto: Wikipedia / CC0

Czy wedle obowiązujących przepisów prawa podczas epidemii można nakazać lekarzowi udzielania świadczeń zdrowotnych w domach pomocy społecznej?

Domy pomocy społecznej działają na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507 z późn. zm.). Zgodnie z jej zapisami nie są podmiotami leczniczymi, nie wykonują działalności leczniczej, a tym samym nie mogą zatrudniać lekarza do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

Udzielanie tych świadczeń ich mieszkańcom odbywa się na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Opieka lekarska świadczona jest poprzez zawieranie przez DPS-y umów z podmiotami wykonującymi działalność leczniczą (praktykami lekarskimi lub podmiotami leczniczymi), na zasadach analogicznych do wizyt domowych.

DPS-y nie zatrudniają zatem lekarzy, więc nie może dojść do „ucieczki” zatrudnionego tam lekarza, o czym ostatnio błędnie jest informowana opinia publiczna. Możliwe są natomiast sytuacje, w których podmiot wykonujący działalność leczniczą zawiesił swą działalność (np. z uwagi na brak niezbędnych środków ochrony osobistej), zarówno stacjonarną (w siedzibie) jak i wyjazdową (w domach pacjentów czy właśnie w DPS-ach). Czy w takiej sytuacji, w warunkach stanu epidemii, można zobowiązać lekarza do pracy w DPS?

Zgodnie z treścią art. 47 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.) pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne oraz osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, mogą być skierowani (obowiązkowo) do pracy przy zwalczaniu epidemii przez okres do 3 miesięcy w podmiocie leczniczym lub w innej jednostce organizacyjnej wskazanej w decyzji.

Tym samym przepisy tej ustawy przewidują szczególną regulację, która pozwala skierować lekarza do pracy (udzielania świadczeń zdrowotnych) również w podmiotach, które nie są podmiotami leczniczymi. Trzeba też pamiętać, że w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii jest możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii lekarza stażysty (art. 15 ust. 8a–8d z dnia 5 grudnia 1997 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz. U. z 2020 r. poz. 514 z późn. zm.) lub lekarza odbywającego szkolenie specjalizacyjne (art. 16m ust. 15–19 tej ustawy).

Wojciech Idaszak, radca prawny NIL