NSA podzielił stanowisko Naczelnej Izby Lekarskiej w sprawie PES

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że pytania egzaminacyjne wraz z poprawnymi odpowiedziami, które zostały wykorzystane w poprzednich sesjach wiosennych i jesiennych, dla wszystkich specjalności, Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego powinny zostać udostępnione przez Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych – poinformowała Naczelna Izba Lekarska.

Decyzja sądu jest spełnieniem wieloletniego postulatu samorządu lekarskiego. Jak do tego doszło?

15 lutego 2021 r. Naczelna Izba Lekarska, działając na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902) zwróciła się do Dyrektora CEM z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej – treści pytań egzaminacyjnych wraz z poprawnymi odpowiedziami, wykorzystanych na potrzeby Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego dla wszystkich specjalności, które odbyły się w latach 2016 – 2020 w sesji wiosennej i jesiennej poprzez przesłanie ich w formie elektronicznej na wskazany adres.

We wniosku tym NIL wskazała na rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 maja 2020 r. sygn. akt I OSK 2466/19, w którym stwierdzono, że art. 16rc ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2022 r. poz. 1731, ze zm.) w zakresie, w jakim ogranicza dostęp do pytań testowych wykorzystanych na potrzeby przeprowadzonego już PES, pozbawiony jest waloru konstytucyjności i należy dokonywać jego wykładni w zgodzie z Konstytucją RP.

Jednak Dyrektor CEM nie udostępnił tych pytań NIL, tylko poinformował Prezesa NRL pismem z 17 lutego 2021 r., że udostępnianie wskazanych informacji uregulowane jest w odrębnych przepisach – w art. 16rc ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a regulacje te objęte są domniemaniem konstytucyjności, które może być obalone jedynie na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Nie zgadzając się z tym stanowiskiem Naczelna Izba Lekarska wniosła skargę na bezczynność Dyrektora CEM do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, po rozpoznaniu skargi NIL, wyrokiem z dnia 28 września 2021 r. sygn. akt II SAB/Łd 65/21 stwierdził bezczynność Dyrektora CEM, podzielając stanowisko NIL o bezczynności Dyrektora CEM w rozpoznaniu wniosku NIL z dnia 15 lutego 2021 r. WSA podzielił też stanowisko, że w tej sprawie mamy do czynienia z wtórną niekonstytucyjnością przepisu art. 16rc ust. 7 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Wskazał, że stwierdzona przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 czerwca 2016 r., sygn. akt K 8/15, niekonstytucyjność wskazanych w tym wyroku przepisów odnosi się nadal do treści obecnie obowiązującego art. 16rc ust. 7 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, gdyż wskazany przepis nadal pozbawia osoby zainteresowane możliwości zapoznania się z treścią pytań testowych z egzaminów PES, które się już odbyły, a tym samym uzyskania bieżącej wiedzy o sprawach publicznych. Nie pozwala to uznać, że organ administracji prawidłowo załatwił wniosek NIL oraz zobowiązał organ administracji do rozpoznania wniosku NIL z 15 lutego 2021 r.

Jednak Dyrektor CEM nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem i 25 listopada 2021 r. wniósł skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

14 grudnia 2022 r. NSA rozpoznał na rozprawie skargę kasacyjną wniesioną przez Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2021 r. sygn. akt II SAB/Łd 65/21. NSA wyrokiem z 14 grudnia 2022 r. sygn. akt III OSK 197/22 oddalił skargę kasacyjną Dyrektora CEM oraz zasądził od Dyrektora CEM na rzecz NIL zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi był prawidłowy i podzielił stanowisko o wtórnej niekonstytucyjności art. 16rc ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, na które wskazywała Naczelna Izba Lekarska, a tym samym, że przepis ten nie może być uznany za przepis szczególny ograniczający dostęp do informacji publicznej i stanowić podstawy prawnej do odmowy udostępnienia pytań z PES, wraz z poprawnymi odpowiedziami, wykorzystanymi do egzaminów, które już się odbyły.

Oddalenie przez NSA skargi kasacyjnej Dyrektora CEM oznacza uprawomocnienie się wyroku WSA w Łodzi zobowiązującego Dyrektora CEM do rozpoznania wniosku NIL z dnia 15 lutego 2021 r. w terminie 14 dni od dnia zwrotu akt administracyjnych wraz z odpisem prawomocnego wyroku.

Źródło: Naczelna Izba Lekarska