10 grudnia 2024

Pleśń może infekować ludzi. Zakaża płuca

Nowe badanie przeprowadzone przez Imperial College London wykazało, że pleśń odporna na leki rozprzestrzenia się ze środowiska i zakaża płuca osób wrażliwych. Wyniki ukazały się w „Nature Microbiology”.

Aspergillus fumigatus. Foto: CDC/Dr. Libero Ajello; Wikimedia Commons

Aspergillus fumigatus to pleśń występująca w przyrodzie oraz w obszarach zabudowanych, która może powodować grzybicze choroby płuc. Osoby ze zdrowymi płucami neutralizują wdychane zarodniki, jednak te z chorobami płuc lub osłabionym układem odpornościowym czasami nie mogą tego zrobić, co oznacza, że zarodniki pozostają w płucach, powodując infekcję zwaną aspergilozą.

Aspergiloza dotyka 10-20 mln ludzi na całym świecie. Zakażenie jest zwykle zwalczane lekami przeciwgrzybiczymi, ale zgłaszano już oporność na te leki. W badaniu naukowcy wyizolowali 218 próbek Aspergillus fumigatus z Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii pobranych w latach 2005-2017. Około 7 na 10 próbek pochodziło od osób zakażonych (153 próbki od 143 pacjentów w pięciu szpitalach), a pozostałe ze środowiska (65 próbek) – w tym z gleby, kompostu, cebulek roślinnych, powietrza i innych źródeł. Jak twierdzą badacze, odporność Aspergillus fumigatus ewoluowała z powodu powszechnego stosowania w rolnictwie fungicydów azolowych.

– Zrozumienie środowiskowych gorących punktów i genetycznych podstaw ewolucji oporności grzybów na leki wymaga pilnej uwagi, ponieważ oporność osłabia zdolność człowieka do zapobiegania chorobom i ich leczenia – przestrzega prof. Matthew Fisher z Imperial’s School of Public Health, starszy autor badania. I dodaje, że częstość występowania aspergilozy lekoopornej z poziomu znikomego przed 1999 r. wzrosła obecnie do 3-40 proc. w Europie. Dodatkowo coraz więcej osób może być podatnych na zakażenie Aspergillus fumigatus, ponieważ rośnie liczba pacjentów, którzy są po przeszczepieniu komórek macierzystych lub narządów miąższowych i stosują terapię immunosupresyjną, lub cierpią na choroby płuc albo ciężkie wirusowe infekcje dróg oddechowych.

Naukowcy wyekstrahowali DNA z próbek pleśni i zsekwencjonowali je. Znaleźli sześć szczepów Aspergillus fumigatus istniejących w środowisku, które zainfekowały sześciu pacjentów. Podobieństwa genetyczne wskazywały, iż grzyb rozprzestrzenił się ze środowiska na pacjenta. – Coraz częściej przypadki aspergilozy obserwowane klinicznie są oporne na leki azolowe pierwszego rzutu. Nie byliśmy jednak pewni, w jaki sposób dochodzi do infekcji – czy rozwijają się one w płucach podczas leczenia, czy też zarodniki pleśni, które infekują ludzi, są przede wszystkim odporne na leki. Nasze badanie wykazało, że obie drogi infekcji są możliwe, i potwierdza obawy, że zarodniki pleśni odporne w środowisku mogą dostać się do organizmu człowieka, zainfekować płuca, powodując trudniejsze do leczenia postaci choroby – mówi dr Johanna Rhodes z Imperial’s MRC Center for Global Disease Analysis, główna autorka badania.

W 218 próbkach badacze odkryli 50 nowych genów związanych z lekoopornością. Zagłębiając się w DNA, odkryli również pięć nowych kombinacji jednocyfrowych zmian w DNA (zwanych polimorfizmami pojedynczego nukleotydu lub SNP), które były związane z lekoopornością, w tym jedną, która była oporna na wiele leków.

Źródło: www.eurekalert.org