Reklama wyrobów medycznych a zawód lekarza lub lekarza dentysty

7 kwietnia 2022 r. weszła w życie nowa ustawa o wyrobach medycznych, ale niektóre z jej przepisów, jak kwestie dotyczące reklamy wyrobów medycznych, zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

Chodzi m.in. o zakaz reklamowania wyrobów medycznych przez lekarza, farmaceutę lub inną osobę, która na potrzeby promocyjne stwarza pozory wykonywania zawodu medycznego. Przepisy ustawy jasno zakazują wykorzystywania w reklamie wyrobu medycznego wizerunku osób wykonujących zawody medyczne.

Co więcej, żadna z występujących w reklamie wyrobu medycznego osób nie może podać się za medyka lub przedstawiać produkt w sposób sugerujący wykonywanie zawodu lekarza, farmaceuty pielęgniarki, ratownika medycznego i innych osób reprezentujących zawód medyczny.

Podobny zakaz obowiązuje w odniesieniu do produktów leczniczych. Jak przewiduje ustawa, niezbędne dane, jakie ma zawierać reklama, a także sposób jej prezentowania, mają zostać określone w rozporządzeniu ministra zdrowia.

W art. 58 ustawy ustawodawca przewidział zastosowanie przepisów dotyczących reklamy wyrobów medycznych również do:

• reklamy działalności gospodarczej lub zawodowej, w której wykorzystuje się wyrób do świadczenia usług – w zakresie, w jakim dotyczy ona usług świadczonych przy użyciu danego wyrobu, w tym usług wypożyczania, najmu lub użyczania wyrobów;
• prezentowania wyrobów w czasie spotkań, których celem lub efektem jest zachęcanie do nabywania wyrobów, lub finansowania takich spotkań;
• kierowania do publicznej wiadomości opinii przez użytkowników wyrobów, jeżeli otrzymują z tego tytułu korzyści;
• odwiedzania osób wykonujących zawód medyczny w celu promocji wyrobów;
• sponsorowania targów, wystaw, pokazów, prezentacji, konferencji, zjazdów i kongresów naukowych, w tym dla osób wykonujących zawód medyczny lub prowadzących obrót wyrobami;
• prezentowania wyrobów w czasie targów, wystaw, pokazów, prezentacji, konferencji, zjazdów i kongresów naukowych;
• przekazywania próbek w celu promocji wyrobów.

Ustawodawcy określili również zasady reklamy w miejscu świadczenia usług medycznych. Odwiedzanie medyków w celu reklamy produktu może zaistnieć wyłącznie po uprzednim uzgodnieniu terminu spotkania oraz poza godzinami pracy lekarza, farmaceuty, pielęgniarki itd.

Spotkanie z przedstawicielem prezentującym reklamę może zaś odbyć się wyłącznie za zgodą kierownictwa danej jednostki leczniczej lub osoby wykonującej zawód medyczny w ramach praktyki zawodowej. Reklama (w formie audiowizualnej, dźwiękowej lub wizualnej) prowadzona w aptece lub jednostkach leczniczych, jak również wspomniane odwiedzanie np. lekarzy w celach prezentacji wyrobu medycznego, nie może utrudniać prowadzonej w tych podmiotach działalności.

Odwołując się do Kodeksu Etyki Lekarskiej, warto przypomnieć, że mimo wprowadzania nowych regulacji, lekarze i lekarze dentyści dysponują ograniczoną swobodą reklamowania i informowania o świadczeniu usług medycznych. Przepis art. 63 KEL zakazuje reklamowania się oraz wyrażania zgody na użycie swego nazwiska lub wizerunku w celach komercyjnych.

Zgodnie zaś z przepisami zawartymi w art. 14 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, informacje o zakresie i rodzajach udzielnych świadczeń zdrowotnych może podawać jednie podmiot medyczny, wykonujący działalność leczniczą. Treść i forma tych informacji nie mogą nosić znamion reklamy.