8 maja 2024

Ingerencje w genom ludzki są niedopuszczalne

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej, po rozpatrzeniu projektu ustawy o leczeniu niepłodności oświadcza, że aktualne pozostaje stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej Nr 12/09/V z dnia 18 września 2009 roku w sprawie proponowanych regulacji prawnych dotyczących niektórych problemów bioetycznych występujących w nowoczesnej medycynie.

Foto: freeimages.com

Już w stanowisku sprzed pięciu lat NRL dostrzegła potrzebę przygotowania prawnych regulacji umożliwiających ratyfikowanie podpisanej przez polski rząd konwencji z dnia 4 kwietnia 1997 roku o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny oraz dostosowujących polskie przepisy do wymagań dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 roku nr 2004/23/WE w sprawie ustalenia norm jakości i bezpiecznego oddawania, pobierania, testowania, przetwarzania, konserwowania, przechowywania i dystrybucji tkanek i komórek ludzkich i dyrektyw wykonawczych.

Określić ramy prawne

Zgodnie z tym stanowiskiem – wobec ponad dwudziestoletniej praktyki stosowania w Polsce procedur z zakresu prokreacji medycznie wspomaganej, a w szczególności zapłodnienia pozaustrojowego i narastającej liczby problemów natury etyczno-prawnej związanych z tą dziedziną medycyny – samorząd lekarski stoi na stanowisku, że należy określić ramy prawne dopuszczalności tych procedur, z jednoczesnym zapewnieniem odpowiedniej opieki medycznej parom cierpiącym z powodu niepłodności z jednej, a szczególnej ochrony życia dzieci poczętych z drugiej strony.

„W tym zakresie Rada opowiada się za przyjęciem dopuszczalności stosowania procedur zapłodnienia pozaustrojowego jako metody postępowania medycznego w przypadku niepłodności z jednoczesnym przyjęciem ograniczeń chroniących życie, integralność i godność powołanego do życia embrionu ludzkiego” – przypomina Prezydium NRL w stanowisku podjętym w ostatni piątek.

Powołać instytucję nadzorującą

W ślad za regulacjami obowiązującymi już w wielu innych państwach świata, NRL – w ślad za tym również Prezydium NRL – uważa za „niedopuszczalne” stosowanie wszelkich nieterapeutycznych ingerencji w genom ludzki, klonowanie, tworzenie tzw. chimer oraz hybryd, prowadzenie eksperymentów badawczych na embrionach, tworzenie tzw. zarodków nadliczbowych, przedimplantacyjną selekcję zarodków oraz implantowanie zarodków kobietom w wieku poprokreacyjnym. Wskazuje się, że „pożądane jest powołanie instytucji nadzorującej prowadzenie działalności w zakresie zapłodnienia pozaustrojowego oraz zbudowanie systemu certyfikowania podmiotów do tego uprawnionych”.

W podjętym stanowisku Prezydium NRL „szczególnie krytycznie” odnosi się do tego, że projekt ustawy nie zawiera przepisów o liczbie tworzonych i implantowanych zarodków, zrównuje procedury przechowywania zarodków z tymi dotyczącymi komórek rozrodczych, a także pozwala na testowanie zarodków (zobacz więcej).