Bezpieczna żywność a zdrowie małych dzieci

Jakie mogą być krótko- i długofalowe efekty narażenia dziecka na spożycie żywności z przekroczonymi normami pozostałości pestycydów, azotanów, metali? Na co należy zwracać uwagę, wybierając produkty dla niemowląt i małych dzieci? Odpowiada dr n. farm. Hanna Mojska.

Foto: freeimages.com

– Bezpieczeństwo żywności oznacza, że jest ona wolna od czynników, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. „Zagrożenie” oznacza czynnik biologiczny, chemiczny lub fizyczny w żywności lub stan żywności, mogący powodować negatywne skutki dla zdrowia.

W celu zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa żywności, zostały opracowane przepisy prawne określające maksymalne dopuszczalne poziomy w żywności zanieczyszczeń chemicznych i mikrobiologicznych. Jednocześnie pamiętać należy, że żywność bezpieczna dla ogółu społeczeństwa nie zawsze jest w takim samym stopniu bezpieczna dla tzw. grup wrażliwych.

Kategorią konsumentów o szczególnej wrażliwości są niemowlęta i małe dzieci. Ze względu na znacząco wyższe niż u osób dorosłych spożycie żywności w przeliczeniu na kg masy ciała, kilkakrotnie większe wchłanianie z przewodu pokarmowego, a także szybszy przebieg procesów metabolicznych oraz nie w pełni rozwinięte procesy detoksykacyjne organizmu, niemowlęta i małe dzieci są w znacznie większym stopniu narażone na obecność zanieczyszczeń w żywności niż dorośli.

Poziomy zanieczyszczeń, które nie stanowią ryzyka dla osób dorosłych, dla niemowląt i dzieci mogą mieć niekorzystne dla zdrowia konsekwencje. W okresie niemowlęcym pobranie z żywnością nawet śladowych ilości metali takich jak kadm czy ołów może w efekcie prowadzić do nieodwracalnych zmian, szczególnie w ośrodkowym układzie nerwowym.

Narażenie na pozostałości środków ochrony roślin (pestycydy) może skutkować m.in. zaburzeniami układu odpornościowego i zaburzeniami hormonalnymi oraz zwiększać ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Podobnie jak narażenie na WWA i dioksyny. Obecność w produktach dla niemowląt i małych dzieci zbyt wysokiego poziomu azotanów (III), jako efekt stosowania nawozów mineralnych, prowadzić może do methemoglobinemii i niedotlenienia tkanek.

Z tego powodu szczególnie ważne jest zapewnienie niemowlętom i małym dzieciom bezpiecznej żywności. Wprowadzając do diety niemowląt i małych dzieci nowe produkty, należy wybierać żywność przeznaczoną dla tych grup wiekowych. Produkty takie są oznakowane na etykiecie sformułowaniem „środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego”. Mogą mieć również informację o pozytywnej opinii Instytutu Matki i Dziecka.

Jeśli wprowadzamy do diety dzieci starszych produkty powszechnego spożycia, zwracajmy uwagę, aby nie zawierały zbyt dużo soli, cukru, nasyconych kwasów tłuszczowych i dozwolonych substancji dodatkowych. Nie podawajmy słodkich, kolorowych napojów. Unikajmy produktów, w których są częściowo utwardzone tłuszcze roślinne, które mogą zawierać izomery trans kwasów tłuszczowych. Czytajmy etykiety.