Nowe zasady w grupie spółek

Zakończyły się konsultacje publiczne projektu ustawy zmieniającej Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.

Foto: pixabay.com

Projekt przewiduje wprowadzenie pojęcia grupy spółek jako kwalifikowanego stosunku dominacji i zależności pomiędzy spółkami, uzależnionego od istnienia wspólnej strategii gospodarczej, odmiennego od „zwykłego” stosunku dominacji i zależności.

Zgodnie z tym projektem grupa spółek oznacza spółkę dominującą i spółkę lub spółki od niej zależne, kierujące się – zgodnie z umową albo statutem każdej spółki zależnej – wspólną strategią gospodarczą (interes grupy spółek), umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi.

Uczestnictwo w grupie spółek

Co ważne, uczestnictwo w grupie spółek podlegać będzie ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, zarówno przez spółkę dominująca jak i zależną. Planowana nowelizacja przewiduje, że odwołanie do wspólnej strategii gospodarczej ma nastąpić jedynie w umowie (statucie) spółki zależnej należącej do grupy, natomiast w odniesieniu do spółki dominującej wystarczające będzie podjęcie uchwały zarządu o przyjęciu wspólnej strategii gospodarczej grupy spółek.

– Takie ujęcie definicji grupy spółek nakłada na spółki zależne, które będą miały uczestniczyć w grupie spółek, konieczność zmiany umowy bądź statutu spółki, zaś po stronie obu spółek (dominującej i zależnej) konieczność dokonania wzmianki w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – wskazuje mec. Magdalena Jadczyszyn-Skitek, radca prawny w kancelarii Chałas i Wspólnicy.

Uczestnictwo w grupie spółek będzie umożliwiało spółce dominującej wydawanie spółkom zależnym wiążących poleceń, jeżeli będzie to uzasadnione interesem danej grupy, a odmowa ich wykonania w przypadku jednoosobowej spółki zależnej nie będzie możliwa, zaś w przypadku innych spółek zależnych będzie możliwa tylko w określonych wypadkach, nawet jeżeli istnieje ryzyko wyrządzenia szkody spółce zależnej. Powstanie grupy spółek nie oznacza jednak obowiązku istnienia struktury organizacyjnej posiadającej własną nazwę, organy, regulamin, powoływanej przez członków grupy spółek. Nie będzie ona posiadała własnej podmiotowości.

Odpowiedzialność spółki dominującej

Spółka dominująca będzie ponosić wobec spółki zależnej odpowiedzialność odszkodowawczą opartą na zasadzie winy. W przypadku spółek zależnych, w których spółka dominująca bezpośrednio lub pośrednio reprezentuje co najmniej 75 % kapitału zakładowego takiej spółki, odpowiedzialność powstanie tylko w sytuacji doprowadzenia do niewypłacalności, natomiast w stosunku do pozostałych spółek zależnych, gdy zostanie naruszony interes grupy spółek na skutek wykonania wiążącego polecenia.

Spółka dominująca może także, w niektórych przypadkach, ponosić odpowiedzialność za obniżenie wartości udziałów albo akcji w sytuacji wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia spółki dominującej oraz będzie odpowiadała względem wierzycieli spółki zależnej, o ile szkoda powstanie w wyniku zastosowania się do polecenia.

Skutki braku wpisu do KRS

W świetle powyższego warto wskazać na konsekwencje braku ujawnienia uczestnictwa w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców KRS. Sankcją jest brak możliwości skorzystania przez spółkę, która nie dopełniła tego obowiązku z regulacji, których stosowanie leży w interesie zarówno jednej jaki i drugiej spółki, a w szczególności w interesie członków organów tych spółek (zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorów), którzy mogą się powoływać na działanie lub zaniechanie w określonym interesie grupy spółek, dopiero jeżeli spółka ujawniła swoje uczestnictwo w grupie spółek w rejestrze KRS.

Chodzi tu między innymi o kwestie dotyczące wydawania wiążących poleceń spółce zależnej przez spółkę dominującą, wyłączenie odpowiedzialności cywilnej lub karnej członków organów spółki zależnej wobec tej spółki, za wyrządzoną jej szkodę spowodowaną wykonaniem polecenia spółki dominującej, możliwość sprawowania stałego nadzoru przez radę nadzorczą spółki dominującej nad realizacją interesu grupy spółek przez spółkę lub spółki zależne należące do grupy spółek, kwestie odpowiedzialności odszkodowawczej spółki dominującej wobec spółki zależnej.

– Projektowana zmiana umożliwi kierowanie grupą spółek z szerszej perspektywy, uwzględniającej różne grupy interesu: spółki zależnej, spółki dominującej, a pośrednio również całej grupy spółek oraz organów zarządzających spółki zależnej i spółki dominującej – konkluduje mec. Jadczyszyn-Skitek.