O diagnostyce patomorfologicznej i genetycznej

Diagnostyka patomorfologiczna i genetyczna jest podstawą doboru skutecznej terapii dla pacjentów z chorobami nowotworowymi, a także podstawą oceny rokowania oraz podjęcia działań zapobiegawczych. Jej potencjał pozostanie nie w pełni wykorzystany bez wypracowania modelu współpracy między patomorfologami, biologami molekularnymi i klinicystami.

Foto: Marta Jakubiak

O kluczowej, a niedocenianej roli diagnostyki patomorfologicznej i genetycznej w onkologii, potrzebie poprawy wyceny procedur i wprowadzenia nowych standardów jakości mówili uczestnicy konferencji pt. „Diagnostyka patomorfologiczna i genetyczna nowotworów w dobie medycyny personalizowanej – znaczenie kliniczne, organizacja i zarządzanie” w Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie.

Diagnostyka patomorfologiczna zajmuje się rozpoznawaniem, klasyfikacją i prognozowaniem przebiegu nowotworów na podstawie widocznych zmian w tkankach. Często diagnoza patologa musi być pogłębiona badaniem molekularnym, ponieważ komórki w różny sposób mogą reagować na podaną terapię w zależności od cech genetycznych.

– Raport patomorfologiczny jest podstawą w komunikacji między patologiem a klinicystą. Określenie czynników prognostycznych i predykcyjnych to podstawa szybkiej i prawidłowej diagnozy, co pomaga wdrożyć najlepszy dla pacjenta sposób leczenia – podkreślała prof. Anna Nasierowska-Guttmejer, kierownik Zakładu Patomorfologii w Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie, otwierając konferencję.

Gościem specjalnym konferencji była dr Lucy Overbeek z organizacji PALGA, która zrzesza wszystkie publiczne laboratoria patomorfologiczne w Holandii. Podkreślała wagę stosowania synoptycznych – a zatem opartych o standardy – raportów w patomorfologii. Omówiła także rolę informatycznych narzędzi kontroli jakości w zakładzie patomorfologii na przykładzie Szpitala Uniwersyteckiego im. Radbouda w holenderskim Nijmegen.

W konferencji wzięli udział nie tylko patomorfolodzy, lecz także biolodzy molekularni i klinicyści. Dzięki temu rozmowa miała charakter multidyscyplinarny. Klinicyści na przykładzie najczęstszych nowotworów omawiali rolę otrzymywanych od patologów i genetyków informacji w ocenie rozpoznania, określeniu stopnia złośliwości nowotworów i wreszcie doborze najlepszej terapii.

– Badania patomorfologiczne i molekularne u chorych kwalifikowanych do leczenia spersonalizowanego dotyczy coraz większej liczby nowotworów, dlatego tego typu diagnostyka powinna mieć bardziej centralne miejsce w systemie opieki zdrowotnej w Polsce – podsumował prof. Jacek Jassem, przewodniczący zespołu, który opracował „Strategię Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024”.

Pomimo oczywistych korzyści jakie niesie, patomorfologia jako dyscyplina w Polsce wciąż boryka się z poważnymi problemami. Konieczne jest całościowe opracowanie standardów postępowania z materiałem biologicznym pobranym od pacjenta, wprowadzenie jednolitych raportów tych badań i opracowanie zasad właściwej autoryzacji ich wyników.

Korzystne byłoby także wprowadzenie referencyjności i akredytacji zakładów i pracowni patomorfologii oraz laboratoriów biologii molekularnej. Projekt rozporządzenia w sprawie standardów postępowania medycznego w patomorfologii, nad którym pracuje Ministerstwo Zdrowia, stanowi jedynie częściową odpowiedź na te wyzwania.

– Pracownia patomorfologiczna wciąż jest postrzegana przez pryzmat dodatkowych kosztów, a nie korzyści. Bez standardów jakości i lepszego finansowania, w tym doszacowania procedur, nie będzie dobrego leczenia pacjentów – podkreślał prof. Andrzej Marszałek, prezes Polskiego Towarzystwa Patomorfologów

Prezes PTK zaapelował o znalezienie odpowiedzi na stale spadającą liczbę patologów w polskim systemie ochrony zdrowia. Natomiast rada programowa konferencji oraz eksperci biorący w niej udział zapowiedzieli opracowanie listu otwartego do ministra zdrowia Konstantego Radziwiłła.

Spotkanie, zorganizowane przez oraz Fundację Polska Liga Walki z Rakiem razem z CSK MSWiA, objęło patronatem Polskie Towarzystwo Patologów, Polska Unia Onkologii oraz Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej.

Przypominamy: od 1 września recepty na bezpłatne leki dla pacjentów 75+ wystawiają lekarze podstawowej opieki zdrowotnej udzielający świadczeń POZ u danego świadczeniodawcy, pielęgniarki POZ oraz lekarze wypisujący recepty pro auctore i pro familiae. Kliknij tutaj, żeby przeczytać komentarze ekspertów i pobrać pełną listę bezpłatnych leków dla seniorów.