Jawność pytań egzaminacyjnych – wygrana NRL

Na wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją przepisów ograniczających dostęp do pytań z egzaminów LEK, LDEK i PES (sygn. akt K 8/16).

Foto: freeimages.com

W dniu 7 czerwca 2016 r. pod sygn. akt K 8/16 Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej złożony w dniu 30 stycznia 2015 r. przez Prezesa NRL Macieja Hamankiewicza o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które uniemożliwiają lekarzom dostęp do pytań z Lekarskiego Egzaminu Końcowego, Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego oraz Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego.

Trybunał Konstytucyjny uwzględnił wniosek złożony przez Naczelną Radę Lekarską i podzielając argumentację prawną przedstawioną na jego poparcie i stwierdził, że zaskarżone przepisy blokujące dostęp do pytań egzaminacyjnych są niezgodne z Konstytucją w zakresie, w jakim dotyczą zestawów egzaminacyjnych z egzaminów, które już się odbyły.

Przypomnieć należy, że przedmiotem zaskarżenia do Trybunału Konstytucyjnego był art. 16r ust. 12 zd. 2 oraz art. 14a ust. 11 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które stanowią, że zadania testowe nie podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej ograniczenie dostępu do pytań z tych egzaminów narusza konstytucyjne prawo dostępu do informacji.

Przed skierowaniem wniosku do Trybunału Konstytucyjnego Naczelna Rada Lekarska wielokrotnie występowała do Ministra Zdrowia o uchylenie tych przepisów jako niezgodnych z Konstytucją wskazując, że nie ma żadnego uzasadnienia dla utajniania pytań z egzaminów zdawanych przez lekarzy i lekarzy dentystów. Wystąpienia i apele samorządu do Ministra Zdrowia okazały się jednak bezskuteczne.

Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej, że pytania egzaminacyjne stanowią informację publiczną i wyjaśnił, że wprowadzając ograniczenie dostępu do tego rodzaju informacji ustawodawca musi wykazać istnienie szczególnych powodów uzasadniających wprowadzenie ograniczenia.

Trybunał przypomniał, że zgodnie z art. 61 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenie dostępu do informacji publicznej jest dopuszczalne tylko gdy przemawia za tym konieczność zapewniania ochrony wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych, ochrona porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Naczelna Rada Lekarska twierdziła, że żadna z tych okoliczności nie wystąpiła przy ograniczaniu dostępu do pytań egzaminacyjnych z egzaminów, które się już odbyły, a Trybunał Konstytucyjny w pełnej rozciągłości pogląd ten podzielił.

Trybunał wskazał, że Ministerstwo Zdrowia w trakcie prac legislacyjnych w roku 2011 nie powołało się na żadną z konstytucyjnych przesłanek pozwalających ograniczyć dostęp do informacji publicznej, ponadto z ustnego uzasadnienia wyroku wynika, że Trybunału nie przekonały również podawane później przez Ministerstwo Zdrowia powody wprowadzenia zakazu dostępu do pytań egzaminacyjnych.

W rezultacie Trybunał przyjął, że treść zestawów egzaminacyjnych z egzaminów, które już się odbyły jest informacją publiczną, i nie ma powodów, aby w tym zakresie konstytucyjne prawo dostępu do informacji publicznej było ograniczane. Skutkiem wyroku Trybunału będzie umożliwienie lekarzom oraz lekarzom dentystom dostępu do pytań egzaminacyjnych z egzaminów LEK, LDEK i PES, które się już odbyły.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 czerwca 2016 r. ma moc powszechnie obowiązującą i jest ostateczny.

Michał Kozik
Radca prawny Naczelnej Izby Lekarskiej

Źródło: NIL

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.