IOWISZ wszedł w życie. Co to oznacza?

Zapewnienie przejrzystego procesu wydawania opinii o celowości inwestycji w ochronie zdrowia – to główny cel nowelizacji podpisanej kilka dni temu przez prezydenta Andrzeja Dudę. Nowe przepisy wprowadzają Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ).

Foto: Marta Jakubiak

Celem ustawy z dnia 21 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw jest zapewnienie przejrzystego procesu wydawania przez wojewodę oraz ministra właściwego do spraw zdrowia opinii o celowości inwestycji.

Opinie te będą miały kluczowe znaczenie dla rozwoju ochrony zdrowia w Polsce, dlatego też ustawodawca dąży, aby były one wydawane na podstawie racjonalnych przesłanek i w sposób rzeczywisty odpowiadały na istniejące potrzeby zdrowotne.

Zasadnicza część nowelizacji obejmuje przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przede wszystkim jej dział IVa „Ocena potrzeb zdrowotnych”. Ustawa zmieniająca wprowadza istotne zmiany dotyczące sposobu wydawania opinii o celowości inwestycji, zarówno w zakresie procedury, jak i przesłanek uzasadniających wydanie opinii pozytywnej.

Zgodnie z regulacją ustawową, opinie o celowości inwestycji w województwie wydawane będą wyłącznie na podstawie:

• informacji przedstawionych we wniosku o wydanie opinii;
• priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej;
• danych z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą;
• map potrzeb zdrowotnych (Mapy Regionalnej albo Mapy Ogólnopolskiej);
• opinii dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia – w przypadku gdy organem wydającym opinię jest wojewoda;
• opinii prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia – w przypadku gdy organem wydającym opinię jest minister właściwy do spraw zdrowia;
• informacji przedstawionych w innych złożonych wcześniej wnioskach oraz wydanych opiniach, w zakresie, w jakim uwzględniają one realizację map potrzeb zdrowotnych oraz priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej.

Ustawa rozszerza katalog przypadków, w których opinię o celowości inwestycji wydawał będzie wojewoda, o sytuację utworzenia na obszarze województwa podmiotu wykonującego działalność leczniczą, na który wnioskujący zamierza uzyskać dofinansowanie ze środków europejskich. Jednocześnie wyłącza obowiązek wydawania opinii w odniesieniu do szpitalnego oddziału ratunkowego, szpitalnego oddziału ratunkowego dla dzieci, centrum urazowego oraz centrum urazowego dla dzieci.

Rozszerzeniu ulegną także przypadki, gdy opinię o celowości inwestycji wydawał będzie minister właściwy do spraw zdrowia.

Zgodnie z wprowadzoną zmianą, będzie on organem właściwym w kwestii wydania opinii, jeżeli podmiotem wnioskującym będzie:

• podmiot leczniczy, dla którego podmiotem tworzącym jest wojewoda;
• podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną;
• instytut badawczy, w zakresie, w jakim wykonuje działalność leczniczą;
• podmiot powstały z przekształcenia podmiotu leczniczego albo instytutu badawczego, o którym mowa w pkt 1–3;
• wojewoda, jeżeli jest podmiotem zamierzającym wykonywać działalność leczniczą;
• uczelnia medyczna, jeżeli jest podmiotem zamierzającym wykonywać działalność leczniczą.

Opinia, tak jak dotychczas, wydawana będzie na wniosek podmiotu wykonującego działalność leczniczą bądź zamierzającego wykonywać taką działalność. Ustawa szczegółowo reguluje zakres danych, jakie powinien zawierać wniosek. Jednym z elementów wniosku będzie wypełnienie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia. Wniosek składany będzie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Wnioski rozpatrywane będą według kolejności ich wpływu.

Opinię o celowości inwestycji wojewoda albo minister właściwy do spraw zdrowia wydawał będzie w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku.

Podkreślić należy, że procedura wydawania opinii o celowości inwestycji odbywać się będzie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego IOWISZ. W systemie tym podmiot wnioskujący o wydanie opinii, organ ją wydający, dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia i Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia wypełniać będą formularz Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia, przyznając punkty za spełnienie poszczególnych kryteriów przez podmiot wnioskujący.

Minimalna liczba punktów wymagana do uzyskania opinii pozytywnej nie będzie mogła być wyższa niż 50% maksymalnej liczby punktów możliwej do uzyskania w formularzu.

Uzyskanie liczby punktów mniejszej niż minimalna, skutkować będzie wydaniem opinii negatywnej. W razie uzyskania opinii negatywnej, podmiotowi wnioskującemu przysługiwać będzie środek odwoławczy w postaci protestu wnoszonego do ministra właściwego do spraw zdrowia, w terminie 14 dni od dnia doręczenia opinii (jeżeli organem wydającym opinię jest wojewoda, protest wnoszony będzie za jego pośrednictwem). Protest składany będzie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i rozpatrywany przez ministra w terminie 30 dni.

Po wyczerpaniu postępowania odwoławczego przed ministrem właściwym do spraw zdrowia, podmiot, który otrzymał opinię negatywną, będzie mógł wnieść, w terminie 14 dni od dnia doręczenia opinii w sprawie protestu, skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a następnie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia sądu administracyjnego – skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skargi rozpatrywane będą w terminie 30 dni od dnia ich wniesienia.

Ponadto ustawa zmieniająca określa termin ustalania przez wojewodę priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej – priorytety te ustalane będą do dnia 1 września roku poprzedzającego pierwszy rok ich obowiązywania. Wprowadza również normę umożliwiającą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia zmianę map potrzeb zdrowotnych, a wojewodzie, w porozumieniu z Wojewódzką Radą do spraw Potrzeb Zdrowotnych – aktualizację priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej, w przypadku zmiany Mapy Regionalnej.

Ustawa zmieniająca wprowadza również zmiany w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz ustawie z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Stanowią one konsekwencję zmian przyjętych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.