Dr Aneta Górska-Kot o roli śniadania w diecie
96% badanych* deklaruje, że w ich domu regularnie jada się śniadanie. Jednak eksperci alarmują, że jakość polskich śniadań pozostawia wiele do życzenia. Jak powinno wyglądać prawidłowo skomponowane śniadanie i dlaczego powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na ten posiłek w diecie dzieci i dorosłych?
– Najnowsze badanie pokazało, że chociaż Polacy jedzą śniadanie to ciągle nie możemy powiedzieć, że komponują wartościowy posiłek. Podstawowy problem wynika z faktu, że chociaż śniadanie jest najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia, to niestety mamy na nie bardzo mało czasu.
Dlatego najczęściej w polskich domach spotykamy się z sytuacją, że głównym składnikiem śniadania są kanapki z serem lub wędliną, przez dorosłych popijane kawą lub herbatą, a w przypadku dzieci mlekiem lub kakao. W takim śniadaniu praktycznie nie występuje porcja warzyw lub owoców, którą zgodnie z medyczną wiedzą powinniśmy zjadać minimum pięć razy dziennie.
Brak warzyw i owoców w śniadaniu dzieci to obecnie duży problem w rozwiniętych społeczeństwach, które borykają się z ciągle rosnącym problemem nadwagi u najmłodszych i wśród młodzieży. Dla rodzica włączenie porcji warzyw i owoców do śniadania dziecka jest tym trudniejsze, że maluchy i młodzież mają inne niż dorośli preferencje smakowe.
Dzieci kapryszą, nie chcą zjeść warzywa bądź owocu, który jest pokrojony do kanapki. A poranek to bardzo newralgiczny czas, kiedy najczęściej cała rodzina spieszy się. W efekcie śniadanie najmłodszych jest ubogie w witaminy, sole mineralne, mikro- i makroelementy oraz różne antyoksydanty, które znajdują się w warzywach i owocach, a które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym mózgu dzieciaków.
Rezygnacja z warzyw, owoców lub szklanki soku podczas śniadania powoduje nie tylko bieżące braki energii i substancji odżywczych, ale również kształtuje nieprawidłowe nawyki żywieniowe. W takich sytuacjach istnieje duże prawdopodobieństwo, że w życiu dorosłym dzisiejsze dzieci będą powtarzać błędy żywieniowe.
Jeżeli dziecko preferuje na śniadanie kanapkę z serem lub wędliną nie należy zniechęcać go do tego rozwiązania. Warzywa i owoce można wprowadzić do diety dziecka, ale też dorosłych, w innej niż stała formie. Najlepszym rozwiązaniem do śniadania będzie szklanka soku, która zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia oraz naszego rodzimego Instytutu Żywności i Żywienia, stanowi porcję warzyw i owoców.
Nalanie szklanki soku zajmuje chwilę, a też dzieci lubią tę formę posiłku. Nie należy się też obawiać, że sok nie jest odpowiedni dla dziecka. Mitem jest opinia, że soki to produkty kaloryczne. Zgodnie z prawem do soków 100% oraz soków owocowych i pomidorowych zabronione jest dodawanie jakichkolwiek cukrów. W produktach tych znajduje się cukier ale tylko ten, który znajdował się w warzywie lub owocu, z którego sok został wykonany.
Dla przykładu 100 g pomarańczy to ok 45 kcal. Dokładnie tyle samo znajdziemy w 100 ml soku. Podając do śniadania sok możemy mieć też pewność, że cała rodzina dostaje naturalny produkt. Zgodnie z prawem do soków zabronione jest bowiem dodawanie jakichkolwiek konserwantów, sztucznych barwników czy aromatów.
Zachęcam wszystkich rodziców do zwrócenia szczególnej uwagi na śniadanie. Regularność posiłków u dzieci, jak i u dorosłych, jest bardzo ważna. Ale regularne spożywanie śniadania jest wyjątkowo ważne. Jego brak prowadzi bowiem do dużo poważniejszych konsekwencji niż rezygnacja z kolejnych posiłków.
Myśląc więc o zdrowiu całej rodziny i prawidłowym rozwoju dzieci powinniśmy zadbać, aby ten posiłek nie tylko był, ale też spełniał swoją funkcję. Osiągniemy to dbając aby stałym elementem śniadania była porcja warzyw lub owoców np. w postaci szklanki pysznego i zdrowego soku.
Dr Aneta Górska-Kot
Ordynator Oddziału Pediatrii w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Niekłańskiej w Warszawie
* Badanie Krajowej Unii Producentów Soków wśród mam dzieci w wieku 3-12 lat, N=3, metodą CATI (wykonane przez Millward Brown, luty 2015).
Więcej o dietetyce i zasadach zdrowego odżywiania piszemy tutaj.
