Kraków: terapia protonowa dalej w Bronowicach

Sukces wieloletniej współpracy Collegium Medicum UJ, Szpitala Uniwersyteckiego i Instytutu Fizyki Jądrowej PAN: we wtorek 12 stycznia przy ul. Kopernika 36 w Krakowie oficjalnie podpisano umowę o przedłużenie współpracy szpitala z IFJ PAN dotyczącą świadczenia terapii protonowej.

To innowacyjna metoda zwalczania nowotworów, wykorzystywana m.in. do leczenia czerniaka gałki ocznej. Zabiegi naświetlania wiązką protonową pacjentów Szpitala Uniwersyteckiego odbywać się będą w Centrum Cyklotronowym Bronowice.

– Cieszymy się bardzo, że udało nam się wypracować korzystne warunki współpracy na dalsze lata, nie tylko dla wizerunku naszych instytucji, jesteśmy jedynym w Polsce ośrodkiem prowadzącym ten rodzaj terapii, ale przede wszystkim dla dobra i w interesie samych pacjentów – mówiła podczas spotkania Barbara Bulanowska, dyrektor Szpitala Uniwersyteckiego.

Podkreślała, że choć ostateczna decyzja sposobu, w jaki będzie leczony, należy do lekarza kwalifikującego do terapii oraz samego pacjenta, to istnienie protonoterapii w wachlarzu dostępnych usług zwiększa możliwości wyboru, a przez to komfort chorego.

W podpisaniu umowy ze strony szpitala uczestniczyli również m.in. prof. Bożena Romanowska-Dixon oraz dr Anna Markiewicz. Z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN obecni byli m.in. dyrektor Instytutu prof. Marek Jeżabek i dyrektor Centrum Cyklotronowego Bronowice prof. Paweł Olko.

Historia współpracy lekarzy ze Szpitala Uniwersyteckiego z IFJ PAN przy tworzeniu Centrum Cyklotronowego zaczęła się już w pierwszych latach XXI wieku. Nie sposób przy tej okazji nie wspomnieć ogromnego wkładu prof. Bożeny Romanowskiej-Dixon, kierującej Oddziałem Okulistyki i Okulistyki Onkologicznej SU.

Obok niekwestionowanych zasług Instytutu Fizyki Jądrowej i prowadzonych tam badań, to także dzięki jej – i jej zespołu medycznego – zaangażowaniu w prace nad wprowadzeniem w Polsce nowoczesnych metod leczenia pacjentów i licznym apelom do Ministerstwa Zdrowia, w 2005 roku pomiędzy Szpitalem Uniwersyteckim, Collegium Medicum UJ i Instytutem Fizyki Jądrowej PAN podpisano porozumienie dotyczące wspólnych badań naukowych w zakresie onkologii okulistycznej oraz terapii protonowej nowotworów wewnątrzgałkowych.

Brakowało już tylko specjalistycznego wyposażenia medycznego. O to zatroszczył się Szpital Uniwersytecki składając do Ministerstwa Zdrowia wniosek inwestycyjny, który został przyjęty. Pierwsze dwie „operacje” protonowe nowotworu oka wykonano w 2011 roku na dwóch pacjentach z czerniakiem błony naczyniowej oka.

Zostały one przeprowadzone w ramach tzw. eksperymentu medycznego, gdyż takiej procedury nie przewidywano wówczas jeszcze w katalogu świadczeń medycznych. Leczenie, zakończone sukcesem, przeprowadziła prof. Romanowska-Dixon. Były to pierwsze tego typu zabiegi nie tylko w Polsce, ale i Europie Środkowej.

– Metoda radioterapii protonowej jest bardzo skuteczna. Co najważniejsze, jest niezwykle precyzyjna, dlatego może być stosowana w usuwaniu guzów, które umiejscowiły się bardzo głęboko albo w pobliżu struktur krytycznych dla widzenia – mówiła wówczas prof. Romanowska-Dixon.

W ramach eksperymentu medycznego wyleczono jeszcze kilkunastu pacjentów, natomiast w 2013 roku Małopolski Ośrodek NFZ podpisał ze Szpitalem Uniwersyteckim umowę na tego typu świadczenia, wykonywane na terenie IFJ PAN. Do tej pory skorzystało z nich już ponad stu pacjentów z czerniakiem gałki ocznej.

Pod koniec 2015 roku, po latach starań, oficjalnie otwarto Centrum Cyklonoterapii Bronowice. Ośrodek badawczy dysponuje cyklotronem Proteus C-235, halę eksperymentalną służącą fizykom, ze stanowiskiem do radioterapii nowotworów gałki ocznej oraz dwoma stanowiskami do nowotworów w innych częściach ciała.

Wciąż nie wiadomo, kiedy Centrum zacznie przyjmować pacjentów z innymi rodzajami nowotworów, jest natomiast pewne, że pacjenci Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, którzy zdecydują się na wybór terapii protonowej w leczeniu nowotworu gałki oka, mają zagwarantowany i zapewniony dostęp do świadczeń. Pierwszy pacjent w 2016 roku już z nich skorzystał, kolejni będą kwalifikowani w najbliższych dniach.