Sytuacja pacjenta z nowotworem jelita grubego

Każdego dnia z powodu nowotworu jelita grubego umiera w Polsce aż 28 osób. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego w Polsce wynosi co roku 17 tysięcy. Polska odnotowuje najwyższą dynamikę liczby zachorowań na raka jelita grubego w całej Europie. 

Foto: pixabay.com

Oznacza to, że skala zachorowalności i niestety wciąż umieralności z powodu nowotworu jelita grubego nieustannie wykazuje tendencję wzrostową. Liczba zgonów u pacjentów w szczególności mężczyzn, jest o wiele wyższa, niż w krajach Europy Zachodniej i Północnej, gdzie współczynnik umieralności na ten typ nowotworu od wielu lat ma tendencję malejącą.

O ile rokowanie chorych z rozpoznaniem raka jelita grubego wolno ale systematycznie poprawia się w ciągu ostatnich lat w wielu krajach, to w Polsce trendy te są znacznie opóźnione. 5-letnie względne przeżycie osiąga prawie 65% chorych w krajach o wysokich dochodach, takich jak Australia, Kanada, USA i kilku krajach europejskich, ale mniej niż 50% chorych osiąga je w krajach o niskich dochodach.

W Polsce wśród pacjentów, u których zdiagnozowano raka jelita grubego w latach 2000-2002 1-roczne wskaźniki przeżyć wynosiły 70,1% u mężczyzn i 68,6% u kobiet. Natomiast przeżycia 5-letnie wśród pacjentów z nowotworami jelita grubego w ciągu pierwszej dekady XXI wzrosły: u mężczyzn z 43,3% do 47,6%, natomiast u kobiet z 44,1% do 49%. Przyczyny tego zjawiska mogą być różnorodne, od późnego zgłaszania się pacjentów do lekarza, czy problemów organizacyjnych, po brak dostępu do skutecznych terapii.

Od ponad trzech lat trwa dyskusja nt. schematu leczenia farmakologicznego pacjentów zmagających się z rakiem jelita grubego.

Wielokrotnie środowisko lekarskie zwracało uwagę, że obowiązujący schemat jest niezgodny z międzynarodowymi standardami, nieefektywny kosztowo, a przede wszystkim nieskuteczny. Do organizacji pacjentów napływają liczne sygnały od pacjentów u których dochodzi do progresji nowotworu jelita grubego po leczeniu standardową chemioterapią, dla których w obecnym programie lekowym nie ma już żadnych opcji terapeutycznych. Od wielu lat czekają na rozszerzenie programu o II linię.

Pacjenci w Europie mają także dostępne kolejne linie leczenia zaawansowanego, nieoperacyjnego raka jelita grubego, refundowane w większości krajów UE (w trzeciej i czwartej linii leczenia). W sytuacji ograniczonych środków finansowych w Polsce, każda poprawa dostępności leczenia w raku jelita grubego, poprzez uzupełnienie kolejnych linii terapii przyczyni się do poprawy niedostatecznych wyników leczenia, a co za tym idzie wydłużenia życia chorych.

Fundacja Wygramy Zdrowie wraz z Polską Koalicją Pacjentów Onkologicznych we współpracy z ekspertami ochrony zdrowia i autorytetami medycznymi (m.in. prof. Lucjanem Wyrwiczem oraz dr. Jerzym Gryglewiczem), w niedawno opublikowanym raporcie na temat sytuacji pacjenta z nowotworem jelita grubego w Polsce, apeluje o podjęcie wielokierunkowych działań systemowych, które przyniosłyby efekt w postaci zmniejszenia liczby zachorowań, spadku śmiertelności i poprawę przeżyć 5-letnich.

Autorzy raportu rekomendują:

• Zwiększenie roli badań profilaktycznych na poziomie lekarza POZ we wczesnym wykrywaniu nowotworu jelita grubego poprzez wprowadzenie badań profilaktycznych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej jako tzw. bilansu 45- i 60-latka, w zakres których będą wchodziły podstawowe badania w kierunku nowotworu jelita grubego.
• Zwiększenia wskaźników zgłaszalności pacjentów na badania kolonoskopii w programie badań przesiewowych dla nowotworu jelita grubego (obecnie wskaźniki wykonalności badań wynoszą ok 16.7%) poprzez zapewnienie pacjentom większego dostępu do znieczulenia przy badaniu kolonoskopii.
• Zwiększenie skuteczności akcji edukacyjnych poprzez umożliwienie realizacji kampanii edukacyjnych przez organizacje pacjenckie wyłonione w drodze konkursu ofert w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.
• Zwiększenie dostępności pacjentów z rakiem jelita grubego do skuteczniejszych terapii poprzez uaktualnienie programów lekowych zgodnie z międzynarodowymi standardami (cztery linie leczenia). Nowe metody terapii wiążą się z długotrwałą kontrolą choroby przerzutowej, trwającej nawet kilka lat i mogą pozwolić na uczynienie przerzutowego raka jelita grubego chorobą przewlekłą.
• Wprowadzanie rozwiązań dotyczących zapewnienia pacjentom dostępu do kompleksowej rehabilitacji leczniczej.

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadzającą tzw. sieć szpitali. O tym, co zmieni się z punktu widzenia lekarzy i pacjentów, piszemy tutaj.