Współczesna medycyna to praca zespołowa

Współczesna medycyna jest działalnością zespołową. Większość czynności wymaga udziału, równocześnie lub po kolei, pracowników medycznych z różnych zawodów.

Foto: pixabay.com

Właściwy podział zadań w złożonym działaniu, takim jak opieka zdrowotna, jest też sprawą bardzo złożoną i bardzo dużo mówi się obecnie o potrzebie koordynacji, podkreślając jednocześnie wynikające z koordynacji korzyści, jak unikanie działań szkodliwych lub zbędnych, kontrola jakości, jednolita i zrozumiała, spójna informacja dla pacjenta.

Znane trudności z zapewnieniem dostatecznej liczby lekarzy, które występują wszędzie (nawet koledzy z Grecji, która ma największy w UE wskaźnik liczby lekarzy, mówią o dużych problemach z dostępem do lekarzy w wielu regionach), sprawiają, że pacjenci nie mają możliwości wizyty u lekarza w każdej potrzebie medycznej, a tych potrzeb z kolei stale przybywa ze względu na wiek i choroby przewlekłe.

Czynności wykonywane dawniej tylko przez lekarzy są coraz częściej wykonywane przez inne zawody. Nie oznacza to jednak, że każdy z zawodów medycznych może mieć jednakową i niezależną rolę w procesie opieki. Dlatego przełożenie ogólnej zasady współpracy na praktykę bywa trudne i efektem podziału zadań bywa fragmentacja opieki na niezależnie wykonywane, niekoordynowane działania różnych zawodów.

Zdaniem europejskich lekarzy specjalistów trudności systemów ochrony zdrowia nie mogą usprawiedliwiać ograniczania centralnej roli lekarzy w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji. Działania zespołów powinny koordynować osoby mające najlepszą wiedzę i najbardziej wszechstronne przygotowanie do zajmowania się problemami medycznymi. Tylko w ten sposób można zapewnić zgodną z wiedzą medyczną i efektywną praktykę.

Rezygnacja z tej podstawowej zasady podyktowana zaniedbaniami organizacyjnymi, niedofinansowaniem czy doraźnymi problemami prowadzi do praktyki rozproszonej, w której ani cele działań, ani odpowiedzialność nie są jasno określone. Rozwiązania wprowadzane pod hasłem ułatwień i obniżenia kosztów w rzeczywistości bardzo często powodują utrudnienie i opóźnienie właściwego postępowania, a cała opieka staje się bardziej kosztowna. Na temat podziału ról pomiędzy zawodami medycznymi organizacje europejskich lekarzy wypowiadały się już wielokrotnie.

Wynikająca z ciągle rosnącego obciążenia systemów ochrony zdrowia tendencja do zastępowania właściwego medycznego rozpoznania wynikiem badania dodatkowego, promowania jako leczenia działań niemających udowodnionej skuteczności lub szkodliwych czy stosowania leczenia bez konsultacji lekarza stały się powodem ponownej dyskusji o najbardziej podstawowych zasadach organizacji opieki medycznej i podjęcia prac nad wspólnym stanowiskiem w tej sprawie.

Zdajemy sobie sprawę z potrzeb i trudności systemów, ale ze względu na jakość opieki właściwym rozwiązaniem nie jest zapewnienie „każdemu czegoś”, lecz poprawa dostępu do opieki medycznej koordynowanej przez lekarzy.

Romuald Krajewski
Prezydent Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów