Reklama: gdy aktor odgrywa postać lekarza

Prezes NRL Maciej Hamankiewicz wystosował do Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Bodnara pismo dotyczące w sprawie prezentowania reklam pseudoleczniczych preparatów przez aktorów odgrywających postacie lekarzy. Poniżej prezentujemy jego najważniejsze fragmenty.

Foto: freeimages.com

Samorząd lekarski działa na podstawie i w ramach ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich. W zakresie zadań powierzonych samorządowi lekarskiemu jest m.in. sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów lekarza i lekarza dentysty.

Realizując powyższe zadanie organy odpowiedzialności zawodowej samorządu lekarskiego reagują na sytuacje naruszania przez lekarzy lub lekarzy dentystów przepisów dotyczących wykonywania tych zawodów oraz norm etycznych m.in. w zakresie niedozwolonego reklamowania udzielania świadczeń zdrowotnych czy wyrażania zgody na komercyjne wykorzystywania swego wizerunku poprzez np. występowanie w reklamach.

Samorząd lekarski w ostatnim czasie w istotny sposób zintensyfikował działania w powyższym zakresie stale monitorując media i reagując na bieżąco na niezgodne z prawem zachowania lekarzy i lekarzy dentystów.

Właściwość organów odpowiedzialności zawodowej samorządu lekarskiego nie rozciąga się jednak na osoby nie będące członkami izb lekarskich. Z powyższych względów samorząd lekarski nie ma możliwości podejmowania działań w stosunku do występujących w reklamach produktów leczniczych lub produktów żywieniowych osób, które nie są lekarzami lub lekarzami dentystami.

Zgodnie z treścią art. 55 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na:

1) prezentowaniu produktu leczniczego przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia;

2) odwoływaniu się do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia.

Zgodnie natomiast z treścią art. 62 ww. ustawy nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie reklamy sprawuje Główny Inspektor Farmaceutyczny, a w odniesieniu do produktów weterynaryjnych Główny Lekarz Weterynarii.

Podkreślania wymaga jednak, że wskazane wyżej regulacje dotyczą produktów leczniczych, a takimi nie są licznie reklamowane suplementy diety. Kwestie związane z obrotem suplementami diety reguluje ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, która nie przewiduje generalnego zakazu reklamy suplementów diety.

26 stycznia 2016 roku Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Grzegorz Wrona wystosował komunikat, w którym czytamy m.in. „Zgodnie z przepisami Kodeksu Etyki Lekarskiej (art. 63) lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swojego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych. Oznacza to, że lekarze i lekarze dentyści nie mogą brać udziału w reklamach – dotyczy to nie tylko reklamy leków (produktów leczniczych), co do których jest to zabronione na mocy przepisów Prawa farmaceutycznego, ale także wszelkich innych produktów, włącznie z produktami będącymi wyrobami medycznymi czy suplementami diety”. Więcej na ten temat piszemy tutaj.