Antybiotyki: więcej wiedzy, mniej presji

Nadużywanie antybiotyków jest obiektem troski samorządu lekarskiego, ale także nauczycieli akademickich, klinicystów i specjalistów farmakologii klinicznej – podkreśla prof. Krzysztof J. Filipiak, szef Zespołu ds. Polityki Lekowej i Farmakoterapii NRL.

Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2015 roku. Jego celem jest zwrócenie uwagi na narastanie i rozprzestrzenianie się oporności na antybiotyki wśród drobnoustrojów wywołujących zakażenia u człowieka.

W związku z tegorocznymi obchodami Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach (w dniach 18-24 listopada), Naczelna Izba Lekarska (NIL) opublikowała specjalny komunikat, w którym przypomina, żeby nie stosować antybiotyków bez zalecenia lekarza oraz zawsze przestrzegać jego wskazówek. „Właściwe użycie antybiotyków jest kluczowe w walce z opornością na leki, która stanowi jedno z największych wyzwań dla zdrowia publicznego” – podkreślono.

Antybiotyki trzeba szanować

Cytowany w komunikacie prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak, przewodniczący Zespołu ds. Polityki Lekowej i Farmakoterapii Naczelnej Rady Lekarskiej (NRL), podkreśla, że wskazania do profilaktycznego stosowania antybiotyków są bardzo wąskie. „Wszyscy musimy mieć świadomość tego, że nasza indywidualna decyzja o zbyt pochopnym zastosowaniu antybiotyku przełoży się na potencjalną niemożność zastosowania tego antybiotyku u innych chorych w przyszłości. Antybiotyki musimy szanować i wiedzieć kiedy je zastosować. Nie nadużywajmy ich!” – apeluje ekspert.

Prof. Krzysztof  Filipiak zwraca uwagę, że samorząd lekarski krytycznie ocenia dotychczasowe działania resortu zdrowia. „W Polsce działa co prawda Narodowy Program Ochrony Antybiotyków (NPOA) finansowany przez Ministerstwo Zdrowia, ale trudno mówić o realnych i racjonalnych postępowaniach, skoro samo Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się w ostatnim czasie np. na włączenie do spisu bezpłatnych leków dla dzieci aż 18 antybiotyków, w tym 3 do stosowania dożylnego (w domu?)” – czytamy w komunikacie. Zdaniem profesora takie działania można uznać za „promowanie stosowania antybiotyków”, a traktowanie ich jako „leków darmowych dla dzieci” będzie wzmagać presję rodziców na lekarzy rodzinnych, aby wypisywali antybiotyk bez dostatecznych podstaw.

Bez racjonalnych podstaw

„Bardzo krytycznie oceniamy też jakikolwiek brak polityki walki z ruchami antyszczepionkowymi. A przecież nowy wykaz 14 obowiązkowych szczepień obejmuje również takie, które przyczynić się mogą populacyjnie do zmniejszonego stosowania antybiotyków (np. szczepienia przeciwko pneumokokom czy Haemophilus influenze)” – dodaje prof. Krzysztof Filipiak.

NIL organizuje szkolenia online dla lekarzy dotyczące antybiotykooporności w szpitalach i podstawowej opiece zdrowotnej. Zapisy są dostępne na stronie internetowej nil.org.pl/dla-lekarzy/kursy-i-szkolenia. Przydatne informacje na temat antybiotykooporności można znaleźć m.in. na stronie „Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków” antybiotyki.edu.pl oraz stronie WHO who.int/campaigns/world-amr-awareness-week.