Doskonalenie zawodowe okiem prawnika

„Niedawno złożyłam w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie certyfikaty poświadczające uczestnictwo w kursach i szkoleniach, ponieważ chciałam dopełnić obowiązku doskonalenia zawodowego i uzbierać wymagane 200 punktów/4 lata. Niestety większość certyfikatów nie została uznana, ponieważ organizatorzy nie spełnili formalności – nie zarejestrowali danego kursu/szkolenia. Było to dla mnie duże zaskoczenie. Dlaczego?” – takie pytanie przysłała do naszej redakcji p. Katarzyna Krysztopik. Poniżej prezentujemy odpowiedź prawnika.

Foto: Mariusz Cieszewski, MSZ

Szczegółowe kwestie związane z ustawowym obowiązkiem lekarzy i lekarzy dentystów stałego uzupełniania i doskonalenia wiedzy oraz umiejętności zawodowych [1] określone są w pewnym zakresie w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a przede wszystkim w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2004 roku [2].

Z punktu widzenia prawidłowego wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez lekarzy należy pamiętać, że jest to system mający charakter sformalizowany w odniesieniu do następujących kwestii:

• dopuszczalnych form doskonalenia zawodowego;
• liczby punktów edukacyjnych przysługujących za poszczególne formy kształcenia;
• terminu odbycia kształcenia;
• dokumentów potwierdzających odbycie określonej formy kształcenia;
• podmiotów uprawnionych do prowadzenia kształcenia.

Dopełnienie przez lekarza obowiązku doskonalenia zawodowego rozlicza się za pomocą punktów edukacyjnych uzyskiwanych w następujących po sobie okresach rozliczeniowych obejmujących 48 miesięcy.

Liczbę punktów uzyskiwanych przez lekarzy za poszczególne (dopuszczalne) formy doskonalenia zawodowego określa załącznik do rozporządzenia MZ. W odniesieniu do niektórych form kształcenia wprowadzone zostały limity punktów możliwych do uwzględnienia w danym okresie rozliczeniowym (np. za udział w kongresach, zjazdach, konferencjach lub sympozjach naukowych można w okresie rozliczeniowym uzyskać maksymalnie 40 pkt.).

W każdym okresie lekarz musi uzyskać co najmniej 200 punktów. Punkty za konkretne kształcenie będą uwzględnione, jeżeli odbyło się ono w danym okresie rozliczeniowym – nie można ubiegać się o uwzględnienie punktów za szkolenia odbyte przed początkiem okresu ani w sytuacji „niedoboru” punktów w poprzednim okresie, ani w sytuacji ich „nadwyżki”.

Punkty za odbycie dopuszczalnej formy kształcenia będą uwzględnione przy rozliczaniu okresu, jeżeli organizatorem tych form kształcenia był podmiot posiadający uprawnienie do prowadzenia kształcenia podyplomowego wynikające z obowiązujących przepisów prawnych.

Z jednej strony są to:

• podmioty uprawnione do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego,
• uczelnie medyczne,
• Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego,
• medyczne jednostki badawczo-rozwojowe.

Z drugiej strony, organizatorami kształcenia mogą być inne podmioty pod warunkiem, że uzyskały wpis w rejestrze podmiotów prowadzących doskonalenie zawodowe lekarzy i lekarzy dentystów, po wykazaniu, że spełniają określone prawem warunki – rejestr prowadzą okręgowe rady lekarskie (a także Naczelna Rada Lekarska, gdy organizatorem kształcenia zamierza być okręgowa izba lekarska). Należy pamiętać, że obowiązkowi wpisu do ww. rejestru podlegają także lekarskie towarzystwa naukowe.

Okręgowa izba lekarska, rozliczając dopełnienie przez lekarza obowiązku doskonalenia zawodowego na podstawie przedstawionych przez lekarza dokumentów potwierdzających odbycie poszczególnych form kształcenia (np. zaświadczeń, dyplomów, notek bibliograficznych), może uwzględniać jedynie te punkty, które zostały uzyskane zgodnie z powyższymi warunkami. Sam fakt, że na zaświadczeniu widnieje adnotacja, iż zgodnie z rozporządzeniem MZ przysługuje za nie taka a taka liczba punktów, nie oznacza, że faktycznie lekarz te punkty uzyska.

Radziłbym lekarzom zamierzającym uczestniczyć w różnego rodzaju formach kształcenia, chcącym się upewnić, czy za takie kształcenie uzyskają punkty edukacyjne podlegające ostatecznie uwzględnieniu, aby w przypadku wszelkich wątpliwości, np. czy podmiot jest uprawniony do organizowania szkolenia, czy szkolenie jest akredytowane bądź czy rzeczywiście przysługuje za nie określona ilość punktów edukacyjnych, próbowali to ustalić jeszcze przed odbyciem szkolenia, szczególnie odpłatnego.

W pierwszej kolejności warto zapytać samego organizatora, w której okręgowej izbie lekarskiej jest zarejestrowany, a potem ewentualnie zweryfikować taką informację w tej izbie.

Marek Szewczyński
Radca prawny, Naczelna Izba Lekarska, Ośrodek Uznawania Kwalifikacji, Dział Współpracy Międzynarodowej

[1] Art. 18 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty: „Lekarz ma prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego, w szczególności w różnych formach kształcenia podyplomowego”.

[2] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 roku w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów.

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesujesz się prawem medycznym, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej” (zobacz więcej). Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.