Podcinasz włosy lub brodę? Uważaj na WZW C!

Co łączy szpital lub przychodnię z gabinetem kosmetycznym i zakładem fryzjerskim? Wszędzie tam można zakazić się wirusowym zapaleniem wątroby typu C (WZW C), które stanowi jeden z istotniejszych problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych w naszym kraju.

Foto: freeimages.com

28 lipca obchodzimy po raz piąty Światowy Dzień WZW. Każdego roku tysiące ludzi umiera z powodu chorób rozwijających się w następstwie zakażeń WZW typu C (głównie z powodu marskości i raka wątroby). A jak to wygląda w Polsce?

Według szacunków, w naszym kraju przeciwciała anty-HCV występują u 1% osób dorosłych, podczas, gdy liczba osób aktywnie zakażonych, u których wykrywa się HCV RNA wynosi ok. 230 tys. (0,6%). Corocznie rejestruje się 2-3 tys. nowych zachorowań, z czego większość stanowią postaci przewlekłe WZW C (ponad 95%).

W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby wykrywanych rocznie przypadków WZW C, co może wynikać z większej dostępności badań w kierunku zakażenia HCV oraz częstszego zlecania badań przez lekarzy.

Liczba zachorowań wykrywanych w kolejnych latach i rejestrowanych w systemie nadzoru epidemiologicznego nie odzwierciedla rzeczywistej dynamiki sytuacji epidemiologicznej WZW C i większość zakażeń (ok. 80%), ze względu na długotrwały bezobjawowy przebieg, pozostaje niewykryta.

Najczęściej do zakażenia HCV dochodzi tam, gdzie wykonywane są zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek i może dojść do kontaktu uszkodzonej skóry lub błon śluzowych z krwią osób zakażonych:

• w placówkach ochrony zdrowia (zastrzyki, kroplówki, zabiegi i operacje chirurgiczne, dializy, endoskopie),
• w gabinetach stomatologicznych (zabiegi stomatologiczne, wszczepianie implantów),
• w gabinetach kosmetycznych (przekłuwanie uszu, botox, manicure, pedicure),
• w gabinetach akupunktury,
• w zakładach fryzjerskich (podgalanie maszynką, brzytwą, zranienie nożyczkami),
• w studiach tatuażu i piercingu,
• przy dożylnym lub donosowym przyjmowaniu narkotyków podczas wspólnego korzystania z akcesoriów,
• przy wspólnym korzystaniu z maszynki do golenia, cążek do manicure, a nawet szczoteczki do zębów,
• przy kontakcie z krwią w związku z wykonywaną pracą bądź przypadkowo (np. podczas wypadku lub bójki, również uprawiając sporty kontaktowe – judo, boks),
• na drodze wertykalnej, kiedy dochodzi do zakażenia dziecka przez matkę w czasie ciąży i porodu,
• podczas kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia (szczególnie wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami).

Wirus HCV przenosi się przez krew. Każdy zabieg i sytuacja, podczas których dochodzi do naruszenia ciągłości skóry lub błon śluzowych, stanowi ryzyko zakażenia, jeśli jednocześnie dojdzie do kontaktu z krwią osoby zakażonej.

Aktywne wykrywanie i leczenie osób zakażonych stanowi istotny element zapobiegania nowym zakażeniom poprzez eliminację źródła zakażenia dla kolejnych osób. Zwiększenie dostępności diagnostyki, dotarcie do osób nieświadomych zakażenia oraz poprawa dostępności leczenia już wykrytych zakażeń, stanowią najważniejsze kierunki działań w celu ograniczenia liczby zakażonych HCV w Polsce.

Zakażenie HCV może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo (aż 80% zakażonych może nie mieć żadnych szczególnych objawów), dlatego o zakażeniu zazwyczaj dowiadujemy się przypadkowo. Tylko co dziesiąta zakażona osoba w Polsce wie o tym, że jest zakażona.

Objawy występują rzadko, ale jeżeli od dłuższego czasu nie czujesz się dobrze i odczuwasz: zmęczenie, bóle stawowe, bóle brzucha, objawy dyspeptyczne, świąd skóry, bóle mięśniowe lub jeśli wystąpiły u Ciebie żółtaczka (lub tylko zażółcenie białkówek oczu), nudności, wymioty i ściemnienie moczu, być może doszło u Ciebie do zakażenia wirusem HCV.

Dopiero po długim czasie dochodzi do rozwoju groźnych następstw zakażenia HCV (marskość wątroby, niewydolność wątroby, pierwotny rak wątroby) i często dopiero wtedy dowiadujemy się o zakażeniu. Przeciwko HCV nie ma szczepionki, dlatego tak ważne jest zapobieganie, do którego niezbędna jest świadomość problemu i wiedza.

Dzięki staraniom ekspertów w dziedzinie chorób zakaźnych oraz środowisk pacjentów w Polsce są już dostępne i objęte refundacją najnowsze leki o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym o bardzo wysokiej skuteczności leczenia, w tym leki stosowane w terapii bezinterferonowej.

Równolegle kontynuowane są działania prowadzące do poprawy bezpieczeństwa zabiegów wykonywanych w placówkach medycznych: wdrażanie odpowiednich procedur, dostępność sprzętu w odpowiedniej ilości oraz ciągła edukacja personelu.

Więcej o chorobach zakaźnych piszemy tutaj.