5 października 2024

Jego miejsce jest na Skałce

Reakcje na śmierć Andrzeja Wajdy są doprawdy zdumiewające. Oto niektóre tytuły, hasła i cytaty.

Krypta Zasłużonych na Skałce
Wikimedia Commons / CC BY-SA 2.0

„Odszedł artysta, który swoimi filmami pokolenia Polaków uczył niezłomności, niezależności i godności” (Barbara Hollender), „Pożegnanie Andrzeja Wajdy to pożegnanie półwiecza polskiego kina” (Bogusław Chrabota), „Potrafił subtelną aluzją powiedzieć sporo prawd historycznych” (Norman Davies), „Dzięki niemu rząd naszych dusz pozostanie w rękach artystów takich jak on” (Jerzy Illg), „Mieliśmy wielkie szczęście, że był stąd. Był wielkim krakowianinem” (Bogusław Kośmider), „Genialnie interpretował Dostojewskiego i Wyspiańskiego (Jacek Cieślak), „Błyskotliwa wyobraźnia pozwoliła mu omijać obostrzenia cenzury i tworzyć poruszające filmy – oskarżenia, opowiadające o wojnie i politycznej opresji w czasach zimnej wojny” (Richard Natale), „…potrafił prowadzić aktora niepostrzeżenie, delikatnie, uruchamiać jego wyobraźnię” (Anna Seniuk), „Niech pan nie gra jak blondyn, niech pan gra jak brunet” (Wajda do Jana Nowickiego), „Pięknie gracie, ale grajcie szybciej, bo przyjdą ludzie i będą się nudzić” (Wajda do Zapasiewicza), „Praca z nim była dla mnie prawdziwym zaszczytem i przyjemnością” (Andrzej Łapicki), „Tak wielka intuicja to wartość dana nielicznym…

Jest w nim wielka wolność. Wajda to niezwykle otwarty artysta, który wie, że film jest pracą zespołową. Praca z Wajdą była jak zetknięcie się z duchem naładowanym wyjątkową energią” (Olgierd Łukaszewicz), „Uczył, że w sztuce trzeba mieć odwagę, że nie należy grać niewyraziście… To wszystko stosuję do dzisiaj, jestem mu bardzo wdzięczna” (Krystyna Janda), „Był spadkobiercą romantyków: Mickiewicza, Słowackiego, Norwida, a także Wyspiańskiego i Żeromskiego” (Daniel Olbrychski), „Andrzej był z całej duszy artystą polskim, zakorzenionym w polskiej kulturze, mowie i problematyce. Adaptował Żeromskiego, Wyspiańskiego, Reymonta i Iwaszkiewicza, których dzięki jego adaptacji poznawali widzowie całego świata” (Roman Polański). O jego twórczości pięknie i kompetentnie wypowiadali się na telewizyjnym ekranie Grażyna Torbicka i Tomasz Raczek. A Krystyna Janda dodawała emocjonalnie: „Jego dzieła filmowe to jak monumentalne krzyki rzucone na ekran!… Co by było, gdyby odjąć Wajdę od Polski. Co by zostało?”.

Nie pamiętam – poza śmiercią Papieża – takiego narodowego zespolenia serdecznych emocji wokół postaci, która wyrzeźbiła jakże znaczące piętno w zbiorowej biografii Polaków. Dla obecnych i przyszłych pokoleń polskość, patriotyzm i tradycja narodowa już na zawsze wiązać się będą nierozerwalnie z jego dziełami filmowymi: „Kanał”, „Popiół i diament”, „Krajobraz po bitwie”, „Popioły”, „Brzezina”, „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Człowiek z marmuru”, „Panny z Wilka”, „Człowiek z żelaza”, „Korczak”, „Pan Tadeusz”, „Katyń”, „Tatarak”, „Wałęsa – Człowiek z nadziei”. A przecież to jakże nie wszystkie tytuły. Póki co, spoczął na krakowskim Salwatorze. Ale jego miejsce jest na Skałce. Tam, gdzie Jan Długosz, Józef Ignacy Kraszewski, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Karol Szymanowski, Czesław Miłosz. Będziemy cierpliwie czekać na tę historyczną ekshumację.

Sławomir Pietras
Dyrektor polskich teatrów operowych

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 11/2016

Zobacz konferencję naukową pt. „Marihuana – lek czy zagrożenie?”:


Przypominamy: od 1 września recepty na bezpłatne leki dla pacjentów 75+ wystawiają lekarze podstawowej opieki zdrowotnej udzielający świadczeń POZ u danego świadczeniodawcy, pielęgniarki POZ oraz lekarze wypisujący recepty pro auctore i pro familiae. Kliknij tutaj, żeby przeczytać komentarze ekspertów i pobrać pełną listę bezpłatnych leków dla seniorów.