Zmiana rozporządzenia MZ dotyczącego opieki psychiatrycznej
Stanowisko Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 28 października 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.
Foto: pixabay.com
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, o którym poinformowała Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko pismem z dnia 15 października 2020 r., znak: PPWA.0201.3.2020.JŚ, zgłasza następujące uwagi do przedmiotowego projektu.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wyraża swoje zaniepokojenie tym, że zaproponowane w projekcie wskaźniki przeliczeniowe etatów pielęgniarskich na liczbę łóżek szpitalnych są obniżeniem dotychczas obowiązujących norm. Może się to przyczynić do pogorszenia jakości opieki nad pacjentami psychiatrycznymi zwłaszcza w ostrych oddziałach psychiatrycznych a także oddziałach młodzieżowych, w których istnieje ryzyko zachowań agresywnych i prób samobójczych.
Przelicznik 0,4 etatu oznacza, iż na 20 pacjentów oddziału możliwe będzie zatrudnienie 8 pielęgniarek, co spowoduje, iż przy założeniu 12-godzinnego systemu pracy nie będzie możliwe w takim zespole zabezpieczenie 2-osobowych dyżurów. Taka sytuacja może skutkować zwiększeniem liczby łóżek na oddziale do 25. Przy takiej liczbie pacjentów np. młodzieżowych, dwie pielęgniarki na dyżurze mogą nie być w stanie zabezpieczyć pacjentów, dozorować wykonanie przymusów bezpośrednich, zapobiegać próbom samobójczym czy innym zachowaniom autoagresywnym.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zwraca uwagę, że w przypadku pacjentów dziecięco-młodzieżowych próby samobójcze stanowią główną przyczynę zgonów w wieku od 14 do 19 roku życia i to właśnie myśli i tendencje samobójcze są przeważającą przyczyną przyjęć do oddziałów psychiatrycznych. W takim przypadku niewyobrażalna jest praca, w której 25 pacjentów, z których większość ma myśli i tendencje samobójcze, jest pod opieką mniej niż 3 pielęgniarek jednoczasowo. Małe zespoły pielęgniarskie mogą generować również problemy i ograniczenia możliwości zastępstw w przypadku choroby lub urlopu pracownika.
Nie wszystkie czynności w ramach oddziałów psychiatrycznych muszą być wykonywane przez pielęgniarki, ale czynności wykonywane przez innych pracowników powinny być przez nie nadzorowane. Oddział psychiatryczny to miejsce wykonywania przymusu bezpośredniego, minimalna liczba zaangażowana w jego wykonywanie wynosi 4 osoby. Ograniczenie liczby pielęgniarek do dwóch osób przy braku nowelizacji ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 685), która zmieniałaby zapisy umożliwiając włączenie ochrony szpitalnej do zastosowania przymusu bezpośredniego powoduje, iż efektywne i bezpieczne zastosowanie przymusu nie będzie możliwe zwłaszcza, że czas oczekiwania na przyjazd patrolu interwencyjnego to czasem około 4 godzin.
Zdaniem Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zaproponowane w projekcie zmniejszenie liczby pielęgniarek byłoby możliwe jedynie przy jednoczesnym określeniu norm etatowych w przypadku przedstawicieli innych zawodów np. opiekunów medycznych. Minimalny przelicznik etatów pielęgniarskich, który pozwala na bezpieczną pracę ostrych oddziałów psychiatrycznych w szpitalach ze Szpitalnymi Oddziałami Ratunkowymi lub oddziałami młodzieżowymi wynosi 0,9.
