Przewlekła białaczka limfocytowa po polsku

Ukazało się pierwsze eksperckie opracowanie z zakresu hematoonkologii dedykowane przewlekłej białaczce limfocytowej – jednemu z najczęstszych nowotworów krwi u osób dorosłych. W Polsce zmaga się z nim prawie 17 tys. pacjentów.

„Biała Księga – Przewlekła Białaczka Limfocytowa” to pierwsze tak szczegółowe opracowanie, w którym przedstawiono najnowsze zasady diagnostyki i leczenia PBL oraz porównano sytuację chorych na przewleką białaczkę limfocytową w Polsce z chorymi z innych krajów europejskich.

Jak podkreślają eksperci pracujący nad raportem, „analiza w przystępny sposób wskazuje, jakie działania należy podjąć, aby zwiększyć efektywność leczenia polskich pacjentów z PBL” – podkreśla we wstępie do raportu prof. Krzysztof Jamroziak z Kliniki Hematologii, Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie.

„Biała księga będzie dobrym narzędziem umożliwiającym poprawienie dostępności do optymalnego leczenia dla chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową” – dodaje prof. Krzysztof Giannopoulos, lekarz kierujący Oddziałem Hematologicznym Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, kierownik Zakładu Hematoonkologii Doświadczalnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Kto choruje na PBL?

Przewlekła białaczka limfocytowa jest jednym z najczęściej rozpoznawanych rodzajów białaczki u dorosłych – stanowi 25-30% wszystkich zachorowań tego typu. W Polsce choruje na nią blisko 17 tys. pacjentów, dwa razy częściej mężczyźni, głównie osoby starsze, powyżej 65. roku życia. 30% chorych w chwili rozpoznania nie odczuwa żadnych objawów, stąd PBL najczęściej diagnozowana jest przypadkowo, na podstawie nieprawidłowości w obrazie krwi.

Ustawa o sieci szpitali weszła w życie. Więcej na ten temat piszemy tutaj.

PBL to nowotwór krwi bardzo zróżnicowany. Średnie przeżycie chorego na przewlekłą białaczkę limfocytową szacowane jest na blisko 7 lat. Natomiast u chorych z agresywną postacią białaczki – delecją 17p lub mutacją genu TP 53, gdzie nowotwór krwi jest oporny na leczenie i mimo podjętej terapii rozwija się tak, jakby był nieleczony, waha się w granicach 3-4 lat.

Szanse, nadzieja, przyszłość w leczeniu PBL

Autorzy „Białej Księgi – PBL”, podkreślają, że dziś największym wyzwaniem terapeutycznym przewlekłej białaczce limfocytowej jest leczenie chorych z agresywną postacią PBL – z delecją krótkiego ramienia chromosomu 17p, z którą zmaga się 7% pacjentów. Oporność na leczenie, krótkie remisje choroby sprawiają, iż kluczowe w zatrzymaniu nowotworu jest natychmiastowe wdrożenie skutecznych terapii.

Jak wskazuje raport jeszcze 4 lata temu chorzy na agresywną postać przewlekłej białaczki limfocytowej, nie mieli szans na leczenie – dziś nowoczesnym standardem w leczeniu tej grupy chorych są przełomowe terapie – drobnocząsteczkowe terapie celowane, przeciwciała monoklonalne. Niestety wciąż nie są one dostępne dla polskich pacjentów.

Polska jest jedynym krajem środkowo-wschodniego regionu Europy, w którym brakuje refundacji innowacyjnych terapii dla chorych z tą agresywną odmianą PBL. Brak leczenia, jak wskazano w raporcie, pozbawia polskich pacjentów szans na przeżycie. Świadczą o tym statystyki – w Polsce średni odsetek 5-letnich przeżyć pacjentów z PBL wynosi jedynie 53%, jest to jeden z najniższych wyników w Europie, a nawet w Europie Środkowej i Wschodniej.

Problemy systemowe w opiece nad chorymi z PBL

Autorzy zwracają również uwagę na niewystarczającą do potrzeb liczbę lekarzy hematologów. Obecnie na 100 000 tys. mieszkańców przypada 1,3 tys. hematologów – jest to jeden z najgorszych wskaźników na tle krajów UE. Sytuacja ta skutkuje długimi kolejkami i odległymi terminami konsultacji hematologicznych.

Ustawa o sieci szpitali weszła w życie. Więcej na ten temat piszemy tutaj.

Problem stanowi także ograniczony dostęp do badań cytogenetycznych, niezbędnych dla właściwego doboru efektywnej terapii. Jak wynika z raportu odsetek pacjentów, u których wykonuje się badania cytogenetyczne w kierunku m.in. delecji 17p wynosi około 18% w momencie rozpoznania choroby i około 20% w momencie rozpoczynania kolejnych linii leczenia.

Najważniejsze wnioski

W obliczu szybko starzejącego się społeczeństwa oraz z uwagi na fakt, że przewlekła białaczka limfocytowa najczęściej występuje u osób starszych, należy spodziewać się, że choroba będzie coraz bardziej istotnym problemem zdrowotnym w Polsce. Stąd tak ważnym jest, by w najbliższym czasie standardy opieki i leczenia chorych na PBL uległy poprawie.

Najpilniejsze, pożądane zmiany, na które zwracają uwagę autorzy raportu to:

• Poprawa dostępności do innowacyjnych terapii, będących standardem w leczeniu PBL.
• Zwiększenie dostępności do lekarzy hematologów, poprzez finansowanie nowych jednostek leczniczych (oddziałów, poradni, ambulatoriów).
• Szerszy dostęp do badań cytogenetycznych – niezbędnych dla właściwego doboru efektywnej terapii.
• Poprawa komunikacji pomiędzy hematologami a lekarzami POZ, która usprawni i ułatwi opiekę nad pacjentami z PBL.

O raporcie

Raport „Biała Księga – Przewlekła Białaczka Limfocytowa” został opracowany w partnerstwie z ekspertami i organizacjami pacjenckimi reprezentującymi chorych na nowotwory krwi: Konsylium Pacjentów z Nowotworami Krwi, Fundację Razem w Chorobie.

Patronat merytoryczny nad publikacją objęła również Polska Unia Onkologii. Raport jest częścią kampanii informacyjno-edukacyjnej „Życie mamy we krwi”, zainicjowanej przez Fundację Razem w Chorobie, wspólnie z Konsylium Pacjentów z Nowotworami Krwi oraz Fundacją Alivia.