Stomatologia: w Sejmie padły ważne deklaracje

W środę 13 maja z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej oraz Polskiego Czerwonego Krzyża rozpoczęły się „Dni profilaktyki i edukacji w Sejmie z okazji Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej”. Lekarze dentyści zapraszali parlamentarzystów na bezpłatne przeglądy i chętnie udzielali porad stomatologicznych. Debata ta zapoczątkowała cykl spotkań, których celem będzie promowanie profilaktyki zdrowia jamy ustnej. 

Foto: Marta Jakubiak

Gospodarzem spotkania była poseł Lidia Gądek, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. POZ i Profilaktyki. – Celem tej akcji jest pokazanie sytuacji dotyczącej zdrowia jamy ustnej – mówiła podczas konferencji prasowej. – Z przykrością musimy stwierdzić, że jest co najmniej niedobrze i dużo pracy przed nami, przede wszystkim informacyjno-profilaktycznej – podkreślała.

– Wiemy, że nigdy nie będzie my mieli takich pieniędzy, aby leczyć wszystkich, ale jeśli te, które mamy, wydamy mądrze na profilaktykę i nie dopuścimy do rozwoju choroby, pożytek będzie znacznie większy, bo mniej osób zachoruje – mówiła w imieniu Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego jego wiceprezydent, prof. Honorata Shaw. Trzeba zadbać o to, aby problem próchnicy, który jest przyczyną wielu innych chorób ogólnych, został dostrzeżony, a zasadniczy nurt działań powinien iść w kierunku zapobiegania próchnicy.

Przez wiele lat stomatologia wypracowała skuteczną metodę walki z tą chorobą. Wystarczy dwa razy dziennie (po śniadaniu i po kolacji) starannie wyczyści zęby (szczotkować co najmniej 3 minuty), stosując pastę z zawartością fluoru, by skutecznie zapobiegać próchnicy. Nie można zapominać też o czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych.

– Problem są ludzie biedni. Trzeba zastanowić się, jak zaopatrzyć ich w zestawy do higieny jamy ustnej. To problem trudny, wstydliwy, ale konieczny do rozwiązania – podkreślała prof. Show podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Profilaktyki i POZ.

Podczas inauguracji „Dni profilaktyki i edukacji w Sejmie z okazji Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej” dr Lidia Gądek informując o prowadzonych w Sejmie badaniach stomatologicznych przywitała gości: prof. Honoratę Shaw i prof. Elżbietę Mierzwińską-Nastalską – wiceprezydentów  Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, prof. Dorotę Kowalczyk-Olczak, wiceprezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, Dorotę Małecką, p.o. dyrektora generalnego Polskiego Czerwonego Krzyża, dr Annę Lella, prezydent-elekt Europejskiej Organizacji Regionalnej Światowej Federacji Dentystycznej (ERO FDI), członka Naczelnej Izby Lekarskiej.

Wprowadzenia o epidemiologii choroby próchnicowej i znaczeniu profilaktyki stomatologicznej dokonał wiceminister zdrowia Cezary Cieślukowski, z głosem o  nowej ustawie o zdrowiu publicznym włączyła się również minister  Beata Małecka-Libera. Dalsza debata przeniosła się na posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. POZ i Profilaktyki.

Gdzie tkwią przyczyny

– Przez Polskę przetoczyła się swego czasu krytyka wycofania gabinetów stomatologicznych ze szkół. Był to moment, w którym wszystkie środowiska, czasem nie do końca znające się na specyfice profilaktyki i zdrowia jamy ustnej, upatrywały w tym całe zło, które spowodowało taką a nie inną kondycję zdrowia jamy ustnej Polaków. Okazuje się jednak, że problem leży gdzie indziej – tłumaczyła poseł Lidia Gądek.

Podkreślała, że szkoły jest miejscem do edukacji, a nie do leczenia zębów. Jej zdaniem programy profilaktyczne prowadzone obecnie i planowane w przyszłości, a finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia są ważniejsze i mogą zmienić sytuację młodego pokolenia na lepsze; a starsze pokolenie jest już po części stracone.

Różnicować finansowanie

Na spotkaniu obecny był także wiceminister zdrowia, Cezary Cieślukowski, który obiecał, że Ministerstwo Zdrowia rozważy kwestię rozdzielenia finansowania świadczeń dla dzieci i dla dorosłych.

– Świadomość stanu uzębienia Polaków jest nam doskonale znana, ponieważ od 1999 roku ministerstwo regularnie monitoruje stan zdrowia jamy ustnej zarówno dzieci, jak i dorosłych. Nie mamy się czym pochwalić, ale nie zwalnia nas to z odpowiedzialności za istniejącą sytuację i obowiązku podejmowania działań, by ją zmienić – deklarował.

Ministerstwo Zdrowia wydało już rozporządzanie w sprawie standardów opieki okołoporodowej (nad kobietami ciężarnymi i dziećmi od 6. do 18. roku życia). Znalazły się w nim zalecenia dotyczące opieki stomatologiczne kobiet w ciąży oraz opieki nad dzieckiem po porodzie. Ministerstwo współfinansuje też program „Dzieciństwo bez próchnicy” dla dzieci żłobkowym, przedszkolnym i wczesnych lat szkolnych.

– Niestety, korzysta z nich zbyt mała liczba dzieci i zbyt niska jest świadomość rodziców w związku z ich odpowiedzialnością w tym zakresie – podkreślił. Około 60 proc. dzieci w wieku do lat trzech w ogóle nie korzystała z opieki stomatologicznej, podczas gdy już w tak młodym wieku pojawiają się pierwsze ogniska zapalne. Niektóre dzieci dopiero w szkole podczas fluoryzacji po raz pierwszy w życiu używają szczoteczki do zębów.

Ministerstwo rozważa kwestię rozdzielenia kontraktowania, gdyż w przypadku leczenia dzieci leczenie stomatologiczne jest bardziej czasochłonne, a co za tym idzie – zdecydowanie mniej dochodowe.

Polsko-szwajcarskie działanie

Od ubiegłego roku resort zdrowia we współpracy ze wszystkimi uniwersytetami medycznymi w kraju realizuje program współfinasowany ze środków budżetu polsko-szwajcarskiego, który skierowany jest na profilaktykę, promocję i edukację wzorców związanych z prawidłowym utrzymaniem higieny jamy ustnej. Na cel ten przeznaczono około 20 mln zł. Zasięgiem obejmie on praktycznie wszystkie dzieci w wieku przedszkolnym.

– W programie wzięło już udział prawie 5 tys. przedszkoli. Planowane są jeszcze dwa nabory: jeden na początku przyszłego roku szkolnego, drugi na początku roku kalendarzowego 2016 – poinformował minister Cieślukowski. Program ten ma być kontynuowany także w kolejnych latach, bo takie są oczekiwania strony szwajcarskiej.

Wspólnie dla zdrowia pacjentów

Konieczna jest większe współdziałanie lekarzy POZ i stomatologów. – Chciałabym, aby PTS wspólnie z Polskim Towarzystwem Medycyny Rodzinnej opracowali wytyczne dla lekarzy POZ, pielęgniarek i położnych – apelowała Lidia Gądek. Z kolei Cezary Cieślukowski podkreślał, że zanim powstanie Narodowy Program Zdrowia, trzeba zintensyfikować inne działania m.in. współpracę z pielęgniarkami. Działania tej grupy zawodowej oceniono bardzo pozytywnie.

Nie zapomniano też o osobach starszych. – Czasami choroby jamy ustnej, duże braki w uzębieniu utrudniają pełnienie funkcji społecznych – mówiła poseł Janina Okrągły. Pokolenie ludzi starszych niejednokrotnie nie jest nauczone właściwej dbałości o zdrowie jamy ustnej, nie ma świadomości, że konieczne jest chodzenie do stomatologa. Jednocześnie osoby takie stają się wykluczone społecznie, bo źle wyglądają przez braki w uzębieniu albo mają problemy z konsumpcją posiłku. – O tym straconym pokoleniu też musimy pamiętać – apelowała poseł Okrągły.

Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk poinformowała iż pedodonci podjęli współpracę z pediatrami, rekomendowała również aby w ramach programów specjalizacji lekarze mili choćby mały kurs o znaczeniu zdrowia jamy ustnej i profilaktyki stomatologicznej.

– Większość wypowiedzi, które padły, koncentrują się wokół dzieci. Nie neguję, że istnieje potrzeba mówienia o profilaktyce choroby próchnicowej wśród najmłodszych, ale należy pamiętać, że stomatologia oferuje dużo więcej. Jako lekarze dentyści możemy uczynić wiele dobrego dla innych sektorów ochrony zdrowia – niejednokrotnie jesteśmy bowiem lekarzami pierwszego kontaktu i możemy zauważyć inne schorzenia ogólne mające manifestację ustną – zauważyła dr Anna Lella, prezydent-elekt ERO FDI.

Jednak, aby lekarz dentysta mógł spełniać taką misję dla społeczeństwa, pacjent musi do niego dotrzeć i tu rodzi się problem. Badania krajowe i europejskie pokazują, że raz w roku do stomatologa zgłasza się jedynie około 60 proc. społeczeństwa, choć sami lekarze zalecają, by wizyty kontrolne odbywać co pół roku. Edukować należy zatem także dorosłych. W tym zakresie konieczne jest też wsparcie lekarzy innych specjalności.

Jesteś lekarzem dentystą? Studiujesz na kierunku lekarsko-dentystycznym? Interesuje cię stomatologia? Sprawdź, co na ten temat ostatnio opublikowaliśmy na naszym portalu (zobacz więcej).